atatürk'ün komunizme bakışı

atatürk komünizme bakışı ne olurdu?
mustafa kemal atatürk'ün komünizme nasıl bakacağına dair kesin bir şey söylemek zor olsa da, mevcut tarihi veriler ve atatürk'ün ideolojik duruşu dikkate alındığında bazı çıkarımlar yapılabilir.

atatürk'ün ideolojik duruşu ve prensipleri
milliyetçilik: atatürk, türk milliyetçiliğini ve ulusal egemenliği vurgulayan bir liderdi. türkiye'nin bağımsızlığına ve egemenliğine büyük önem verirdi. komünizmin, uluslararası devrim ve sınıf mücadelesi vurgusu, atatürk'ün milliyetçi duruşuyla çelişebilirdi.

laiklik: atatürk, laikliği savunan bir liderdi. komünist rejimlerin genellikle din karşıtı politikaları olsa da, atatürk'ün laiklik anlayışı din ve devlet işlerinin ayrılmasına dayanıyordu. bu bağlamda, dinin tamamen dışlanması yerine, dinin devlet yönetiminden ayrılması gerektiğini savunurdu.

cumhuriyetçilik ve demokrasi: atatürk, demokratik bir cumhuriyet inşa etmek istedi. tek parti dönemi olmasına rağmen, uzun vadede çok partili sisteme geçişi hedefliyordu. komünizmin otoriter ve tek parti yönetimi anlayışı, atatürk'ün demokrasi ve cumhuriyetçilik anlayışıyla uyuşmayabilirdi.

ekonomik politika: atatürk, ekonomik bağımsızlığa büyük önem verdi ve devletçilik ilkesi çerçevesinde bazı ekonomik müdahaleler gerçekleştirdi. ancak, tamamen merkezi planlama ve devlet kontrolüne dayalı bir ekonomik modeli benimsememişti. karma ekonomi modelini tercih etti, bu da komünizmin tam devlet kontrolü anlayışından farklıydı.

atatürk'ün komünizmle ilgili tarihi tutumu
atatürk, sovyetler birliği ile stratejik ilişkiler geliştirmiştir. kurtuluş savaşı sırasında sovyetler'den alınan yardımlar, bu ilişkinin önemli bir parçasıdır. ancak, bu ilişkiler daha çok pragmatik ve stratejik nedenlerle kurulmuş olup, ideolojik bir benimseme anlamına gelmemektedir. atatürk, komünizmin türkiye'de yayılmasını engellemek için de bazı önlemler almıştır.

olası görüşü
atatürk'ün komünizme bakışı, büyük ihtimalle temkinli ve eleştirel olurdu. türk milletinin bağımsızlığı, ulusal egemenlik ve demokratik değerler gibi prensipleri nedeniyle, komünizmin türkiye'de uygulanabilir ve faydalı bir sistem olduğunu düşünmesi pek olası görünmüyor. bunun yerine, atatürk muhtemelen komünizmin bazı ekonomik prensiplerinden faydalanarak karma bir ekonomi modeli benimsemeye devam ederdi.

sonuç olarak, atatürk'ün komünizme olan bakışı, muhtemelen ideolojik farklılıklar ve türkiye'nin milli çıkarları nedeniyle olumsuz ve eleştirel olurdu. ancak, stratejik ve pragmatik ilişkileri sürdürebilmek için sovyetler birliği gibi komünist ülkelerle işbirliği yapmaya da devam edebilirdi.

belge var mı bildiğin?
'1927 ikdam gazetesi röportajı
atatürk, 1927'de ikdam gazetesine verdiği bir röportajda komünizm hakkında görüşlerini ifade etmiştir. bu röportajda, "komünizm, türkiye'nin toplum yapısına uygun değildir. çünkü türkiye'nin toplumsal yapısı, doğu avrupa'nın toplumsal yapısına benzemez. türkiye'de komünizm uygulamaya konulamaz" demiştir.
-komünist teşkilatlara karşı tutum
atatürk, türkiye'de komünist teşkilatların kurulmasına ve faaliyetlerine karşı da tedbirler almıştır. örneğin, 1920'lerde türkiye komünist partisi'nin faaliyetleri yasaklanmış ve bazı üyeleri tutuklanmıştır. bu da atatürk'ün komünizme karşı temkinli ve eleştirel bir tutum sergilediğini göstermektedir.

6 şubat 1921'de,
“ komünizm toplumsal bir meseledir. memleketimizin hali, memleketimizin toplumsal koşulları, dini ve milli geleneklerinin kuvvetli, rusya'daki komünizmin bizce tatbikine müsait olmadığı kanaatini teyit eder bir mahiyettedir.[1]

2 kasım 1922'de,

“ şurası unutulmamalı ki, bu tarz-ı idare, bir bolşevik sistemi değildir. çünkü, biz ne bolşeviğiz ne de komünist; ne biri ne de diğeri olabiliriz. çünkü biz milliyetperver ve dinimize hürmetkarız. hülasa, bizim şekl-i hükümetimiz tam bir demokrat hükümetidir ve lisanımızda bu hükümet halk hükümeti diye yad edilir.[2] ”