tengri

eski türkçede tanr demek olan. ayrıca türklerin islamiyetten önce inandığı dindir.
tengricilik gök tanrı inancı olarak da geçer.

gök ata olarak da bilinmektedir. bir diğer tanrı ise toprak ana yani ötükendir.
koca dağların, bazı göllerin ve asırlık dev ağaçların ruhları olduğuna inanılsa da tanrı olarak kabul görmezdi.

--- alıntı ---

gök tanrı'nın özelliklerinden söz etmek gerekirse şunlar söylenebilir: öncelikle tektir, eşi ve benzeri yoktur. yaratıcıdır; bilinen ve bilinmeyen her şeyi o yaratmıştır. savaşlarda tanrı'nın iradesi ile zafere ulaşılır. buyurur, iradesine uymayanları cezalandırır. insanlara kut ve ülüg (kısmet) bağışlar ama bunları layık olmayanlardan geri alır. canlılara yaşam verir. ölüm onun iradesine bağlıdır. varlıklara yaşam verdiği gibi, dilediğinde de onu geri alır.

--- alıntı ---

islamiyet öncesi türkistan (asya) topraklarında hakim olan inançtır. din denemez. din olmasi için bir kutsal kitabı ve peygamberi olmalıdır. şamanist geleneklerle iç içe olsa da temel olarak benzer olmakla birlikte farklı bir inanışa dayalıdır. tengricilik tek tanrılı bir inançtır. ama bazı büyük kutsal ruhlara tanrı sıfatı verildiği iddia edilir. örn erlik han yeraltı tanrısı, ülgen han gökyüzü tanrısı şeklinde. türk mitolojisinde bu varlıkları bulmak mümkündür.

(bkz: tengri biz menen)

(bkz: şeytan baba)

ulu tengri!

türklerin tanrısı. bu tanrıya inanana "tengrici" denir. günümüzde tengrici olan türkler hâlâ mevcut olsa da, bu kişiler genelde "atalarımızın dinidir" diyerekten bu tanrıya inanırlar. hatırladığım kadarıyla şöyle bir olay da vardı, 1200'lü yıllarda yaşamış fransız bir misyoner olan rubruck'lu william bir uygurluyla şöyle bir olay yaşadı;

william, uygurluya tanrıya inanır mısınız diye sordu. uygurlu, bir tanrıya inanırız dedi. william bu tanrı ruh mu yoksa cisim mi diye sordu. uygurlu tanrının ruh olduğuna inanırız dedi. william, peki tanrının hiç insan biçimine girdiğini tasavvur ettin mi? diye sordu. ve uygurlu "asla" dedi.

(bkz: aşko)

orhun yazıtlarında çözülen ilk kelime olup, ????
tanrı anlamına gelir.

göktengri (ya da göktanrı) inancında yaratıcıya verilen isimdir. türkler ve moğollar arasında yaygın bir inanış biçimiydi.

buyrun benim.

tengri, türkün gerçek ve öz dini olan gök tengriciliğin başpanteonunun en büyük tanrısı. tengri, türk'ün gerçek tanrısıdır. bozkurtlar ulusun; tanrı, türk'ü korusun!.. ne mutlu türk'üm diyene!.. (bkz: tengricilik) (bkz: şamanizm) (bkz: göktanrı)
yukarıda "tengri"nin runik yazıyla göktürkçe orijinali ve aşağıda latinize edilmiş hali
tengri yazısı ve damgası

(bkz: tengri biz menen)

tek tanrılı, çok tanrılı din ve dinler için ne söyleniyorsa hepsinin aynısının (bkz: tengricilik) (bkz: şamanizm) için de geçerliği olduğu gerçeğinin karşılığı. yani islam, hıristiyanlık, yahudilik, sabiilik, zerdüştlük için yapılan eleştiri, inkar, karşıt görüşlük, hakaret, dalga geçme vs ne varsa hepsi bu ideoloji ve din için de geçerlidir.

birbirlerinden farkları yoktur. (kurumsal manada). onlar ne kadar batılsa, bu ideolojik cinnet olan tengricilik, türkçülük, turancılık vs. de o derece batıldır ve diğerleri ile aynıdır.

öyle.

tengri diye bir eski asya türkçe kelime yoktur,uydurmadır. büyük olasılıkla avrupalı araştırmacı çevirisi ,mete kelimesi gibi.(mete isim değildir)
orhun çevirilerinde tenri'dir,özel isimdr. gök tanrı'nın ismidir.
şu var konuşmada tenri veya tenji diye geçemektedir .tenji ağız olarak biraz zayıf kanıtlı.

anadolu türkçesi zaten esas asya türkçesinden evrilme uyduruk kelimelerle dolu ,dili dönmemiş uydurmuş.

tengri'de tengrizm 'de aynı ,moğolca'dan falan da değil. moğolca zaten türkçe'den fersah fersah uzak bir dil.
gök türk dönemi dinleri biraz karışık yönetim ve halk 3-4 dini yaşamış,budizm var örneğin en çetrefilli döneminde budi,zm2e geçilmiş. karmaşa yaşanmış.
tenri dini animalist çok tanrılı doğa ağırlıklı dindir ,kültür olarak yaşatılmalı ama artık saçmalamada üstümüze yok alah-tek yaratıcı ile özdeştirilmeye çalışılmış.
gök tanrı'ın köktenri,betimi büyük beyaz kaz'dır.
türkler için mavi önemlidir ,koyu mavi ,iskitçe-hotan ,aşiena'dan gelir gök türk'ün kurucu kabilesidir soy iskit'tir.

artık öyle hale geldi ki içine ettiler türk kültürünün ,yazsanda boş.

en baştaülkemizde ki türk dilci ve türkologlar yalancı-çıkarcı..

bize kut versin.

(bkz: tanrı)

xoxocu bu başlığa da damlamış

"tengri diye bir eski asya türkçe kelime yoktur,uydurmadır."

tengri, tenkri, tangara, tangra, teri, ter, ture, tegri, tengir, tigir, teyri, tenri, t'angri/trangi, tanrı, deyri gibi türk dillerinde (ve lazca'da t'angri/trangi olarak) birçok farklı şekilde söylenmiştir. biz ona lehçe, şive, ağız farkı diyoruz. gavurcası diyalekt.

"anadolu türkçesi zaten esas asya türkçesinden evrilme uyduruk kelimelerle dolu ,dili dönmemiş uydurmuş."

işte o uydurma olmuyor, diyalekt farkı oluyor. anadolu-rumeli-kıbrıs türk diyalektlerinde de tanrı olarak söyleniyor. osmanlıca ve eski anadolu türkçesinde de "tanrı" olarak geçer hatta lazca'da "trangi" ve "tangri" olarak geçmiştir.

tengri diye bir sözcüğün olmadığını iddia eden hüsamettin xoxosuna daha ayrıntılı saplamaya geldim.

türk-i basit akımının temsilcilerinden edirneli nazmi yazdığı gazelde ne diyor.



edirneli nazmî (edirne, ? / istanbul, 1559)

bakıyoruz sonra o da ne! meğersem eski anadolu türkçesi ve osmanlıcada şu an tanrı dediğimiz sözcük tenri, tengri ve tangrı olarak da kullanılıyormuş. hatta lazcaya da tangri/t'rangi şeklinde geçmiş.

bu hüsamettin zırtosu diyalekt farkı diye bir şey bilmediği için normal misal tuvalar da deyri olarak söyler, karaçay-malkarlar teyri, çuvaşlarda ture şekline döner, hakaslarda tigir, bulgarcada tangra, orta moğolca tengere veya tangara şeklinde telaffuz edilir. göktürkler de tenri olarak telaffuz etmiştir. hatta inanır mısın asparuh han döneminde tengriciliğe mensup bulgarlar balkanların en yüksek dağının ismini tengri olarak isimlendirmişlerdir. bu dağ daha sonra osmanlıların bölgeye hakim olmasıyla musala olarak değiştirilmiştir.



peşin not: inşallah hüso zırtosu mevcut slav bulgarlar ile tarihi türk bulgarlar arasındaki farkı biliyordur.