1.
(tematik)
kimi gökadaların merkezindeki, bir dev kara deliğin üzerine düşen maddenin yığılma diskine katılma sürecinde kaybettiği potansiyel enerjinin ışıma enerjisine dönüştüğü ve gökada ışımasının çoğunun kaynaklandığı bölge.
devamını gör...
2.
bir galaksinin merkezinde bulunan kara deliğin son derece faal olması nedeniyle yüksek miktarda ışık yayan bölge. böyle bölgelere sahip gökadalara da aktif galaksi denir.
aktif galaksi çekirdekleri kısaca agn (active galactic nucleus) olarak bilinir. galaksilerin merkezinde genellikle süper kütleli bir kara delik bulunur. bu kara deliğin etrafındaki yüklü miktardaki madde kara deliğe düşerken, sürtünme ve kuvvetli kütle çekimi nedeniyle yüksek sıcaklıklara ulaşır ve ışınım yaymaya başlar. bu öyle bir ışınımdır ki sadece bu bölgenin yaydığı ışık, bir galaksinin toplam ışığından binlerce kat fazla olabilir. agn'lerin enerji kaynağı yıldızlar değil, ışınım yayan bu bölgedir.
agn adı verilen bölge aslında galaksinin küçük bir bölgesidir. burada jet adı verilen madde hareketleri gözlenir. yani iyonize olmuş madde, cismin dönme ekseni boyunca yüksek hızlarla uzaya fırlatılır. bölgedeki kara delik büyük bir hızla dönerek bir parçacık hızlandırıcı gibi çalışır.
agn'ler yüksek miktarda radyasyon yayan bölgelerdir. elektromanyetik spektrumun tüm bölgelerindeki ışınımı yayabilirler. kuasar, blazar gibi bazı gök cisimleri güçlü agn örnekleridir.
aşağıda, galaksimize yakın bir agn'nin fotoğrafı var. centaurus a adlı bu agn'nin karşılıklı iki bölgesinden fışkıran jetler de net şekilde görülebiliyor.
görselin kaynağı
aktif galaksi çekirdekleri kısaca agn (active galactic nucleus) olarak bilinir. galaksilerin merkezinde genellikle süper kütleli bir kara delik bulunur. bu kara deliğin etrafındaki yüklü miktardaki madde kara deliğe düşerken, sürtünme ve kuvvetli kütle çekimi nedeniyle yüksek sıcaklıklara ulaşır ve ışınım yaymaya başlar. bu öyle bir ışınımdır ki sadece bu bölgenin yaydığı ışık, bir galaksinin toplam ışığından binlerce kat fazla olabilir. agn'lerin enerji kaynağı yıldızlar değil, ışınım yayan bu bölgedir.
agn adı verilen bölge aslında galaksinin küçük bir bölgesidir. burada jet adı verilen madde hareketleri gözlenir. yani iyonize olmuş madde, cismin dönme ekseni boyunca yüksek hızlarla uzaya fırlatılır. bölgedeki kara delik büyük bir hızla dönerek bir parçacık hızlandırıcı gibi çalışır.
agn'ler yüksek miktarda radyasyon yayan bölgelerdir. elektromanyetik spektrumun tüm bölgelerindeki ışınımı yayabilirler. kuasar, blazar gibi bazı gök cisimleri güçlü agn örnekleridir.
aşağıda, galaksimize yakın bir agn'nin fotoğrafı var. centaurus a adlı bu agn'nin karşılıklı iki bölgesinden fışkıran jetler de net şekilde görülebiliyor.
görselin kaynağı
devamını gör...