insanın her koşulda bencil olması

mark twain tarafından, "insan nedir?" kitabı ile temel alınan önerme.

yazara göre, yaptığımız tüm eylemlerde, birilerine yardım etme, merhamet gösterme veya iyi davranışlarda, aslında kendi mutluluğumuzu ve huzurumuzu düşünürüz.

kitapta, sokratik şekilde tartışan yaşlı bir adam ile genç arkadaşı var. eserde verilen bir örneği, konuyu daha net hale getirmek için özetlemeye çalışarak buraya taşıyayım;

muhtaç biri gördüğümüz zaman içimizden gelen ona yardım etme dürtüsünün temelinde ne vardır? o insanı biraz olsun rahatlatmak mı yoksa yardım etmediğimiz için gece bizi yiyip bitirecek vicdanımızın sesinden kurtulmak mı? vicdanımız bizi günün sonunda rahat bırakmayacaksa ve bizi uykumuzdan edip, keşkeler içine sürükleyecekse, rahat bir uyku çekebilmek ve ne kadar iyi bir insan olduğumuzu düşünmek için yardım ederiz. yazarın deyişi ile içimizdeki efendinin isteğini yerine getiririz. karşılığında huzurlu bir uykuya sahip olur ve rahatlama yaşarız.

kitapta örnek olarak verilen bir çok konu neticesinde, insanın her koşulda bencil olduğunun altı çiziliyor.

tabiyatımız gereği böyleyiz. suç bizde değil, yaratanda.

vatanı için ölmeye razı olan biri bile, şehit olduğunda adının anılmasını ve bir hiç uğruna ölmemek ister. bu durumun da kişinin kendisini ilgilendirdiği gerçeğine istinaden katıldığım önermedir.

beşikte giren teneşirde çıkar derler. kişi bencilse bencildir.

üzerine biraz düşününce mantıklı gelen önerme.


birilerinin iyiliğini düşünürken bile aslında kendimizi düşünüyoruz. o birileri sevdiğimiz kişiler oluyor genelde, sevdiğimiz kişiler iyi olsun ki biz de iyi olalım, üzülmeyelim istiyoruz. yahut merhamet duygusundan dolayı hiç tanımadığımız birinin bile iyi olmasını isteyebiliyoruz.

en nihayetinde de bunları kendi kendimize yapmıyor, mutlaka birilerine anlatma ihtiyacı duyuyoruz. kendimizi kanıtlamak, birileri tarafından onaylanmak, takdir edilmek istiyoruz.

insan her durumda ilk kendisini düşünür, öyle de olmalıdır. yaptığımız her iyilik içinde bir parça kendi çıkarımızı da barındırır. sebebi ne, nasıl olursa olsun sonucu iyidir bence.

"insan her durumda ilk kendisini dusunur,oyle de olmalidir" zihniyetine sahip bireyleri gorunce,daha fazla kâr etmek adina malzemeden calan muteahhit ve sebep oldugu ölümler hakkindaki fikirlerini merak ettirmis basliktir.

aşağılık kompleksi püüü

insan bencildir, çıkarını düşünerek hareket eder. peki bu her zaman kötü birşey midir? değildir. bencillik hep kötü olarak nitelenir ama hepimiz en nihayetinde kendi çıkarlarımız için hareket ederiz.
edit: doğal olan durum, yerilmemesi gereken bir gerçek.

(bkz: insan kendini düşünen hayvandır)

doğru önermedir, insandan insana miktarı değişen bir bencilliktir, ve acıdır ki insan ne kadar fazla bencil olabilirse o kadar stres ve anksiyeteden uzak olur.

şu gruba komple biyoloji 101 dersi vereceğim.

₺: doğa bencil değildir. bütün canlılar ben merkezli değildir. insan sadece cahildir. ne büyüdüğü ne de koşullarına uymak zorunda olduğu doğayı tanır. bu da onu bencil ve aciz bir mahluk yapar.


insan bağımlı ve aciz bir oluşumdur. hepsi bu. evren insanın bencilliğini umursayamayacak ve farkedemeyecek kadar büyüktür. insan en fazla okyanus kıyısındaki kumdan kale olabilir, birkaç nesil sonra yok olup gidecektir. sandığınız kadar uzun sürmeyecektir.

istisnası bendir. üzgünüm.

canlının bencil olmaması gibi bir ihtimal yoktur. canlı yüzde yüz bencildir ve kendi isteklerine göre hareket eder. bir annenin çocuğunun mutlu olmasını istemesi bile bu sayede mutlu olacağını bilmesindendir. her şeyi sadece ve sadece kendimiz için yapıyoruz. karaktersiz olanlarımızdan tek farkımız başkalarının mutluluğuyla da mutlu olabilmemizdir ancak işin özü, temel motivasyonumuz kendi mutluluğumuzdur.

insanın 5 kişilik özelliğinde var mıdır diye düşündürür ve insanın bu özelliği ne zaman geliştirmeye ve gelecek nesillere aktarmaya başladığını merak ettirir. bunun da ötesinde var olan özelliklerin nasıl ve ne derece hayatımızda yer ettiği de bizim seçimimiz olarak görünüyor. kısaca sana bencil olma demiyorum sen yine ol ama bu kadar da değil be kardeşim.

iyilik yap kendini denize at
kul bilmezse balıklar bilir

biz olmayı bilemeyen insandır..

fıtrattır, kendini korumaktır. en ilkel duygumuzdur.
başkasını da düşünebilen kendine laf geçirebilendir.

bunu bir zamanlar çok düşünürdüm ama mark twain'in de dile getirmiş olduğunu bilmiyordum.
mesela, yapacak zorunda olsan kendini mi öldürürsün anneni mi sorusuna, annesiyle çok uç bir sorun yaşamamış* herkes kendisini öldürmeyi seçecektir. peki annesini çok sevdiği için midir yoksa acı çekmeyi göze alamayacağından mı? kendisinin ölümü halinde geride bıraktığı annesinin kat kat daha fazla acı çekeceğini bilir* ama bencilliğine boyun eğemez. uzaktan sevdiği kişi için de, o mutlu olsun benimle olmasa da olur önermesi külliyen yalandır. bu yine kendisini daha iyi göstermek amacıyla söylenen bir sözdür. aynı şekilde bir yerde eski sevgilisini öven* kişi görüyorsanız, bakın ben kaliteli insanlara değer veririm demenin bir farklı yoludur. sizi üzen bir sevgiliye katlanmak bile ondan ayrılacağınızda daha çok acı çekeceğinizi düşündüğünüzdendir, acıyı sevdiğinizden değil. belki bilinçli olarak yapmayız ama bilinçaltımızda eylemlerimiz, kendimizi daha iyi hissettirmeye programlandırılmış gibidir.

zorunluluktur. ne yaparsak yapalım aşılamayacaktır. aşma çabamız bile bencil olmadığımızı göstererek kendimizi rahatlatmak içindir.