1.
birinci balkan savaşı, 7 ekim 1912-30 mayıs 1913'te bulgaristan krallığı, sırbistan krallığı, yunanistan krallığı ve karadağ krallığı'ndan oluşan balkan birliği'nin osmanlı devleti'ne karşı giriştiği savaş.
devamını gör...
2.
içlerinde sürekli çatışan balkan devletlerinin osmanlı'ya karşı birleştikleri ve galip oldukları savaştır.
devamını gör...
3.
osmanlı'nın uzun yıllar vali ile yönettiği balkan vilayetlerinin, zayıflayan osmanlıya karşı baş kaldırması -destekleri ile tabii ki- olayının savaş haline dönmesidir. osmanlı kuzey afrika'da kalan toprak parçasını korumaya çalışırken (trablusgarp) çıkmıştır. aslında osmanlı "trablusgarp'ı korumak için asker gönderiyorum" diyememiş maalesef. türk subaylar (gazi mustafa kemal'in de aralarında bulunduğu) kendi yöntemleeriyle gitmiştir. ardından balkan bölgesi karışıyor tabii. osmanlı da onlara "durun lan kavga etmeyin. siz büyüğünüze karşı mı geliyorsunuz" diyip façalarını aşağı indirememiştir maalesef.
devamını gör...
4.
(bkz: bulgarların türk kırımları).
devamını gör...
5.
nazım paşa'nın "tören kıyafetlerinizi yanlarınıza alın, sofya'daki zafer geçidinde lazım olacak" dediği, bulgar ordusunun iki haftada 100 kilometre yol katederek çatalca önlerine geldiği savaştır.
devamını gör...
6.
osmanlı imparatorluğunun son zamanlarında imparatorluğun geniş toprakları sadece büyük gücler için bir çekişme alanı değildi. onların desteklediği ve ayakta tuttuğu balkan devletleri için de bir çekişme konusuydu. bu yönüyle osmanlı imparatorluğu sadece deniz aşırı sömürge imparatorlukları tarafından değil, ufak komsuları tarafından da paylaşılmak istenmekteydi.
elbette sırbistan, yunanistan ve bulgaristan'ı baz alırsak bu üç devletin ve bu üç devlet dışında kalan balkan devletlerinin hepsinin gerek birbirleriyle gerekse rusya ve batılı hegemon güçlerle karmaşık ilişkileri olduğunu görürüz. dengelerin kolayca değiştiği ve sıkça çatıştığı bir denklem olan balkan denkleminde taht sahiplerinin ''atanmış'' olması da hiç şaşırtıcı değildir. büyük güçlerin konsensüsü ve rusya ile olan dengeler düşünülerek tahtlara oturtulan bu batılı prensler, güvenilir olmalı ve sınırları aşmamalılardı.
balkan savaşına giden yolda da aslında bir takım işaretler mevcuttu. avrupa'da almanya'nın büyümesine ingiltere ve fransa'ya ve haliyle rusya'ya korku salmasıyla birlikte yeni ittifaklar ve müttefiklik anlaşmaları yapılmakta ve uzun süredir çekişme konusu olan paylaşım ve nüfus bölgeleri de anlaşmaya bağlanir olmuştu. ingiltere ve fransa arasında çeşitli sömürgeler, fas'ta, afrika'da uzlaşmaya başlamaları bu yüzdendi. rusya ile ingiltere
de 1907 yılında reval'de türkiye, iran, afganistan ve tibetli ele alan bir uzlaşı da gerekli paylaşım planları tamamlandı. bir yıl sonra meşrutiyete giden süreçte askerin dağ çıkması gibi olaylar yaşandı, cinayetler işlendi ve iş giderek bir iç savaşa dönüşmeden sonunda sultan mesrutiyeti tekrardan yürürlüğe koydu. aynı günlerde bulgar krallığı bağımsız oldu. bosna'da avusturya hakimiyeti ilan edildi ve başka ilanlarda peşi sıra izledi. 1909 da bir karşı devrim ile meşruti rejim devrilmeye çalışıldı ama başarılamadı. 1911'de italyanların uzun süre plan yaptıktan sonra ingiltere'nin mecburi oluru (çünkü fas'taki fransız hakimiyeti ancak fransızların mısır'da ingiliz hakimiyetini kabul etmesi ve uluslararası dengeler icabı mümkün olmuştu) ile libya'nın işgal edilmesi paylaşımın iyice hızlandığını gösterdi. imparatorluğun asker sevki yapamaması, libya ile karadan bağlantısı olmaması, donanmasının silah ve lojistik ölçüsünde zayıflığı buna el vermiyordu. üstüne ege adalarinin işgali devletin zayıflığını açıkça ortaya koydu.
ilginçtir uluslararası dengelerde osmanlı zayıf bir imparatorluk olsa da çok uzun sürmeyen balkan savaşında 5 asırlık topraklarının tamamını yitirmesini kimse beklemiyordu. ingilizler zafer sarhoşu olan ve toprak kavgasına tutuşan balkan ülkelerine bir süre söz geçiremediler. fransızlar bir süre bu durumun nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalıştılar. zaferden çılgına dönen ve milliyetçilik rüzgarlarının estiği balkan ülkelerinde ise artık mesele başka bir boyuta ermişti. hiç bir devlet diğerinin aldığı toprağı kabul etmeye yanaşmadı ve en sonunda en çok toprağı alan bulgar krallığının üstüne çullandılar. bulgarlar aynı anda bir kaç komşusu ile savaşa tutusunca osmanlı ordusu da eski başkenti edirne ve çevresini zar zor alıp batılı devletlerin yoğun protestolarına (!) maruz kaldı.
balkanlardaki karmaşık statükonun en önemli sorunu zayıf bir hakim olan osmanlı sorunuydu. imparatorluğun zayıf durumu, rusya'nın balkan devletlerini desteklemesi ve müttefiklik arayışlarında önemli bir işlevdi. arkasına rusya'yı alıp genişleyen bir balkan devletini batılı güçler kabul etmezdi. bu yüzden hem rusya hem de batılı devletlerin görüşmeleri ile imparatorluğa çeşitli reform ve ıslahatlar dikte ettirilip balkan topraklarındaki hakimiyeti zayıflatılırdı. osmanlı yapısının ortadan kalkması ile ne olacak sorusu cevabını buldu. yeni sınırlar batılıların istediği gibi düzenlendi ve onaylandı. ancak kurulan düzen çok değil, bir yıl içinde dünya savaşının çıkması ile bir anda yerle bir oldu.
elbette sırbistan, yunanistan ve bulgaristan'ı baz alırsak bu üç devletin ve bu üç devlet dışında kalan balkan devletlerinin hepsinin gerek birbirleriyle gerekse rusya ve batılı hegemon güçlerle karmaşık ilişkileri olduğunu görürüz. dengelerin kolayca değiştiği ve sıkça çatıştığı bir denklem olan balkan denkleminde taht sahiplerinin ''atanmış'' olması da hiç şaşırtıcı değildir. büyük güçlerin konsensüsü ve rusya ile olan dengeler düşünülerek tahtlara oturtulan bu batılı prensler, güvenilir olmalı ve sınırları aşmamalılardı.
balkan savaşına giden yolda da aslında bir takım işaretler mevcuttu. avrupa'da almanya'nın büyümesine ingiltere ve fransa'ya ve haliyle rusya'ya korku salmasıyla birlikte yeni ittifaklar ve müttefiklik anlaşmaları yapılmakta ve uzun süredir çekişme konusu olan paylaşım ve nüfus bölgeleri de anlaşmaya bağlanir olmuştu. ingiltere ve fransa arasında çeşitli sömürgeler, fas'ta, afrika'da uzlaşmaya başlamaları bu yüzdendi. rusya ile ingiltere
de 1907 yılında reval'de türkiye, iran, afganistan ve tibetli ele alan bir uzlaşı da gerekli paylaşım planları tamamlandı. bir yıl sonra meşrutiyete giden süreçte askerin dağ çıkması gibi olaylar yaşandı, cinayetler işlendi ve iş giderek bir iç savaşa dönüşmeden sonunda sultan mesrutiyeti tekrardan yürürlüğe koydu. aynı günlerde bulgar krallığı bağımsız oldu. bosna'da avusturya hakimiyeti ilan edildi ve başka ilanlarda peşi sıra izledi. 1909 da bir karşı devrim ile meşruti rejim devrilmeye çalışıldı ama başarılamadı. 1911'de italyanların uzun süre plan yaptıktan sonra ingiltere'nin mecburi oluru (çünkü fas'taki fransız hakimiyeti ancak fransızların mısır'da ingiliz hakimiyetini kabul etmesi ve uluslararası dengeler icabı mümkün olmuştu) ile libya'nın işgal edilmesi paylaşımın iyice hızlandığını gösterdi. imparatorluğun asker sevki yapamaması, libya ile karadan bağlantısı olmaması, donanmasının silah ve lojistik ölçüsünde zayıflığı buna el vermiyordu. üstüne ege adalarinin işgali devletin zayıflığını açıkça ortaya koydu.
ilginçtir uluslararası dengelerde osmanlı zayıf bir imparatorluk olsa da çok uzun sürmeyen balkan savaşında 5 asırlık topraklarının tamamını yitirmesini kimse beklemiyordu. ingilizler zafer sarhoşu olan ve toprak kavgasına tutuşan balkan ülkelerine bir süre söz geçiremediler. fransızlar bir süre bu durumun nasıl gerçekleştiğini anlamaya çalıştılar. zaferden çılgına dönen ve milliyetçilik rüzgarlarının estiği balkan ülkelerinde ise artık mesele başka bir boyuta ermişti. hiç bir devlet diğerinin aldığı toprağı kabul etmeye yanaşmadı ve en sonunda en çok toprağı alan bulgar krallığının üstüne çullandılar. bulgarlar aynı anda bir kaç komşusu ile savaşa tutusunca osmanlı ordusu da eski başkenti edirne ve çevresini zar zor alıp batılı devletlerin yoğun protestolarına (!) maruz kaldı.
balkanlardaki karmaşık statükonun en önemli sorunu zayıf bir hakim olan osmanlı sorunuydu. imparatorluğun zayıf durumu, rusya'nın balkan devletlerini desteklemesi ve müttefiklik arayışlarında önemli bir işlevdi. arkasına rusya'yı alıp genişleyen bir balkan devletini batılı güçler kabul etmezdi. bu yüzden hem rusya hem de batılı devletlerin görüşmeleri ile imparatorluğa çeşitli reform ve ıslahatlar dikte ettirilip balkan topraklarındaki hakimiyeti zayıflatılırdı. osmanlı yapısının ortadan kalkması ile ne olacak sorusu cevabını buldu. yeni sınırlar batılıların istediği gibi düzenlendi ve onaylandı. ancak kurulan düzen çok değil, bir yıl içinde dünya savaşının çıkması ile bir anda yerle bir oldu.
devamını gör...
7.
osmanlı bu savas sonunda sahip olduğu toplam toprağın üçte birini ,balkanlardaki toplam topraginin da yüzde doksanini kaybetmistir.2. balkan savasinda edirneyi geri almasa toprak namina balkanlarda birsey kalmayacakti neredeyse.gerci edirne gene bulgarlarin isgali altinda cuvallarla yiyecek,ilac vs aliyolar. anca 'edirne mükemmelski!' diolar.mükemmel tabi hersey ucuz sonucta.
trablusgarbin düşüşünden sonra ikinci darbe balkanlarin yitip gitmesidir.isin komigi osmanli ordusundaki yabancilar bu savaslarda türklerden iyi savasmistir.sevket süreyya bile kirklarelinin kaybindan sonra 'türk piyadesinin kacisi,bulgar süvarisinin saldirisindan daha hizliydi' demistir.
trablusgarbin düşüşünden sonra ikinci darbe balkanlarin yitip gitmesidir.isin komigi osmanli ordusundaki yabancilar bu savaslarda türklerden iyi savasmistir.sevket süreyya bile kirklarelinin kaybindan sonra 'türk piyadesinin kacisi,bulgar süvarisinin saldirisindan daha hizliydi' demistir.
devamını gör...