hıdırellez

orta asya, anadolu ve balkanlarda kutlanan mevsimlik bayram. 'hızır günü' olarak da bilinir.kış ayının sona erip baharın gelmesi ve yaz ayına girişi kutlamak adına her yıl ülkemizde 5-6 mayıs tarihleri arasında kutlanır.
'az bilirim uz bilirim hıdırellezden sonra yaz bilirim.'

6 mayıs-7 kasım tarihleri arasındaki 189 güne hızır günleri denir. başlangıcı olan ilk mayıs günlerinde hıdırellez denmektedir.
hızır , ab-ı hayat denilen ölümsüzlük iksiri olan bir suyu içmesinden mütevellit, ölümsüz olan ve kulları sıkıştığı zaman yardımıma yetişen peygamberdir. arapça okumadan kaynaklı olarak türkçe de bazen -d bazen -z olarak okunduğundan hıdır, hızır aynı peygamberlerdir.
bahar aylarının başlangıcı olmasından dolayı, hayat veren su olan ab-ı hayatın doğanın canlanması için kullanılması manası çıkabilmektedir.

baharın yeniden canlanması ile yaşam döngüsünün başlangıcını temsil eden manevi bir bayramdır. inanan kişilerin sıkıntılı anlarında el uzattığı ve şifa olduğu bilinen hz. hızır (a.s)'ın adından gelir namı. hıdırellezin başladığı tarihlerde insanlar dua ve dileklerini dile getirir ve medet umar. bu istek ritüelleri çeşitli yöntemlerle gerçekleşmektedir:

- dilekleri bir kağıda yazıp gül ağacının altına gömmek.
- gül ağacının dibine isteğini resmetmek*.
- yatırları ziyaret etmek.
- ateş yakıp üstünden atlamak*.
- taze kuzu eti yemek*.
- yeşil* ve mavinin* olduğu ortamlarda dilekleri dile getirmek*.

hıdırellez'in ilk günlerinde rüzgar hızı ve miktarı arttığı için çiçeklenme de fazla olur; polenler havada uçuşur. alerjisi olanlar için her ne kadar karanlık günler niteliğinde olsa da, yeniden doğuş için mühim bir hadisedir. mayıs ayı bu yüzden özeldir.

bir önceki gece gül fidanı altına dilek ve para gömülen dua edilen gün.

5-6 mayıs'ta kutlanan müthiş gündür. hıdırellez ritüellerini seviyorum ben. umut güzel şey.

burda herkes işi bırakır pikniğe gider.
bu yıl ramazan ayında gidilemeyecektir.

bir iki güne gelecek olan , bu senekisi çok kıymetli olan, yüzde yüz bizden olan gün.
5 mayısı 6 mayısa bağlayan gece dedikodu yapmadan, tadilat-yoğun temizlik yapmadan, şükrederek, dua ederek, mayalı hamur tüketerek, mutlu olarak geçirilmesi önerilen gün.
inananların tüm dilekleri kabul olsun inşallah.
videoda anlatılanları özetledim. *

hatırlıyorum 2 yıl önce evdeki bozuk paraları biriktirip bir gül ağacının altına gömmüştük. akşam da sahile gitmiş dileklerimizi yazdığımız kağıtları denize atmıştık. maalesef geçen yıl yapamadık umarım bu yıl yapababiliriz

ederlezi isimli ezgide de bir sitemle geçendir.

yaklaşıyor canım, balım, pek bir sevdiğim o güzel gün. malzemelerinizi hazır tutun sözlük ahalisi. aklımda kaldığı kadarını yazıcam.

5 mayıs günü adaçayı yakın ve evinizde gezdirin. evin havası temizlensin.
pencereleri açın ki duman altı olmasın.

6 mayıs günü kağıdı kalemi kapın isteklerinizi olmuş gibi yazın. unutmayın kendiniz için dilek yazmalısınız. pislik yapmayın lütfen*.

kağıdı katlayın ve gül ağacının dibine gömün (gül ağacı yoksa sevdiğiniz bir bitkinin dibine gömün) .

sabah erkenden gömdüğünüz kağıdı alın ve suya atın. paramparça olana kadar orada kalsın.

daha detaylı ritüeller için google amcanıza sorun sözlük. benden bu kadar.

yaşar kemal'in binboğalar efsanesi kitabında muhteşem betimlemesi vardır.

"bu gece beş mayısı altı mayısa bağlayan gecedir. bu gece denizlerin ermişi ilyas'la karaların ermişi hızır buluşacaklar. dünya kurulduğundan bu yana bu iki ermiş er yıl , yılın bu gecesinde buluşurlar. eğer bir yıl buluşmayacak olsalar, denizler deniz, topraklar toprak olmaktan çıkar. denizler, dalgalanmaz, ışıklanmaz,balıklanmaz, renklenmez kururlar. topraklar çiçeklenmez, kuşlari arılar uçmaz, ekinler yeşermez, sular akmaz, yağmurlar yağmaz, kadınlar, kısraklar, kurtlar, kuşlar börtü böcek tekmil yaratık doğurmaz. eğer onlar buluşamazlarsa kıyametin habercisi hızırla ilyas olacaktır.

hızır'la ilyas her yıl dünyanın bir yerinde buluşurlar. onlar o yıl hangi yerde buluşmuşlarsa orada bahar bir başka türlü patlar, o yıl çiçekler daha bol daha büyük, her yılkinin bir kaç misli iri açarlar. arılar daha renkli daha kocaman olurlar. ineklerin koyunların sütleri daha bol, daha besleyici olur gök daha ari daha başka mavilenir. yıldızlar daha irileşir, daha parlaklaşırlar. saplar, başakları, ağaçlar çiçekleri, meyveleri götüremezler. insanlar o yıl daha sağlıklı olurlar, hiç hastalanmazlar. o yıl ölüm de olmaz. ne bir kuş, ne bir karınca, ne arı ne kelebek ölür.

hızır'la ilyas'ın buluştuğu an, biri mağrıptan biri maşrıktan iki yıldız doğar. yıldızlar, hızır'la ilyas'ın buluştuğu yerin üstüne kayarak gelirler, tam hızır'la ilyas'ın birbirlerinin elini tutarlarken, onlar da birleşirler tek bir yıldız olurlar. hızır'la ilyas'ın üstüne tek bir ışık olup sağılırlar.
hızır'la ilyas'ın elele tutuştuğu, yıldızların gökte birleştiği an dünyada her şey durur. akarsular kirp diye oldukları yerde donmuşçasına durup kalırlar, yeller esmez, denizler dalgalanmaz, yapraklar kımıldamaz, damardaki kan akmaz, kuşlar uçmaz, arıların kanatları titremez. her şey durur. hiç, hiç bir şey kıpırdamaz. yıldızlar akmaz, ışıklar yürümez. dünya bir an için ölür. sonra her şey birden uyanır, dehşet bir yaşam patlar.

işte bu gece sabaha kadar insanlar birleşen yıldızları görmek için evlerden dışarılara uğrarlar, yüksek yerlere, dam başlarına, minarelere, tepelere, dağ başlarına çıkarlar. bir de su başlarını beklerler. çeşmelerin, pınarların, çayların başlarını beklerler gözlerini sudan ayırmazlar.

kim ki gökyüzünde yıldızların birleştiğini görür, o anda ne isterse olur."

türk kültürü içinde canlılığını koruyan, bahar bayramı niteliğinde kutlanan mevsimlik bayramımızdır. kışın bitişi yazın başlangıcı olarak kabul edilir bir nevi yılbaşıdır.
hıdırellez günü kuzular kesilir, eğlenceler düzenlenir, sağmal hayvanı olmayan evlere süt dağıtılır, sütten börek veya sütlaç yapılır. ip atanır, salıncakta sallanılır hatta salıncakta sallanırken saçını tarayanların saçlarının uzun olacağına inanılır. kazan kurulur toplu yemek yenir.
hıdırellez gecesi bir gül fidanının dibine dilekler adanır. dileklerin gerçekleşmesi için de buna canı gönülden inanılması gerekir.
hıdırellez günlerinde bir sürü adet ve inanma vardır. ne derece inanılır bilemem ama eskiden epey inanılıp gerçekleştirilirmiş.
virüs münasebetiyle birçok kutlama ya da rituel gerçekleştirilemeyecek olsa da üzülmeyin. niyet önemli. iyi bayramlar.

rivayete göre denizlerin ermişi ilyas ile karaların ermişi, darda kalanların yardımcısı hızır’ın buluşacağı gecedir. hızır'ın ölümsüzlük suyu (ab-ı hayat) içerek ölümsüz olduğu ve bu günlerde insanlar arasında olup bolluk ve sağlık dağıtan, yardım eden bir veli veya nebî (peygamber) olduğuna inanılır. özellikle orta asya, anadolu ve balkanlar'da kutlanan mevsimlik bayramdır. unesco, 'insanlığın somut olmayan kültür mirası listesi'ne alınması için çalışmaktadır. ülkemizin genelinde kutlansa da edirne'de kakava şenlikleri adıyla romanların kültürel etkisi ve uluslararası katılımla kutlanmaktadır.

ben küçükken babaannem sürekli "hızır aleyhisselam" diye bahsederdi anlattığı hikayelerde, o yüzden bir peygamber olduğunu düşünürdüm fakat kesin değilmiş bu. kuran'da adı geçmez fakat hz. musa'ya yardım eden ve bu nedenle kendisine ilim verilen bir gençten bahsedilir ve bu genç hadislerde hızır olarak anılırmış.

yaz dileğini bağla gül ağacına;
bu sefer olmazsa bir dahaki bayrama

bu akşamdan itibaren başlayan gün.
bereket, huzur, sağlık, esenlik getirsin evlerimize inşallah.

doğanın uyanışı baharın ve umudun müjdecisi, bolluğun ve bereketin simgesi olan gün. bu güzel günü "ederlezi" isimli muhteşem parçayla taçlandırmak istiyorum. ederlezi,
özgürlüklerine düşkünlüklerinden dolayı toplumda bir türlü yer bulamayan ve ötekileştirilen, yoksulluğa mahkum edilen çingenelerin baharın gelişi ve tüm bu olumsuzluklardan kurtulmak amacıyla tanrı'ya ettiği bir dua ve yakarışmış.
şifa niyetine:

küçüklüğümden beri hıdırellez gecelerinde ateş yakar üstünden atlarız. salıncak kurar daldan dala sallanarak o yıl yaşadığımız sıkıntılardan arınıp dilekler dileriz. çok eskiden bir kavanozun içine maniler yazıp tek tek içinden çekip eğlendirdik. nerde o eski insanlar? kapılarımıza ısırgan otu takardık. bu ritüellerin bizi kötülüklerden koruyacağına inanılırdı. aynı günün akşamı da dileklerimizi gül ağacının altına gömer ya da bir taşın altına saklardık. hıdırellez sabahı da kontrol ederdik yerinde mi karıncalar basmış mı diye. ardından hıdrellez sabahı papatyalar toplanır kurutulur duyu içilir. yılın bu zamanı toplanan papatyalar en sağlıklı, bereketli olanlarıdır çünkü.

paskalya'nın hemen ardına gizlenmiş ikili muştu.

güzel inanışlar, güzel dileklerle karşılanan bir bahar habercisi.
herkese iyi gelsin..

çok tatlı ritueller ile baharı umut ve neşe ile selamladığımız gün. dilekler çizilip gül ağacı dalına bağlandı, dilek/bereket paraları hazırlandı, berrakue'den yeni öğrendiğim rituel için 41 farklı bitki toplanıp suyla ay ışığı altına bırakılacak ve yarın yüzümüz bu su ile yıkanacak. insanı günlük hayatın sıkıcı düşüncelerinden uzaklaştırıp neşeli bi gün geçirmesine sebep olacak tüm tatlis etkinliklere hep destek tam destek. *

bu akşam kırmızı kesenin içine bozuk para, çörekotu, dileklerini yazdığınız kayıtı koyun gül dalına asın hızır aleyhisselam duasını 39 defa okuyun sabah akan suya atin .dilek dileyin bol bol bugün gerisini allaha bırakın allah ol derse olur.

dünyada darda kalana yetişen hızır ile denizlerin adamı ilyas'ın buluştuğu gün olarak kutlanan, yazın gerçek anlamda geldiğinin anlaşıldığı bir dönüm günüdür. evvelden beri kutlanan bu bayramın kökeni mezopotamya'ya kadar dayanmaktadır. bu gece hızır ile ilyas buluşur mu bilinmez. ben her ihtimale karşı dileklerimi yazılı olarak ileteyim.
sevgili hızır dünyada darda olmayan tek bir adam yok eminim dünya kurulduğundan beri de yok ve olmayacak da gerçi sen daha iyi bilirsin. dert, tasa bitecek gibi de değil ancak tüm insanlar için biraz daha katlanılabilir hale getirebilir misin, bu yıl dileğim bu. herkesin bayramı kutlu mutlu olsun, güzel bir yaza merhaba deme umuduyla!