kirpi paradoksu

soğuk bir kış günü bir grup kirpi donmamak için birbirlerine sokulurlar. ancak, birbirlerine yaklaştıkça dikenlerinin birbirlerine batmaya başladığını fark ederler ve bu kez de uzaklaşırlar.

ancak, kış soğuğu onları bir süre sonra tekrar bir araya getirir. bu iki durum arasına gidip gelen kirpiler bir noktada dikenlerinin rahatsızlık vermediği ve soğuktan da korunabildikleri bir orta noktada buluşurlar.

işte, insan ilişkileri de böyledir. yalnız kaldığımızda, adeta bizi soğuktan koruyan bir sığınak gibi, başkaları ile birlikte olmak isteriz.

fakat, bir süre sonra birlikte olduğumuz kişinin veya kişilerin olumsuz yanları bize kirpilerin dikenleri gibi batmaya ve rahatsızlık vermeye başlar. nihayetinde, kişilerle aramıza bir mesafe koyarak onların kötü özelliklerinden en az rahatsızlık duyduğumuz bir ilişki düzeyinde dengeleniriz.

bu ikileme göre ne kadar iyi niyetli olursanız olun biriyle fazla yakınlaşır, fazla samimileşirseniz, istemeden de olsa o kişiyle çatışmaya ve birbirinize zarar vermeye başlarsınız. oysa ki asla geçmemeniz gereken bir çizgi vardır ve o çizgiyi geçmeniz ilişkinin hasar almasına ve temellerinde çatlaklar oluşmasına neden olur. bu durumu bir ilişkinin başında her şey güllük gülistanlık iken, sonradan tahammülsüzlüğün ve sert kavgaların baş göstermesinden anlayabilirsiniz.

bu nedenle kirpi ikilemi, insanların sadece aşk hayatlarında değil, tüm ilişkilerinde arada yeterli mesafe bırakmaları gerektiğini, konfor alanına saygı gösterilmesinin önemini savunur. bunun yanı sıra insanlarla aranızdaki mesafeyi çok açmanın da donmaya, yani yalnızlığa neden olacağını söyler.

yazar arkadaş biraz yumuşak çevirisini bulmuş muhtemelen, schopenhauer, insanlardan tiksinirdi. insanlardan, iki ayaklı hayvanlar diye bahsederdi. fakat kendisi, çok zor bir çocukluk sonrası edindiği travmalarından kaynaklı nefretini bir kenara koyarsak, muhteşem bir filozoftu.

" soğuk bir kış sabahı çok sayıda kirpi donmamak için hep birlikte ısınmak üzere bir araya toplanır. ama kısa süre sonra oklarının birbirleri
üzerindeki etkilerini görüp yeniden ayrılırlar. ısınma gereksinimi onları bir kez daha bir araya getirdiğinde okları yine kendilerine engel olur ve iki kötü arasında gidip gelirler, ta ki birbirlerine katlanabilecekleri uygun mesafeyi bulana kadar. bunun gibi, insanların hayatlarının boşluğundan ve tekdüzeliğinden kaynaklanan toplum gereksinimi onları bir araya getirir, ama nahoş ve tiksinti verici özellikleri onları bir kez daha birbirinden ayırır. "

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- arthur schopenhauer

bu meselin sonundaki bağımsız bölümde şöyle der; "fakat iç ısısı yeterince fazla olanlar sıkıntı ve kızgınlık yaratmamak veya hissetmemek için toplumdan kaçacaktır."

kesinlikle tam olarak insan ilişkisini ifade eden bir şey...
bazen çok da yakınlaşmak veya aşırı derecede uzaklaşmak. iyi gelmez insana tam ölçüsünde olmalı aynı 'kirpi paradoksu'nda olduğu gibi ne dikenleri batacak kadar yakın ne de üşüyecekleri kadar uzakta... asıl sevgi ve gerçek olan sevgi budur.

kirpi ikilemi

arthur schopenhauer ve freud tarafından kullanılmış ikilemdir/ kirpi ise metafordur.

soğukta ısınmak için sarılmaya çalışan kirpilerin sarılamayışına dikkat çeker

bir kez daha, ortada paradoks yok. hayatın her anında karşılaştığımız haz- acı asimetrisinin bir metaforu var. lakin kirpilerin dikenli olması, dikenli olmamalarını ya da sokulma ihtiyaçlarının olması, bu ihtiyaçlarının olmamasını gerektirmiyor. kendiyle çatışan bir mantıksal önerme yok. iki farklı çatışan koşul var.

bunu bir kenara bırakırsak, konuyu en güzel simon and garfunkel anlatmış:

kitaplarım var
ve beni koruyan şiirlerim
zırhımla güvencedeyim
kozamda yalnız, odamdayım
kimseye dokunmam ve kimse bana dokunmaz
ben bir kayayım, ben bir adayım
ve bir kaya acı duymaz
ve bir ada asla ağlamaz.
(bkz: i am a rock)