göktürkçe kökenli hatun kelimesi

hatun sözcüğü nerden gelir.?

"ıı/vııı. yüzyıla ait yan yana kağan ve katun (hatun/kadın) resimleri basılmış “ay yıldız tamgalı” göktürk parası. türkçe’de kullanılan “kadın”, göktürk hanlarının eşlerine verilen khatun (katun) sözcüğünün hatın ve hatun şeklinde değişmesinden gelmiştir."

(*

"göktürklerde ve uygurlarda kadın: orhun kitabeleri'nde devlet işlerini bilen katunlardan (hatun) söz edilir. kağanın hanımı olan hatun da tıpkı kağan gibi töre ile bu makama oturur ve kağan ile birlikte ülkeyi yönetmektedir."

(*

χatun/ḳatun "kraliçe" [orhun yazıtları (735)]

"yasal eş, zevce" [(1300 yılından önce)]

sözcüğü göktürklerden daha eskiye dayanırabiliriz, soğdca kökenli bir sözcüktür. soğdça kral anlamına gelen '' χwatāw'' sözcüğüne soğdca +ni dişil eki getirilerek kraliçe anlamı verilmiştir. aşağıdaki alıntı da daha ayrıntılı bilgiye ulaşılabilir.

--- alıntı ---

soğdca χwatāw (kral), mö 3. yy"da baktria krallarının ünvanı olan eski yunanca autokrátōr sözcüğünün tam çevirisidir; +ni sogdca dişil ekidir. hun kraliçelerinin unvanı olan χatīka aynı irani sözcüğün, +ika dişil ekiyle yapılmış bir varyantını temsil eder (bailey 35).

--- alıntı ---