1.
yönetmen lewis milestone’un, erich maria remarque’ nin aynı adlı romanından uyarladığı türkçesi batı cephesinde yeni bir şey yok adlı romanından uyarlanmıştır. almanca orjinal adı im westen nichts neues dır.
kitabı çok güzel, filmi bir başka güzeldir.çekildiği 1930 yılına göre gerek anlatım, gerekse gerçekçi savaş sahneleri nedeniyle klasik kabul edilir.
kitap ve filmi birlikte anlatmaya çalışacağım, film olarak şimdiye kadar yapılmış hem en iyi savaş filmlerinden, konusu olarakta aynı zamanda yapılmış en iyi savaş karşıtı filmlerdendir. bu iki özelliği aynı anda vermesi nedeniyle ne kadar militarist olarak yaklaşırsanız o kadar anti-militarist olarak kendinizi yargılamak zorunda kalırsınız.(tabii sırf bir tarafı körü körüne tutmuyorsanız)
yazarı erich maria remarque olan bu eserde yazar, gerçekten anlattığı çocukların yaşında iken (henüz 16 yaşında) yaşı büyütülerek kuzey fransa’da cepheye gönderilir 1917’de yaralanır.
filmin yönetmeni lewis milestone ise abd ordusu ile 1. dünya savaşına katılmış, ve abd ordusu askerleri için eğitim filmleri çekmiştir. yazar ve yönetmenin aynı savaşta yolları kesişmese bile bu şekilde birlikte bulunmaları ilginç bir rastlantıdır.
film aslında sessiz çekilmesine karşın sonradan diyalogların ve efektlerin eklenmesiyle sesli hale getirilmiştir.
romanda ve filmde düşman; aslında fransızlar ve almanlar değil, doğrudan bu masum gençleri savaş alanına süren yöneticiler ve buna çanak tutan halktır. bu halk milliyetçilik ve vatan sevgisi kavramı ile bu gençleri yanlış yönlendirerek onları savaş alanına sürmektedirler. savaş zaten genelde bu değil midir?
yazıldığı ve çekildiği dönemi dikkate alacak olursak ( ki ilk yayınlanması almanya da ocak 1929 ,filmin çekimi ise 1930 yılıdır ) naziler almanyada yavaş yavaş güçlenmekte ve terör estirmektedirler. filmin gösterildiği salonlara bizzat , joseph goebbels’ in emriyle koku bombaları ve fareler bırakılmış, seyircilere bu şekilde korku salınmaya çalışılmıştır.
film, almanya’da almanları “korkak” gösterdiği gerekçesiyle sansürlenirken polonya’da ise “alman yanlısı” olduğu gerekçesiyle yasaklanır. naziler iktidara gelince de kitap yakılır, film yasaklanır. faşist ve militarist bir devletin böylesi alttan alta anti-militarist düşünceyi yayan bir filme ve kitaba müsaade etmesi düşünülemez bile.
aslında film olarak iki ayrı filmi vardır ,benim bahsettiğim 1930 tarihli olan lewis milestone’un yönettiği şu film:
bir de şu var ama ilkinin yanında daha kalitesiz bir remake olarak durmaktadır.
kitabı çok güzel, filmi bir başka güzeldir.çekildiği 1930 yılına göre gerek anlatım, gerekse gerçekçi savaş sahneleri nedeniyle klasik kabul edilir.
kitap ve filmi birlikte anlatmaya çalışacağım, film olarak şimdiye kadar yapılmış hem en iyi savaş filmlerinden, konusu olarakta aynı zamanda yapılmış en iyi savaş karşıtı filmlerdendir. bu iki özelliği aynı anda vermesi nedeniyle ne kadar militarist olarak yaklaşırsanız o kadar anti-militarist olarak kendinizi yargılamak zorunda kalırsınız.(tabii sırf bir tarafı körü körüne tutmuyorsanız)
yazarı erich maria remarque olan bu eserde yazar, gerçekten anlattığı çocukların yaşında iken (henüz 16 yaşında) yaşı büyütülerek kuzey fransa’da cepheye gönderilir 1917’de yaralanır.
filmin yönetmeni lewis milestone ise abd ordusu ile 1. dünya savaşına katılmış, ve abd ordusu askerleri için eğitim filmleri çekmiştir. yazar ve yönetmenin aynı savaşta yolları kesişmese bile bu şekilde birlikte bulunmaları ilginç bir rastlantıdır.
film aslında sessiz çekilmesine karşın sonradan diyalogların ve efektlerin eklenmesiyle sesli hale getirilmiştir.
romanda ve filmde düşman; aslında fransızlar ve almanlar değil, doğrudan bu masum gençleri savaş alanına süren yöneticiler ve buna çanak tutan halktır. bu halk milliyetçilik ve vatan sevgisi kavramı ile bu gençleri yanlış yönlendirerek onları savaş alanına sürmektedirler. savaş zaten genelde bu değil midir?
yazıldığı ve çekildiği dönemi dikkate alacak olursak ( ki ilk yayınlanması almanya da ocak 1929 ,filmin çekimi ise 1930 yılıdır ) naziler almanyada yavaş yavaş güçlenmekte ve terör estirmektedirler. filmin gösterildiği salonlara bizzat , joseph goebbels’ in emriyle koku bombaları ve fareler bırakılmış, seyircilere bu şekilde korku salınmaya çalışılmıştır.
film, almanya’da almanları “korkak” gösterdiği gerekçesiyle sansürlenirken polonya’da ise “alman yanlısı” olduğu gerekçesiyle yasaklanır. naziler iktidara gelince de kitap yakılır, film yasaklanır. faşist ve militarist bir devletin böylesi alttan alta anti-militarist düşünceyi yayan bir filme ve kitaba müsaade etmesi düşünülemez bile.
aslında film olarak iki ayrı filmi vardır ,benim bahsettiğim 1930 tarihli olan lewis milestone’un yönettiği şu film:
bir de şu var ama ilkinin yanında daha kalitesiz bir remake olarak durmaktadır.
devamını gör...
2.
2022 yılında çıkmış filmi hayatım boyunca izlediğim açık ara en iyi savaş filmi oldu. savaşın ne demek olduğunu o kadar güzel anlatıyor ki ölümün acının nefretin korkunun bütün soğukluğunu içinizde hissedebiliyorsunuz.
devamını gör...
3.
orijinal versiyon 1930 olmasına rağmen 90 küsur yıl sonra çekilen remakeinden çok daha iyi. sawaş kawga döwüş meraklısı enayilere izletilmesi şart. gerçi izletilse de pek bir şey değişeceğini sanmıyorum ama bir umut işte
devamını gör...
4.
yönetmen koltuğunda edward berger oturan, senaryosunu edward berger, lesley paterson ve ıan stokell'ın yazdığı, erich maria remarque'nun batı cephesinde yeni bir şey yok romanının uyarlaması olan ama kitabın çok çok çok çok az bir kısmına sadık kalınan lakin böyle olmasını daha iyi bulduğum, 1930 ve 1979 uyarlamalarından daha özgün ve daha iyi bulduğum bir sinema... 2022 yılının en güzel filmi benim için.
bir konuda açık olacağım. hem netflix yapımı olması hem de çok fazla insanın sevmesinden mütevellit bok gibi bir uyarlama olduğunu düşündüğüm için hiç bulaşmak istememiştim buna ama keşke ertelemeseymişim dedim... utandım, yerin dibine girdim izlerken. gerçekten çok iyiydi...
konusuyla başlayalım. "vatan millet aşkına! yaşasın ulusumuz! vatan size emanet! yaşasın ülkem, bayrağım!" temalı gazlamalar ile lise öğrencilerini gaza getiren atmosferde gaza gelen liselilerin birinci dünya savaşının üçüncü yılında savaşa girmesiyle başlıyor film.
öyle bir başlangıç oluyor ki, daha önce izlediğim filmlerden kat be kat ileride, kat be kat sarsıcı bir başlangıca sahip bu film. fena etkiledi beni...
belki de en antimilitarist savaş filmi olabilir izlediklerim arasında...
dahası da var, versay antlaşmasının ne kadar ağır bir antlaşma olduğunu da güzelce anlatmakla kalmamış, aristokrat alman subay kesimini de bir güzel mezara gömmüş...
görüntüleriyle, efektleriyle, renkleriyle, oyunculuklarıyla beş yıldız bir yapıt ya...
bizim zevksiz milletin överek göğe çıkardığı nadir güzel şeylerden biri.
bir konuda açık olacağım. hem netflix yapımı olması hem de çok fazla insanın sevmesinden mütevellit bok gibi bir uyarlama olduğunu düşündüğüm için hiç bulaşmak istememiştim buna ama keşke ertelemeseymişim dedim... utandım, yerin dibine girdim izlerken. gerçekten çok iyiydi...
konusuyla başlayalım. "vatan millet aşkına! yaşasın ulusumuz! vatan size emanet! yaşasın ülkem, bayrağım!" temalı gazlamalar ile lise öğrencilerini gaza getiren atmosferde gaza gelen liselilerin birinci dünya savaşının üçüncü yılında savaşa girmesiyle başlıyor film.
öyle bir başlangıç oluyor ki, daha önce izlediğim filmlerden kat be kat ileride, kat be kat sarsıcı bir başlangıca sahip bu film. fena etkiledi beni...
belki de en antimilitarist savaş filmi olabilir izlediklerim arasında...
dahası da var, versay antlaşmasının ne kadar ağır bir antlaşma olduğunu da güzelce anlatmakla kalmamış, aristokrat alman subay kesimini de bir güzel mezara gömmüş...
görüntüleriyle, efektleriyle, renkleriyle, oyunculuklarıyla beş yıldız bir yapıt ya...
bizim zevksiz milletin överek göğe çıkardığı nadir güzel şeylerden biri.
devamını gör...