lettres philosophiques

voltaire'ın iki yıl kadar süren ingiltere macerasından etkilenerek yazdığı mektuplardan oluşan eseri. dilimize ne yazık ki çevrilmemiştir. dönemin ingiliz ve fransız sistemi ve bu konuda voltaire'ın düşüncelerini okuyabileceğimiz eser yalnızca bunlardan ibaret değil ve oldukça kapsamlı yazılmış. ilk dört mektup; quaker'lar (17. yüzyılda kurulmuş olan ve kilisenin katı kurallarına uymayı reddeden, kendilerine dostlar ismini vermiş dini topluluk) hakkında uzun incelemelerden oluşurken ondan sonraki iki mektup daha yine mezhepler üzerinden ince eleştirilerden ve incelemelerden oluşuyor. açıkça bir fransa-ingiltere karşılaştırması olan eser; sanat, felsefe, bilim, ticaret ve politika konusunda iki ülkeyi sınıyor ve ingiltere'de kaldığı süreç boyunca ingilizlerden oldukça etkilenen voltaire açık ara fransayı ve fransız düşünürleri ağır eleştiriye tutuyor. eser ilk olarak 1733 yılında ingilizce olarak yayımlanıyor bundan tahmini bir sene sonra da fransızca olarak yayımlanıyor. bu kadar ağır eleştiri içeren bir eserin fransa tarafından sansürlenmesi hatta halk önünde yakılması ise kaçınılmaz elbette. kendi döneminde ne yazık ki eser toplatılıp halk içinde yakılıyor ve bu 'hastalıklı düşüncelerin' okunması fransa yönetimi tarafından engellenmeye çalışıyor. mektupların bir kısmının locke, bacon, newton, descartes ve alexander pope üzerine olduğunu da eklemek gerek.

--- alıntı ---

s'il n'y avait en angleterre qu'une religion, le despotisme serait à craindre; s'il y en avait deux, elles se couperaient la gorge; mais il y en a trente, et elles vivent en paix et heureuses

--- alıntı ---