türk evlerinde tavan arasında tozlanmış piyano olmaması

yüklükte yorgan olması yüzündendir. yüklük var, ucu işlemeli yorgan var, gelin çorabı var, damat çükülopu var anca. hollywood filmlerinde, apayrı insanların nezih yaşam tarzlarını görüyoruz mis gibi. bizde tavan arası kültürü bile yok. kiler var, yüklük var, sandık var, sediraltı var. sedir demesi de yetmiyor cıbığına atladığımın. sediraltı diyor hemen ve oraya minder koyuyor. piyano asla yok. olsa, onun da içine minder koyar. bunlardan evlenemiyoruz işte. gelin adaylarımızda bohemlik sıfır. işi gücü dantel hepsinin (mejam hariç. o her şeyi çalıyor çello falan)

benim geçmişte tavan arası olan bir dairede yaşama şansım oldu, taşınmadan önce daha evdeki tadilat bitmen tavan arasını güvercin kümesi olacak şekilde düzenleyip kuşlarımı yerleştirmiştim. haliyle de orada piyano ve kitap sandıkları yerine folluklar, suluklar, yemlikler ve taklacı mardin güvercinleri olmuştu. kuş seslerinden şikayet eden komşularıma "piyano koysaydım da bütün gece moonlight sonata çalsaydım sizin için daha mı iyi olurdu?" dediğimde, onlar da hak vermiş, bir daha da bulaşmamışlardı bana ve kuşlarıma.

biz de piyano değil bundan var.

muhtemelen çoğu kişinin de vardır, ana yadigarı diye saklıyoruz.

evde ekmek yok anasını satyim ne enstrümani

bu devirde bile, kristal bardak ve porselenlerle dolu abidik gubidik vitrinler yerine kitaplık koyan bir tane yeni gelin görmemiş biri olarak, piyano için tek diyeceğim. ohoooooooo!
gencecik kız hemşire eşi de doktor, evde üç raflı minicik bir kitaplık bile yok. hiç mi bir şey okumadınız? sadece test kitabı ve ders kitabı mı okudunuz be ablam?

benim evim ve tavan aram olsa bende de piyano olmaz çünkü o piyano salonda, baş köşede durur. çok severim piyano çalmayı da sesini de. müstakil ev lazım ama ona. yoksa kafama her estiğinde musallat olursam alete, 3 günde imza toplayıp attırırlar beni oradan. gerçi ev sahibiyim ben, gitmiyorum lan bi' yere! o piyanoyu da çalıcam, o evde de oturucam.

bizim evin tavan arası yok. tavanı var ve orada gün ısı sistemleri var.
benim evde keman var ve tozlu değil. antika eşya. tozlandırılır mı?

bu konu, hem kültürel hem de tarihsel açıdan ilginç bir gözlem içeriyor. batı’da eski evlerin tavan arasında tozlanmış bir piyano görmek mümkündür çünkü piyano, geçmişte avrupa ve amerika’daki orta sınıf aileler için statü sembolüydü. ancak türkiye’de tavan arasında unutulmuş bir piyano görmek pek olası değil. bunun birkaç sebebi var:

1. piyano kültürünün gecikmeli gelmesi: osmanlı'da batılı müzik aletleri saray ve elit çevrelerde kabul görse de, halk arasında yaygınlaşması oldukça geç oldu. cumhuriyet dönemiyle birlikte batı müziği eğitimi artsa da, piyano hâlâ lüks bir enstrüman olarak kaldı.


2. mimari yapı: türkiye’de geleneksel evlerin çoğunda batı’daki gibi büyük tavan arası depolama alanları bulunmaz. çatı katları genellikle yaşam alanı ya da depo olarak kullanılır ama içinde piyano barındıracak kadar geniş değildir.


3. sosyoekonomik sebepler: piyanolar büyük, ağır ve pahalı enstrümanlardır. almak zor, taşımak zahmetli, bakım masrafı ise yüksek. o yüzden kolay kolay unutulup tozlanmazlar.


4. depolama alışkanlıkları: türkiye’de eski veya kullanılmayan eşyalar genellikle tavan arasına değil, çeyiz sandıklarına, bodrumlara veya balkonlara konur. tozlanmış bir bağlama, eski bir dikiş makinesi veya çalışmayan bir televizyon bulmak daha olasıdır.



yani, batı’daki gibi "büyükannenin eski piyanosu" efsanesi türkiye’de pek karşılık bulmaz. eğer bir enstrüman tozlanıyorsa, büyük ihtimalle bir köşeye bırakılmış bağlama, cura veya bir darbukadır.

bizim evin tavan arası var. annemin “belki bir gün lazım olur” eşyalarıyla ve evdeki herkesin bir zamanlar resimlerine baktığı ansiklopedilerle dolu. piyano falan, ne bileyim… zengin bir ülke değiliz biz arkadaşlar, piyano para edeceği için tavan arasına gitmeden satılır. oradan olsa olsa flüt çıkar. bizim evdeki tavan arasından satranç tahtası, arkadaşlarını kaybetmiş piyonlar çıkmıştı bir ara. tahtasıyla proje ödevi yapmıştım lisede. geri dönüşüm önemli.