her işten biraz anlamak vs bir işte uzman olmak

hangisi daha elle tutulur merak ettiğim versus. bana kalırsa her işten biraz anlamak adeta bir herbokolog edası ile salınmaktır efenim. ortamda bilgi satar dururlar azıcık detay iste pok gibi kalırlar.

mesele en büyük resmi görebilmek, x bir alanda derinleşmenin öneminden daha fazla bana göre. mesleğe göre de değişen bi durum. şahsen yazılımcı olarak her konuyu bilmek zorundayım.

işimin uzmanıyım. geri kalanlardan da biraz anlarım.

her ikisi de olsun. hem işinde ehil biri hem de iddialı becerileri, bilgileri, uygulamaları olsun.

iyi bir doktor, iyi bir bestekar olabilir mesela ya da iyi bir şair, evkafta memur.

her işten biraz biraz anladığın zaman insanların elinde oyuncak önünde köle olursun fakat yaptığın işte usta olursan insanlara efendi olursun sana ulaşabilmek için götünden koşarlar

bildiğim kadarıyla batı'da "endüstri mühendisliği" diye bir şey yok. varsa da pek önem verilmeyen bir bölümdür diye tahmin ediyorum. koskoca endüstri kavramı; nasıl uzmanı olacaksın?..

"jack of all trades, master of none" olmak, batı profesyonelliğinde tercih edilebilecek bir şey değil, söylenene göre.

tanım: her işten biraz anlayıp hiçbir konuda uzman olmamak özellikle teknik alanlarda, batı anlayışına uygun değil. bana göre mesela patronlukta gideri olabilir bu durumun. mesela 5 farklı konuda uzman 10 tane çalışanın vardır. tüm çalışanlarını idare edip onları yönlendirebilecek kadar bilgili olmak, bu uğraşta yetebilir gibi görünüyor.

limon satın alacak olsaydınız,limonu her şeyi satan bir manavdan mı alırdınız yoksa sadece limon satan birinden mi alırdınız? limon yerine işter karpuz, ister hizmet,ister pantalon ne koyarsanız koyun .

(bkz: jack of all trades master of none)

her işten biraz anlayan kişi bir baltaya sap olamaz genellikle çünkü ilgi alanı çoktur ve hangisinde uzmanlaşacağına karar veremez. kendimden iliyorum bunu. iyi bir şey değil. o nedenle tek alanda uzmanlaşmak faydalıdır.

tek bir şeyin uzmanı olmak düşüncesi modern çağın getirdiği bir düşünce. bu fikri inşa eden, içinde bulunduğumuz sistemin işleyişi biraz da. eski dönemlere baktığınızda bilim adamı, alim, bilgin vs olarak geçen kişilerin pek çok alanda yetkin olması olağan bir durum olarak görülür. aynı şekilde özel alanlarda uzmanlık geliştiren kişilerin pek çok gündelik işleri de yapabilmesi son derece sıradandır.

zaten genel kapsamda baktığımızda da böyle olmalı fakat bizi birden fazla şeyi iyi şekilde yapamayacağımıza ikna eden bir sistemle eğitiliyoruz. insanı tek başına hiçbir işe yaramaz hale getiren bir sistem bu. misal çiftçisin gıdanı üretmeyi biliyorsun ama başını sokacak bir ev yapmayı bilmiyorsun veya matematikçisin diye yıllarca edebiyat/sanat senin için gereksiz algısıyla eğitim alıyorsun. sistem her alanı birbirine mecbur kılarak bireysel yeterliliği engelleyip muhtaç bir toplum yaratırken bize de tek uzmanlığımızla övünmeyi öğretiyor.

bazen fantastik bir hayal olarak şunu düşünüyorum, dünya dışında başka bir gezegen ve orada yaşayan bir medeniyet varmış ve bir şekilde onların arasına düşmüşüm. adamlar insan ırkını tanıyor ve diyorlar ki sizin mühendislik yetenekleriniz çok gelişmiş bize bir örnek yapar mısın? yok ben bilmiyorum diyorum. siz müzikte çok gelişmişsiniz bir enstrüman yapıp çalsana diyor. vallah ben bilmirem diyorum. yemeklerinizi de özenle hazırlarmışsınız öyle bir şey yap bari diyor. makarna yapardım ama burada yoktur eheh falan diyorum. vs vs örnekler... ve sonunda diyorlar ki: bre densiz! sen insan olduğuna emin misin? bilmiyorum valla bana dünyada öyle söylediler.

maymun iştahlı olduğum için her işten biraz anlarım :d