1.
[bakü türkoloji kongresinin katılımcılarından 3'üne ait bir kare, en soldaki mehmet fuat köprülüzade, kongreye türkiye'den o katılmıştır]
birinci bakü türkoloji[türkiyat] kongresi
26 şubat ve 6 mart 1926 arasıdna gerçekleştirilen birinci bakü türkoloji kongresi merkezi sovyetlerde, takrîbî 20 türk ulusundan ve yabancı uluslardan da olmak üzere 131 tane akademisyen,türkolog,şair,yazar,bilimadamı,tarihçi, leksikograf ve önemli düşünürlerin katıldığı ve 17 oturum boyunca süren bu harikulade kongrenin hazırlıkları yıllardan beri süregelmiş, henüz 1922[kongreden 4 yıl evvel] yılında neriman nerimanov önderliğinde "latin alfabesine geçiş" komitesi kurulmuştu.
kongrede çok fazla konu ele alınmış ama celalettin korkmazov'un özet olarak kategorize ettiği şu 7 ana konu hakkında tartışmalar gerçekleşmiş ve yeni kararlar alınmıştır denilebilir:
1. alfabe meselesi;
2. yazım-ortografi sorunu;
3. terminoloji sorunu;
4. öğretim metodolojisi sorunu;
5. akraba ve komşu dillerin karşılıklı ilişki ve girişim sorunları;
6. ortak bir edebi dil meselesi de dahil olmak üzere türk dillerinin edebi dil sorunları;
7. büyük dil teorisi ve türk dillerinin tarihsel sorunları.
ben ilk ve başlıca değişim olan alfabe sorununa dikkat çekmek için başlığı açma gereksinimi duydum zira kongre boyunca sadece bu konuyla ilgili şu kadar sunum konuşulup, tartışılıp; göz önünde bulunduralarak bildiriler hazırlanmıştır:
ferhad ağazade'nin "türk dillerinde imla",
n.f.yakovlev'in "türk milletlerinin sosyal ve kültürel şartlarıyla ilgili alfabe sistemi kurma problemleri",
c.memmedzade'nin "türk halklarının alfabe sistemleri üzerine",
kemanov'un "türk dillerini öğretme metodolojisinin temelleri",
h.şeref'in "türk-tatar halkları için arap ve latin yazı sistemlerinin uygulanması meseleleri",
t.mensel'in "balkan türk edebiyatı çalışmalarının sonuçları ve perspektifleri"
ve daha niceleri bu kongre boyunca sadece bu alfabe değişimi açısından ele alınmıştır,
bu toplantı neticesinde ilk önce yakut türkleri ve azerbaycan olmak üzere türk devletleri(büyük bir çoğunluğu diyelim) latin alfabesine geçmiştir. 1 kasım 1928 yılında da türkiye cumhuriyeti harf inkılâbı gerçekleştirerek latin alfabesine geçiş yapmıştır.
yani diyeceğim şu ki bazısı onlar kendilerini gayet iyi biliyorların dediği gibi "atatürk kafasına göre değiştirdi 1 gecede cahil kaldık" söylemleri cahiliyet eseri oluşmuş algılardan ibarettir, ciddiye alınması bile saçmalıktır.
devamını gör...
2.
osdurağ söhbətdi qaqa
devamını gör...