nefi

yerdiği zaman kaleminin kılıcını esirgememesi hayatına mal olmuş divan edebiyatı şairi

hiciv denince akla gelen 17. yy şairidir.

müftü efendi bize kâfir demiş,
tutalım ben o'na diyem müselman,
lâkin varıldıkta ruz-ı mahşere,
ikimiz de çıkarız orda yalan.

müftü efendi bana kâfir demiş, ben de ona müslüman desem, ikimiz de yalan söylemiş oluruz.

tahir efendi bana kelp demiş,
iltifatı bu sözde zâhirdir,
malikî mezhebim benim zira,
itikadımca kelp tahirdir.

tahir efendi bana köpek demiş, belli ki bana iltifat ediyor, çünkü benim mezhebimce köpek temizdir. ama “kelp tahirdir” derken, hem “köpek temizdir” diyor nef’î, hem de “köpek tahir efendi’dir” demiş oluyor.

yaptığı hiciv aynı zamanda ölümüne sebep olmuştur. dördüncü murat tarafından hapse atıldığında nef'i'yi seven bir zenci nef'i adına padişaha mektup yazmaya karar verir. mektubu yazarken kağıda bir damla mürekkep damlar. nef'i bunu görünce dayanamaz ve onu ölüme götürecek son sözlerini söyler.

"efendim, mübarek teriniz kağıda damladı."

bunun üzerine kızan zenci, mektubu göndermez. nef'i akşamına kementle boğularak öldürülür.

divan edebiyatının hiciv ustası . sivri dilli olmasıyla bilinir ki zaten bu özelliği ipe götürmüştür kendisini.
siham-ı kaza adlı eseri hicivin en iyi örneklerindendir.

övdüklerini göklere çıkaran yerdiklerini yerin dibine batıran bir şairdir. övgü ve yergi de sınır tanımadığı için, ıv.murat tarafından hiciv yazması yasaklanmıştır. ancak nef'i sözünü tutamayıp sadrazam bayram paşayı hicvedince boğdurularak cesedi denize atılmıştır.

"gökten nazire indi sihâm-ı kâzâsına
nef'i diliyle uğradı hakkın belasına" dizeleri onun cezalandırılması üzerine yazılmıştır.

mahlası kendine şair ve tarihçi müverrih ali tarafından verilmiştir. nef-i'den önce zarri, darri mahlasını kullandığı rivayet edilir

hiciv türünde şahane eserler vermiş bir divan şairidir. beyitlerinden anlaşılacağı üzere oldukça öngörü sahibi bir zattır.

"gürci hınzırı a samsun-ı muazzam a köpek
kande sen kande nigehban-i alem a köpek"

(bkz: mübarek teriniz damladı)

4. murat'la tebdil-i kıyafet meyhanelerde gezmesiyle meşhur, 3 padişah görmüş divân şairi.