halide edib adıvar

türk edebiyatının güçlü kalemleriden olup bilhassa kurtuluş harbi döneminde istanbul halkını ülkenin işgaline karşı ayaklandırmasıyla bilinmektedir. "sinekli bakkal, ateşten gömlek " gibi eserleriyle bilinen sanatçı, mustafa kemal'in yanında yer almış ve "onbaşı halide" unvanı almıştır.

(bkz: sinekli bakkal)

okumaya bir başladın mı bir daha bırakamadığın harika kitaplar yazmış harika bir kadın, yazar.

sinekli bakkal'ın yazarı, türkiye'de edebiyatta iz bırakmış isim. aynı zamanda siyasetçi, akademisyen, kadın hakları savunucusu. en önemlisi de genç türkiye cumhuriyetine şekil veren en önemli kadın figürlerden.

milli mücadele saflarına katılmadan önce wilson prensipleri cemiyetinin kurulmasını önermiş ve kurulan derneğin üyeleri arasında bulunmuştur.

1.dünya savaşı sırasında amerika başkanı bulunan wilson'un, savaş sonrası dünya düzeni için yayınladığı genelgenin 12. maddesi şöyleydi "osmanlı imparatorluğu’nda türklerin çoğunlukta olduğu bölgelere ilişkindi ve bu bölgelerin bağımsızlığının sağlanması temin edilecek."

halide edip'de bu maddenin yaratmış olduğu heyecan ile çoğunluğu gazetecilerden oluşan bu derneği vücuda getiren kadrolar arasındaydı.

kendisi milli mücadele dönemindeki en ateşli figürlerden biri olsa da sonradan amerikan mandasını istediği için mustafa kemal ile araları bozulmuş ve bir nevi oto-sürgün ile atatürk ölene kadar ülkeye gelmemiştir ya da gelememiştir.

1884 - 9 ocak 1964

"atatürk'ün silah arkadaşı olan;
millî mücadele'de aydın kimliği, hemşire olarak çalışması ve askerliği ile katkılar yaparak millî mücadele'nin kadın kahramanlarından biri olan; değerli bilim insanı, yazar, asker, siyasetçi halide edip adıvar; saygıyla anıyorum."

bir çok ingiliz klasik ve modern eseri onun eşsiz ve leziz çevirinden okuduğum için minnet duyduğum türk edebiyatçıdır.

üslûbunu çok sevdiğim yazar.

soyadı kanunu çıktığında kendisi ve eşi "biz zaten tanınmış kişileriz, ne gerek var?" diyerek başta karşı çıkmış. soyadı almak mecburiyetinde olduklarını anlayınca "bizim zaten adımız var" diyerekten adıvar soyadını almışlar.

birkaç romanında dikkât ettiğim özellik ana kadın karakterler genelde kendilerinden 20 yaş büyüklerle evleniyorlar. kendisinin hayatına baktığımızda da bunu görmek mümkün. ilk evliliğini kendisinden 20 yaş büyük biriyle yapmış.

ayrıca fatih itfaiyeden edirnekapı'ya giden yoldaki ağaçlar, tarafınca ektirilmiş. ana cadde üzerinde de kendisinin bir zamanlar ikâmet ettiği apartman yer almakta.

aslında edip değil edibdir. başlık bu şekilde düzeltilebilir.

genellikle milli mücadele dönemi ve kurtuluş savaşını anlatan kitaplar yazan, türk edebiyatına eşsiz katkısı olmuş değerli bir yazarımız.

üstad kadir mısıroğlu’na göre, cephede sık sık atatürk’ün çadırını ziyaret eden kişi.

yakup kadri karaosmanoğlu kurtuluş savaşı dönemlerinde ankara'ya geldiği bir vakit bir süreliğine halide edip'in misafiri olmuştu. halide edip o dönemlerde yakup kadri'nin ateşten gömlek adlı bir anadolu romanı yazmakta olduğunu duyunca bu adı çok beğenip yakup kadri'den önce davranıp iki ay içinde ateşten gömlek adlı eserini çıkarmıştı. ayrıca halide edip bunları ateşten gömlek'in başına eklediği yakup kadri'ye adlı açık mektupta ve türkün ateşle imtihanı adlı anılarında anlatmıştı.

türk edebiyatının mükemmel roman yazarlarından en iyisi.

sinekli bakkal romanını o kadar zor bir türkçe ile yazmıştır ki yarıda bıraktığım tek kitap olmuştur.

başını bağlayış şekli farklıydı. başörtüsünü kulaklarının üzerinden alıp alnını kapatacak şekilde kaşlarının hemen üstüne kadar çekip hemen çenesinin altından başortünün uçları fiyonk şeklinde olacak şekilde bağlardı.
milli mücadelede organize ettiği ve konuşmalar yaptığı mitinglerin yanısıra kadın haklarıyla ilgili çabaları unutulmaması gereken önemli bir kadındır.

adıvar soyadı yok

kurtuluş savaşını en gerçekçi haliyle ateşten gömlek ve vurun kahpeye gibi romanlarında anlatmış değerli edebiyatçı.

onbaşı rütbeli yazar, siyasetçi ve akademisyendir.

birçok kaynağa göre 1884 yılında istanbul'da doğdu. amerikan kız kolejinde eğitimini tamamlamasının ardından rıza tevfik bölükbaşı'dan fransız edebiyatı ve daha sonra evleneceği salih zeki bey'den matematik dersleri alıyordu.

koleji bitirdiği 1901 senesinde salih zeki bey ile evlendi ve mezuniyetinden sonraki birkaç yılda eşinin kamus-u riyaziyat isimli eserini yazmasında yardımcı olmanın yanısıra ingiliz matematikçilerin biyografilerini , birkaç sherlock holmes hikayesini ve shakespeare'in hamlet adlı eserini türkçeye çevirdi.

1908 yılında gazetelere kadın haklarıyla ilgili yazılar yazmaya başlamış ve gericilerin tepkisini çekmişti. bu tepkiler sebebiyle 31 mart olaylarında ayaklanma durulana kadar mısır'a kaçtı ve sonrasında vatana döndü.

dönüşünün ardından 1909 yılı ve sonrasında öğretmenlik ve müfettişlik yaptı ve balkan savaşı yıllarında hastanelerde çalıştı.

1920'de anadolu'ya giderek kurtuluş savaşına katıldı. başarıları doğrultusunda kendisine önce onbaşı sonrasında da üstçavuş rütbesi verildi. ancak söylenene göre ilerleyen yıllarda cumhuriyet halk fırkası ve atatürk ile fikir ayrılığına düştü ve 1917'de türkiye'den ayrıldı.

dış ülkelerde yaşadığı dönemlerde konferans vermek üzere amerika'ya ve bizzat gandhi tarafından hindistan'a çağırıldı.

türkiye'ye dönüşünün ardından istanbul üniversitesi ingiliz filolojisi kürsüsü başkanı oldu ve 1950 yılında demokrat parti bağımsız milletvekili seçildi. ancak çok geçmeden 1954 yılında istifa ederek inzivaya çekildi ve 1964 yılında hayatını kaybetti.

yazdığı romanlarda yer alan kadın kahramanların adıvar'ın gözündeki ideal türk kadınını temsil ettiği söylenir. ona göre ideal türk kadını güçlü, hakkını savunan, batı terbiyesi aramış ama batı özentisi olmayan, sanat dallarında yetenek sahibi, yabancı dil bilen, kültürlü ve çekici kadınlardır.

sonraki yıllarda yazdığı romanlar çoğunlukla yurt sorunları üzerinde yoğunlaşır. yazdığı kitaplar vasıtasıyla yeni bir türkiye'nin hangi sağlam temeller üzerine oturtulması gerektiğini ifade eder. anadolu'da bizzat tanık olduğu direnişleri, kahramanları ve ihanetleri birinci gözden aktarır.

millî mücadele’nin sembol isimlerinden halide edip, 58 yıl önce bugün hayata gözlerini yummuştu. hiç de tekdüze denemeyecek bir hayat yaşayan halide edip hakkında yazılmış onlarca kitap, yüzlerce yazı var. ki hayatı pekala renkli ve heyecanlı bir macera romanına da konu olabilecek türden... böyle bir roman yazılacak olsaydı, kabaca üç ciltten oluşurdu herhalde: birinci cilt doğumundan kurtuluş savaşı’na kadar olan dönem; ikinci cilt kurtuluş savaşı dönemi ve üçüncü cilt savaş sonrası çekişmeler, yurtdışındaki yaşamı, yurda dönüşü, milletvekilliği ve eğitimciliği....