1.
kolay yoldan para kaybetmek için oluşturulan bankacılık sistemi.
bir miktar paranız var diyelim. siz bu paranın göz göre göre erimesini istiyorsunuz. heh işte yapmanız gereken şey çok çok basit. hemen bir bankada faizli mevduat hesabı açmak.
siz yan gelip yatarak puronuzu tüttürürken paranız da bir yandan yavaş yavaş erir ve bir vakit sonra cücük kadar kalır.
mevduat faizini fare kapanı üzerindeki peynire benzetebilirsiniz. peynir ilk başta güzel görünür ancak kapana yaklaştığınız an kaçış şansı yoktur.
şimdi biraz daha detaylı düşünecek olursak. bankanın size verdiği faizle para kazanma ihtimaliniz yüzde sıfır. sıfır sıfır sıfır. eğer ülke güllük gülistanlık ise kaybınız çok çok az olabilir, pek farkına varmazsınız (ancak diğer yandan ülkenin durumu iyiyse bu sefer faiz getirisi de çok çok düşüktür) ancak enflsyonun yüksek olduğu, piyasanın çalkantılı olduğu dönemde bir bakarsınız paranız kuş olup uçup gitmiş.
özellikle son 2 senede (kur korumalı mevduat karlı olsa da) düz faiz çok zarar ettirdi. çünkü hükümet seçim için bir yandan kuru baskıladı, bir yandan faizi düşürdü, bir yandan maaş zammı yaptı, bir yandan deli gibi para bastı. kriz zaten uzadı uzadı gitti. yani parasını faizde tutan bir nevi ayvayı yedi.
şu an mevduat faizleri epey yüksek, bankalar gerçekten bu kadar faiz veriyor mu bilmiyorum. mesela %35 ve üzeri veren yerler var. misal 1 milyon liran olsa 1 ay (32 gün) 30k net kazanç veriyor. hiç de fena değil.
1 milyona ev arasan bulamazsın. en kötüsü 2 milyon (bizim muhitte) onu da taş çatlasa 10k'ya kiraya verirsin.
bu bakıma faiz müthiş sürper ötesi gibi görüyor. ancak şöyle bir durum var. 2 sene önce o ev 300k değeri vardı şimdi 2 milyon.
ekonomi biraz toparlanmaya başlayınca faizler düşecek, evin değeri artmaya devam edecek. hiç kiraya vermesen dahi kaybettirmiyor.
kaldı ki kiralık evin getirisi çok düşüktür. asıl para kazandıran şey iş yapmak ticaret yapmak.
bir arkadaşım zamanında 50k kredi çekti (geri ödemesi 80k) bu paranın 42k'sı ile araba aldı. geri kalan parayı yedi. ardından daha iyisini alırım diye sattı arabayı. o dönem yine faizler yüksekti. parayı cumburlop faizle yatırdı. araba almadı, altın almadı, gümüş almadı.
faizini bir güzel yedi. faizin yetmediği yerde ana parayı tırtıkladı. öyle öyle para bitti gitti.
eğer arabayı satmamış olsaydı şimdi değeri 350k'ydı. eğer 50k'nın hepsiyle altın almış olsaydı şimdi değeri 275k'ydı.
bu durum 2+2 = 4 kadar basit. ancak ona rağmen faize para yatıran o kadar insan var ki.
edit:
ekonominin kötü olduğu dönemlerde faize yatırmak değil değil tam tersi kredi çekmek para kazandırır.
mesela 2 sene önce cebinizde 500 bin vardı diyelim. toplam 800 bin geri ödemeli 500 bin'lik kredi çektiniz ve 1 milyon liraya bir iş kurdunuz.
2 senede enflason en az 4 katına çıktı. sizin yatırımınızın değeri de 4 milyon liraya çıktı.
yani krediyi de dahil edersek 1.3 milyon lira ile 4 milyon lira kazandınız.
oysa mevduata kalsaydı en yüksek faiz oranıyla bile 1 milyon liraya çıkamazdı.
enflasyon bir yandan paranın değerini düşürürken diğer yandan borçları da eritiyor.
bir miktar paranız var diyelim. siz bu paranın göz göre göre erimesini istiyorsunuz. heh işte yapmanız gereken şey çok çok basit. hemen bir bankada faizli mevduat hesabı açmak.
siz yan gelip yatarak puronuzu tüttürürken paranız da bir yandan yavaş yavaş erir ve bir vakit sonra cücük kadar kalır.
mevduat faizini fare kapanı üzerindeki peynire benzetebilirsiniz. peynir ilk başta güzel görünür ancak kapana yaklaştığınız an kaçış şansı yoktur.
şimdi biraz daha detaylı düşünecek olursak. bankanın size verdiği faizle para kazanma ihtimaliniz yüzde sıfır. sıfır sıfır sıfır. eğer ülke güllük gülistanlık ise kaybınız çok çok az olabilir, pek farkına varmazsınız (ancak diğer yandan ülkenin durumu iyiyse bu sefer faiz getirisi de çok çok düşüktür) ancak enflsyonun yüksek olduğu, piyasanın çalkantılı olduğu dönemde bir bakarsınız paranız kuş olup uçup gitmiş.
özellikle son 2 senede (kur korumalı mevduat karlı olsa da) düz faiz çok zarar ettirdi. çünkü hükümet seçim için bir yandan kuru baskıladı, bir yandan faizi düşürdü, bir yandan maaş zammı yaptı, bir yandan deli gibi para bastı. kriz zaten uzadı uzadı gitti. yani parasını faizde tutan bir nevi ayvayı yedi.
şu an mevduat faizleri epey yüksek, bankalar gerçekten bu kadar faiz veriyor mu bilmiyorum. mesela %35 ve üzeri veren yerler var. misal 1 milyon liran olsa 1 ay (32 gün) 30k net kazanç veriyor. hiç de fena değil.
1 milyona ev arasan bulamazsın. en kötüsü 2 milyon (bizim muhitte) onu da taş çatlasa 10k'ya kiraya verirsin.
bu bakıma faiz müthiş sürper ötesi gibi görüyor. ancak şöyle bir durum var. 2 sene önce o ev 300k değeri vardı şimdi 2 milyon.
ekonomi biraz toparlanmaya başlayınca faizler düşecek, evin değeri artmaya devam edecek. hiç kiraya vermesen dahi kaybettirmiyor.
kaldı ki kiralık evin getirisi çok düşüktür. asıl para kazandıran şey iş yapmak ticaret yapmak.
bir arkadaşım zamanında 50k kredi çekti (geri ödemesi 80k) bu paranın 42k'sı ile araba aldı. geri kalan parayı yedi. ardından daha iyisini alırım diye sattı arabayı. o dönem yine faizler yüksekti. parayı cumburlop faizle yatırdı. araba almadı, altın almadı, gümüş almadı.
faizini bir güzel yedi. faizin yetmediği yerde ana parayı tırtıkladı. öyle öyle para bitti gitti.
eğer arabayı satmamış olsaydı şimdi değeri 350k'ydı. eğer 50k'nın hepsiyle altın almış olsaydı şimdi değeri 275k'ydı.
bu durum 2+2 = 4 kadar basit. ancak ona rağmen faize para yatıran o kadar insan var ki.
edit:
ekonominin kötü olduğu dönemlerde faize yatırmak değil değil tam tersi kredi çekmek para kazandırır.
mesela 2 sene önce cebinizde 500 bin vardı diyelim. toplam 800 bin geri ödemeli 500 bin'lik kredi çektiniz ve 1 milyon liraya bir iş kurdunuz.
2 senede enflason en az 4 katına çıktı. sizin yatırımınızın değeri de 4 milyon liraya çıktı.
yani krediyi de dahil edersek 1.3 milyon lira ile 4 milyon lira kazandınız.
oysa mevduata kalsaydı en yüksek faiz oranıyla bile 1 milyon liraya çıkamazdı.
enflasyon bir yandan paranın değerini düşürürken diğer yandan borçları da eritiyor.
devamını gör...