alkarısı

lilith'in türk mitolojisindeki karşılığıdır alkarısı (albastı). farklı tasvirleri olsa da genel kanı upuzun saçları, kocaman memeleri olan çirkin mi çirkin bir cin olduğudur. viranelerde yaşar.

lohusa kadınlara, kırkı çıkmamış çocuklara ve atlara musallat olur. alkarısı kırmızı rengi hiç sevmediğinden yeni doğum yapmış kadınların başına kırmızı kurdele takılır ki bu cadı gelmesin. lohusa kadının odasına; maşa, bıçak gibi eşyalar, çörek otu, nazar boncuğu, süpürge ve eşinin bazı giysileri koyulur. bu eşyaların kırkı çıkmamış bebeklerin ve lohusa annenin ciğeriyle beslenen alkarısını korkutacağı ve anne ve bebeğinin ciğerini sökmekten alıkoyacağı düşünülür. hatta bu nedenledir ki kırkı çıkmamış bebek ve annesi evden çıkmaz, yabancıya gösterilmez. ortak noktalardan anlaşılacağı üzere şamanizm temelli bir mitostur, ayrıca (bkz: şamanizm kökenli türk adetleri).

alkarısı ata binmeyi çok sevdiğinden gözüne kestirdiği ata gece boyunca biner hayvancağızı usandırırmış eskiden. tımar edilen atlar gece bitip sabah oldu mu tüyleri birbirine dolanmış, bitap düşmüş halde bulunurmuş. hatta bu cin midir peri midir bilinmez varlığı, at üzerindeyken yakalayıp hizmetkârı olarak kullananlar bile varmış.*

belirtilerden de anlaşılacağı üzere, alkarısı lohusa humması'ndan başka bir şey değildir ve tıbbın gelişmesiyle birlikte bu cin yüzünü göstermez olmuştur.

albıs ya da albastı olarak da bilinen alkarısı, türk mitolojisinde yer alan şeytani bir varlıktır. yeni doğum yapan kadınlara musallat olduğuna inanıldığı için kırkı çıkmadan bebekler evden ve annesinden ayrılmaz. nazar boncuğu ve çaput bağlama gibi eski türk inanışlarından gelip varlığına sürdüren inançtır.

gece ahırdaki atlara musallat olduğunda sırtındaki yeleleri ile oynar hatta ördüğüne inanılır. at sırtındayken alkarısını yakalarsanız ömür boyu hizmetçiniz olur derler zaten asıl hikaye burada başlıyor. bi kaç kişiden daha duydum benzer hikayeyi bu arkadaşların dedeleri ahırdaki sesleri duyup gidiyor ve alkarısnı at üstüne yakalayıp hizmetkarı olarak eve alıyor kısaca karısı yapıyor. evdeki karının üstüne kuma getirmek için muazzam bir yöntem. benzer hikayeleri ruslar tarafından damızlık olarak kaçırılan dedelerde de görebilirsiniz.

bizim kültürümüze tevratta anlatılan "lilith" mitinden giren efsanedir.
esas itibariyle lilith baskı ve sömürüye karşı direnip bedel ödeyen ilk kadındır. aptallığın çelişkilerini güce karşı haykırmış onurlu bir insan. tabii ki tevrat bu şekilde bahsetmiyor ama mitin esas özü budur. tüm tek tanrılı dinler insanlığın ilk erdem sembol hakikat değerleri olan mitolojiyi deforme halidir.
bizde çocuk çalmaya gelen gizemli varlık "al karısı" durumu da buna örnektir.

türk mitolojisinde 40 'a yakın kahraman vardır ve hepsinin farklı konumları ve görevleri mevcuttur.
al karısı yahudi inancına göre ademin ilk eşi olan lilith'tir .
lilith ademin üstünlüğünü kabul etmez ve itiraz eder. cezalandırılır. .....
lucifer ile evlenir vs vs cinlerin ve şeytanların annesi olarak kabul görür...
daha sonra havva yaratılır ve adem oğulları (beşeri'ler -insanlar) üremeye başlar ...
lilith yemin eder " ademin her çocuğunu öldürüp lanetleyeceğim".
türk mitolojisine al karısı olarak girer; yeni doğum yapmış lahusa annelere ve yeni doğan bebeklere musallat olur .
yeni doğum yapan kadın yanlız bırakılmaz , 40 gün mezarları açıktır ,gibi söylemler meşhurdur.
al karısı nın demirden ve erkeklerde korktuğu için genelde gece yeni annenin yanına bıçak ,, iğne , kuran , gibi eşyalar konulur ayrıca gece kesinlikle evde erkek olması tavsiye edilir .
yine yeni annelerin başına kırmızı kurdele bağlanır ki al basmasın.

açıklanamayan her konu hakkında mantığa yatkın (değil?) hikayeler uydurulur ve bunlarda mitlerdir .
herhangi bir delil olmadığı için inanmak oldukça güç , lahusa annelerin çok hassas bir dönemden geçtikleri aşikar bu yüzden ani bebek ölümleri için yaratılan bir açıklama olabilir.
bağzı insanlar al karısının yakalayıp sırt kısmına iğne batırılınca köle olarak kullanabiliyorlarmış.(!)
evi hep temiz tutması ve bolluk getirmesiyle biliniyor.
aynı zamanda ev halkını lanetleyebildiği de söyleniyor ,,, vs vs

halk arasında al basması olarak tabir edilen durumun tasviridir. al basmasını gerçekleştiren varlık (mitolojik) ise lilith'dir.
doğumdan sonra hormonal değişiklikler yaşayan, depresyona giren ya da bipolar semptomlar gösteren bir sürü bayan olabiliyor. bilinçli olan aileler doktora giderken diğerleri maalesef hacılara hocalara götürüyor hastalarını. mitoloji, din vs vs nolursa olsun tadında bırakıldığında anlam bulabilen şeyler.