mimar sinan

koca mi'mâr sinân âğâ (sinaneddin yusuf - abdulmennan oğlu sinan
1490 tarihinde, kayseri’nin ağırnas köyünde doğdu. yavuz sultan selim zamanında devşirme olarak istanbul’a getirildi. zeki, genç ve dinamik olduğu için seçilenler arasındaydı. sinan, at meydanı’ndaki saraya verilen çocuklar içinde mimarlığa özendi, vatanın bağlarında ve bahçelerinde su yolları yapmak, kemerler meydana getirmek istedi.devrinin mahir ustaları mahiyetinde han, çeşme ve türbe inşaatında çalıştı. 1514’te çaldıran, 1517’de mısır seferlerine katıldı. kanunî sultan süleyman zamanında yeniçeri oldu ve 1521’de belgrad, 1522’de rodos seferinde bulunarak atlı sekban oldu. 1526’da katıldığı mohaç meydan muharebesinden sonra sırası ile acemi oğlanlar yayabaşılığı, kapı yayabaşılığı ve zenberekçibaşılığa yükseldi.1532’de alman, 1534’de tebriz ve bağdat seferlerinden dönüşte “haseki” rütbesi aldı. bağdat seferinde van kalesi muhasarasında, göl üzerinde nakliyat yapan kalyonlara top yerleştirdi.korfu, pulya (1537) ve moldovya (1538) seferlerine katılan mimar sinan, moldovya (kara buğdan) seferinde prut nehri üzerine onüç günde kurduğu köprü ile kanunî sultan süleyman’ın takdirini kazandı. aynı sene başmimarlığa yükseldi.
mimar sinan, katıldığı seferlerde suriye, mısır, ırak, iran, balkanlar, viyana’ya kadar güney avrupa’yı görüp mimari eserleri inceledi ve kendisi de birçok eser verdi. istanbul’da devrin en meşhur mimarları ile bayezid camii’nin ustası mimar hayreddin ile tanıştı.
« hemen adı geçen suyun üstüne güzel bir köprünün yapımına başladım. 10 günde yüksek bir köprü yaptım. islam ordusu ile bütün canlıların şahı , sevinçle geçtiler. »

(tezkiretü'l bünyan ve tezkiretü'l ebniye)
köprünün yapımından sonra abdulmennan oğlu sinan 17 yıllık yeniçerilik hayatından sonra 49 yaşında başmimarlık görevine atanır.
« yeniçeri ocağındaki yolumdan ayrılacak olma düşüncesi elem verse de sonunda yine mimarlığın camiler inşa edip birçok dünya ve ahret muradına vesile olacağını düşünüp kabul ettim. »
(tezkiretü'l bünyan ve tezkiretü'l ebniye)

başmimarlık dönemi
1538 yılında hassa başmimarı olan sinan , baş mimarlık görevini ı. süleyman,ıı. selim ve ııı. murat zamanında 49 yıl süre ile yapmıştır.
mimar sinan’ın, mimarbaşılığa getirilmeden evvel yaptığı üç eser dikkat çekicidir. bunlar: halep’te husreviye külliyesi, gebze’de çoban mustafa külliyesi ve istanbul’da hürrem sultan için yapılan haseki külliyesidir. halep’teki hüsreviye külliyesinde, tek kubbeli cami tarzı ile, bu kubbenin köşelerine birer kubbe ilave edilerek yan mekânlı cami tarzı birleştirilmiş ve böylece osmanlı mimarlarının iznik ve bursa’daki eserlerine uyulmuştur.külliyede ayrıca, avlu, medrese, hamam, imaret ve misafirhane gibi kısımlar bulunmaktadır. gebze’deki çoban mustafa paşa külliyesinde renkli taş kakmalar ve süslemeler görülür. külliyede cami, türbe ve diğer unsurlar ahenkli bir tarzda yerleştirilmiştir.mimar sinan’ın istanbul’daki ilk eseri olan haseki külliyesi, devrindeki bütün mimari unsurları taşımaktadır. cami, medrese, sübyan mektebi, imaret, darüşşifa ve çeşmeden oluşan külliyede cami, diğer kısımlardan tamamen ayrıdır.mimar sinan’ın mimarbaşı olduktan sonra verdiği üç büyük eser, onun sanatının gelişmesini gösteren basamaklardır. bunların ilki istanbul'daki şehzade camii ve külliyesidir. dört yarım kubbenin ortasında merkezi bir kubbe tarzında inşa edilen şehzade camii, daha sonra yapılan bütün camilere örnek teşkil etmiştir.süleymaniye camii, mimar sinan’ın istanbul’daki en muhteşem eseridir. kendi tabiriyle kalfalık döneminde, 1550-1557 yılları arasında yapılmıştır.mimar sinan’ın en büyük eseri ise, 86 yaşında yaptığı ve "ustalık eserim" diye takdim ettiği, edirne’deki selimiye camiidir (1575).mimar sinan, mimarbaşı olduğu sürece birbirinden çok değişik konularla uğraştı. zaman zaman eskileri restore etti. bu konudaki en büyük çabalarını ayasofya için harcadı. 1573’te ayasofya’nın kubbesini onararak çevresine, takviyeli duvarlar yaptı ve eserin bu günlere sağlam olarak gelmesini sağladı. eski eserlerle abidelerin yakınına yapılan ve onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun görevleri arasındaydı. bu sebeplerle zeyrek camii ve rumeli hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkânların yıkımını sağladı.
istanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla uğraştı. sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkat çekip bu hususta ferman yayınlattı. günümüzde bile bir problem olan istanbul’un kaldırımlarıyla bizzat ilgilenmesi çok ilgi çekicidir.büyükçekmece köprüsü üzerinde kazılı olan mührü, onun aynı zamanda mütevazı kişiliğini de yansıtmaktadır. mühür şöyledir:« el-fakiru l-hakir ser mimaranı hassa "(değersiz ve muhtac kul, saray özel mimarlarının başkanı) »eserlerinin bir kısmı istanbul’dadır. 1588'de istanbul'da vefat eden mimar sinan, süleymaniye camii'nin yanında kendi yaptığı sade türbeye defnedilmiştir.mimar sinan türbesi, istanbul müftülüğü'nün sütunlu kapısından çıkınca hemen solda, iki caddenin kesiştiği noktada fetva yokuşu başında sağda, süleymaniye camii'nin haliç duvarının önünde, beyaz taşlı sade bir türbedir.mezarı 1935 yılında türk tarihini araştırma kurumu üyeleri tarafından kazılmış ve kafatası incelenmek üzere alınmış ancak sonraki restorasyon kazısında kafatasının yerinde olmadığı görülmüştür.1976'da uluslararası astronomi birliği'nin aldığı kararla merkür'deki bir krater sinan krateri olarak isimlendirilmiştir.osmanlı padişahları ı. süleyman, ıı. selim ve ııı. murat dönemlerinde baş mimar olarak görev yapan mimar sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve günümüzde dünyaca tanınmıştır. başyapıtı, "ustalık eserim" dediği selimiye camisi'dir.

mimar sinan, 92 camii, 52 mescit, 55 medrese, 7 darül-kurra, 22 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa (hastane), 5 su yolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam olmak üzere 375 eser vermiştir.

mimar sinan veya koca mi'mâr sinân ağa, osmanlı imparatorluğu'nun 16. yüzyılda görevli başmimarı ve inşaat mühendisidir. kariyerinde önemli eserler veren ve kanuni sultan süleyman, ıı. selim ve ııı. murad dönemlerinde başmimar olarak görev yapan mimar sinan, yapıtlarıyla geçmişte ve günümüzde dünyaca tanınmıştır