koku hafızası

koku kitabını akla getirmiş başlıktır.

zamanda yolculuk gibi çalışır.

bazen ansızın bir koku gelir burnunuza ve sizi eskilere götürür. o zaman fark etmeden içinize işleyen bir kokudur bu, ne zaman bir ıhlamur kokusu alsam aklıma ananemlerin karşı bahçesinde arkadaşlarımla ıhlamur ağacının altında bebeklerle oynayışımız gelir.

her yağmur yağdığında suyla birleşen toprak kokusu, çocukluğumdaki top oynadığım sahayı aklıma getirir durur. o zaman diliminde endişesizliği , korkusuzluğu ve her akşam eve akşam ezanında önce gitme telaşını hatırlarım da hem sevinir hem üzülürüm. çocuk olmak güzel şeydi yahu.

hafızam çok kötüdür. tanıdık bir koku aldığımda beynimde hatırlayamadığım rüyalar gibi hisler oluşuyor. bok gibi bir his. görüntü gelecekse gelsin. gelmemesi daha acı verici

sigara yaktırır, “mezun olunca içerim” dediğin şarabı açtırır, daha ileri gider başa bela açtırır.

yine de severiz, samimidir. nettir.

ilkokul öğretmenimin kullandığı parfümün ismini 26 yaşındayken o kokuyu iş yerinde tekrar duyduğumda öğrenmiştim. biraz yokluk, biraz çocukluk, biraz cahillik hepsi vardı ama şimdi yer gök buram buram fahrenheit kokuyor. :))

voldemortun düşmanlarına işkence yapmak amacıyla kullandığı hafıza değildir ama kullansa olurmuş. bazı zamanlarda insanın canını öyle bir yakar, insanı o kadar rahatsız eder ki çıldırırsınız.

insan burnundaki binden ziyâde koku almacı sâyesinde oluşan bir hâfızadır. özellikle güzel kokuların insan rûhiyâtına iyi geldiği eski zamanlarda tespit edildiği için, insandaki koku hâfızası kabiliyeti işletilerek, şifâhânelerde güzel kokunun kullanılması suretiyle tedavi amaçlanmış. günümüzde ise ''alzeimer'' hastalığının tedavisinde koku hâfızâsının olumlu, iyileştirici bir yönünün olup olmadığı, kokular vasıtasıyla insan iradesinin etki altına alınıp alınamayacağı gibi hususlar üzerinde çalışmalar yürütülüyor.

güzel anları birkaç saniyeliğine durdurup sonrasında mahvedecek olan hafıza.

güzel anları kokularla donatmamak lazım. mümkün olduğunca sade...

parfüm seçerken karşılaştığım engellerden biridir. neyi koklasam ben bunu başkasında koklamıştım diyip almaktan vazgeçiyorum.

alınan kokuyla bir anda kendinizi bir anının içinde bulduğunuz durumdur. çok severim bu durumu yaşamayı. genelde tütün kolanyası kokusu alınca aklıma bayramların gelmesi gibi...

bir çeşit lanettir.
bana göre anıların en netidir. belki bir anımla ilgili fotoğraf görsem bu kadar etkilenmem ama o an aldığım kokuyu alırsam zihnimde anıyı tekrar yaşarım.
birini tamamen unutmuş olsam, on sene sonra parfümünü duysam her şey olduğu gibi zihnime geri yüklenir.

nerde okuduğumu hatırlamıyorum, fakat yapılan bir araştırmaya göre, insan beyni herşeyi unutabilirmiş.
fakat sadece kokuları unutmazmış düşünsenize annenizin yüzünü bile unutuyorsunuz fakat kokusu hayla burnunuzda..

bir insana dair unutulan en son şey koku derler. koku hafızası bambaşka bir şey. yeri geldiğinde çok can acıtıyor.

bir gün görümcemin bana aldığı bir giysiyi salona getirdim.
oğlum:
- halamların evinin kokusu var üzerinde
+ heheh o nasıl oluyor?
- oluyor işte! mesela, babaannem yatağımın üstündeki örtüyü ilk getirdiğinde de üzerinde babaannemlerin evinin kokusu vardı. (babaannesi yatak örtüsü almıştı, onu söylüyor.)
+ o yumuşatıcı kokusu olmasın?
- bilmiyorum ama her evin kokusu farklı işte.
evet, her evin kokusu bile farklı.
her incir reçeli kokusu duyduğumda anneannemi hatırlamam gibi ya da poy baharatlı kızarmış ekmek kokusunda anneannemle beraber ettiğimiz kahvaltıyı hatırlamam gibi, her trakya tarhanası piştiğinde de çocukken anneanneme geldiğimde, kapıyı açtığında odadan yayılan kokuyu hatırlamam gibi... tanıdık kokular hep beni o anlara götürüyor.
annem ve babam ayrıldıktan sonra 7 seneye yakın anneannemle de görüştürülmedim. sonra bir şekilde tekrar başladım görüşmeye. çocukken bana sarılır, bağrına basardı. kendine ait bir kokusu vardı. terlediğinde bile mis kokardı enteresan biçimde. çok temiz kadındı. neyse, yıllar sonra anneannemle görüşüp yalnız kaldığımızda bana sıkıca sarılmasını istedim. yine o kokuyu almıştım. yıllarca özlediğim kokusunu içime çekmiştim. şimdi de o kokuyu duymak için neler vermezdim!

kanımca var olandır, benim düşüncem insan zihni koku ve olayları eşleştiriyor ve hafızadaki yerini daha da sağlamlaştırıyor, üzerinden yıllar geçse de duyulan o koku yaşanılan o anları, mekanları ve kişileri hatırlatıyor.

insanı vezir de eder rezil de... genel olarak hafızası iyi bir insan olarak koku hafızam çok daha güçlü. herhangi bir olayı tarihiyle hatırlayabilirim ama bir şeyin kokusunu aldıktan sonra yalnızca tarihi değil, içinde bulunduğum mekanı, zaman aralığını, başta üzerimdeki kıyafet olmak üzere çevremdeki dokuları (oturduğum koltuğun kumaşından perdelere, odadaki dolaplar, dolaptaki kitaplar vs.), ruh halimi, çevremdeki insanların duygu durumunu, konuşmaları...

özellikle annem bu halimle çok dalga geçer. çünkü ortamda farklı bir koku varsa anında alır ve neye, kime ait olduğunu söylerim. gelen misafiri evin bir ucundayken kokusundan tanıyıp evde yokmuş gibi davranmışlığım bile var. *

en güçlü hafıza olduğu söyleniyor.

o koku daha gelmedi...
hâlâ özlemek özlemindeyim.