kapalı zaman benzeri eğriler

zamanın geçmişe dönerek kendisini tekrar etmesine imkân veren kapalı yolları ifade eden terim.

kara delikleri örnek alalım. bunlar çok büyük kütleli cisimler olduğundan, etraflarındaki evren dokusunu oldukça fazla bükerler. burada bulunan bir ışık demetinin yahut cismin yolu da değişir. kara delik etrafında bir nokta düşünelim; yolu değişen ışık ya da cismin yolu öyle bükülsün ki bu ışık ya da cisim, hareketinin başlangıç noktasına geri dönsün. işte bu kapalı bir zamansı eğridir ve teorik olarak zaman yolculuğu olasılığına imkân verir. bu türden eğriler, genel görelilik ya da kuantum mekaniği ile ilgili bazı çözümlerde teorik olarak ortaya çıkabilir.

frank tipler, kurt gödel, willem jacob van stockum gibi bazı matematikçilerin bu konuda geliştirmiş olduğu modeller var. gödel ve van stockum'un modelleri pratikte gerçekleştirilmesi daha zor modeller olduğundan pek de ilgi çekmiyor. buna karşın tipler'in modeli, dönen kara delikler etrafında kendiliğinden oluşması muhtemel bir model olduğundan biraz daha sıcak bakılan bir model. buna göre, açısal momentum büyüklüğü yeterli olduğunda bir kara deliğin içerisinde kapalı zaman benzeri eğri oluşabilir. yalnız burada şöyle bir sorunumuz var; bu eğri olay ufkunun ötesinde oluşabilir. bu da bu eğriden ve sebep olabileceği potansiyel zaman yolculuğundan, sadece kara deliğin içine düştükten sonra faydalanılabileceği anlamına gelir. tabii sağ kalmak mümkün olursa...

elbette bu türden eğrilerin var olması, her olası zaman yolculuğu modelinde olan paradoksları da istisnasız şekilde beraberinde getiriyor. kuantum mekaniği söz konusu olunca işler biraz değişebiliyor. mesela bir yaklaşıma göre, herhangi bir kuantumsal parçacık böyle bir eğri içerisine düşecek olsa, kuantum mekaniğindeki olasılıklar içerisinden, sadece paradoks yaratmayacak olan olasılık gerçekleşebilir. yani işin özü, böyle bir zaman yolculuğunda geçerli olan kurallar, klasik fizik kuralları olmayabilir ve çözüm, süperpozisyon ile sağlanabilir.

peki fiziksel koşullar bu türden eğrilerin oluşması için yeterli olur muydu?

pek sayılmaz çünkü bu tür durumlarda enerji ihtiyacı, negatif enerji yoğunluğu gibi kavramları da beraberinde getiriyor. casimir etkisinin bunu sağlayacağı iddia edilebilir ama bunun sağlayacağı kuvvetin yeterli seviye olup olmayacağı tartışma konusu.

kara deliği biliyoruz evet, kara deliğe yaklaştıkça olan gelişmeleri de.. ama kara delik sonrası için (yayın yasağı olmasa da) yeterli bilgi ve gözlem eksiğimiz var. varsayımlar, hipotezler, olasılıklar... hepsi mümkün, belki de değil..

böyle bir eğride sürekli seyahat ederseniz, zamansal bir döngü oluşacağı için ve zamanın oku iki yönlü işleyeceğinden, entropinin de başlangıç haline gelmesi gerekir. yani ilk noktaya döndüğünüzde aynı zamanda hafızanız da silinir. zaten bu da geçmişe yolculuklarda hala tartışılan bir olgudur. yani bu bir problemdir, tam açıklanmamıştır. kronoloji koruma varsayımı veya kronolojik tutarlılık ilkesi gibi adlanla çevrilen "chronology protection conjecture" kavramını belirten hawking baba, zaman yolculuğunu reddeder. bu nedenle ona kırgınım ben. bence yaparız bunu gönül dostu güzel insanlarla el ele verirsek.

şu ana kadar aklıma en yatan çözüm (bkz: tipler silindiri). bunu inşa edecek hale gelip dünyanın dibine koyup ışık hızına yakın bir hızda dönmesini sağlarsak, bunun dibinden geçen bir gemi, interstellar'da kızı murphy'nin çocukluğuna giden cooper gibi yapabilir birden bizi. yalnız bu azıcık zor çünkü bayaa uzun olması lazım o silindirin (sonsuz bir pimapen boru gibi anasını satim) ve meja hocamın da belirttiği gibi negatif enerjili madde lazım, aşırı yoğun olması lazım. "anti-maddenin bulunmayacağını kim söylemiş hıh" diyerek yeniden umutlanıyorum ben o noktada. ya da şu anki bakış açımız ile bir şeyi atlıyoruz. ya da hep dediğim ve diyeceğim gibi ether var, mendeleyev'in periyodik tabloya eklediği ve 19. yy'da tekrar çıkarılan ether ile, belki gravity olayına farklı bir boyut kazandıracağız. çünkü görelilik temelden değişmiş olacak. izafi olarak bakmayacağız hareketlere. sonuç olarak teorik fiziğin temellerini etkileyen sorunlardan birini temsil etmektedir bu eğriler, o kesin.