türkiye selçuklularında teşkilat ve sosyokültürel yapı

türkiye selçuklu devleti , kuruluş döneminde bir taraftan bizans ile haçlı saldırılarını bertaraf etmekle uğraşmış diğer taraftan anadolu’da ki danışment'li beyliği ve eyyubiler ile mücadele etmiştir. bu nedenle ekonomik ve sosyokültürel alanda ki gelişimi gecikmiştir.1176 yılında miryokefalon zaferi ile bizans'a ağır bir darbe vuran selçuklular danışmentliler'i de ortadan kaldırdıktan sonra siyasi , ekonomik ve sosyal  alanlarda teşkilatlanma çalışmalarına ağırlık vermiştir.
türkiye selçuklu devlet teşkilatının oluşumu da diğer türk devletlerinin etkileri görülmüşse de en çok etkileyen devlet büyük selçuklu devleti olmuştur. diğer türk devletlerinde olduğu gibi tahta kimin geçeceği konusunda kesin ve net bir hüküm konulmadığı için şehzadeler arasında taht kavgaları yaşanmıştır. veliahtlık müessesesi devam etmiştir. sultan , büyük veya küçük şehzade farkı gözetmeksizin oğullarından birini veliaht tayin etmiştir.
moğolların anadolu'yu istila ettiği dönemde farklı uygulamalar görülmüştür. zaman zaman şehzadeler birbirlerine üstünlük kuramamışlardır. bu durumda tecrübeli devlet adamlar şehzadeler arasında uzlaşmayı sağlamışlardır.
türkiye selçuklularında devletin yönetim merkezi dergah veya bargah olarakta anılan saray olmuştur. sultanın özel yaşamını geçirdiği saray bölümüne harem adı verilmiştir.saray teşklatında ki en önemli görevler hacip adı verilen görevlilere verilmiştir. haciplerin reisine ‘’ hacibü’l hüccab ‘’ adı verilmiştir.
konya’da ki alaaddin köşkü , kayseride keykubadiye sarayı , beyşehir kubadabad sarayı ,alanya da ki alaiye sarayı türkiye selçukluları dönemine ait önemli saraylardandır.
türkiye selçuklularında sultanın mutlak vekili olarak vezir görev yapmış ve sultan adına devleti yönetmiştir.fakat moğolların anadoluyu istila etmesi , selçukluları hakimiyetleri altına aldıkları dönemlerde selçuklu vezirlerini moğollar tayin etmiştir.
türkiye selçuklu devletinde askeri , idari , mali ve hukuki bütün devlet işlerinin karar bağlandığı ve en yüksek yönetim organına divan-ı saltanat veya divan-ı ala adı verilmiştir. divan-ı saltanat günümüzde bakanlar kurulu gibi çalışmalarda bulunmuştur. divan-ı saltanat kurumuna sultandan sonra vezirler başkanlık etmiştir. türkiye selçuklularında sultanın oğulları şehzadeler  devlet yönetiminde bilgi sahibi olmaları için atabey denilen devlet adamları ile birlikte vilayetlere gönderilmiştir.
türkiye selçuklu devletinde sultanın başkente bulunmadığı zamanlarda devlet işlerini yürüten kurum naibi saltanat veya niyabeti saltanat adlı kurumdur.
türkiye selçuklu devletinde arazi işlerinden sorumlu olan ve bunlarla ilgili fermanları , beratları hazırlayan görevliye pervane adı verilmiştir.