1.
karakterler güçlü bir biçimde ikiye ayrılmıştır. iyi olanlar ve kötü olanlar. bu iyi- kötü anlayışı pers mitolojisinde hikâye, figür ve motiflere de yansır.
pers mitolojisi ve destanlarındaki en ünlü iyi karakter rüstem olarak karşımıza çıkar.
rüstem (veya zaloğlu rüstem) – iran (pers / fars) mitolojisinin efsanevî kahramanıdır. iran şairi firdevsî'nin şehname adlı eserinde büyük bir kahraman olarak gösterilir. rüstem, türk edebiyatında rüstem-i zâl, halk ağzında da zaloğlu rüstem diye tanınır.
iyi figürüne karşı bir başka ünlü figür de despotizmin sembolü olan zahhâk’tır.
zahhâk’ın en önemli özelliklerinden biri de onun omuzlarından bulunan ve onu koruyan iki engerek yılanıdır.
ruhunu ehrimen’e teslim etmekten sakınan merdas’ın oğludur, aynı zamanda baba katilidir. şeytanın ona aşçı kılığında yaklaşarak kendi kötü huyunu ve insanların etini yemesi için güzel bir şekilde onu eğitmektedir.daha sonra ehrimen’in öpücüğü ile iki omzunda siyah iki yılanın çıktığı korkunç bir canavara dönüşmektedir. bu iki yılanın tek yiyeceği her gün iki gencin beynidir, iki gencin başı vurularak beyinleri bu yılanlara verilmektedir. tuhaftır ki firdevsi şahnâme’de sadece bununla yetinmemiş ayrıca bu iki yılanın ortaya çıkmasından sonra zahhâk’tan bazen ejderha olarak da bahsetmiştir. çoğu yerde zahhâk’ı ejderhalarla birlikte bir tutmuştur. zahhâk, avestadaki ejderhaların mutasyona uğramış şekli ya da onun yerini alandır.
pers mitolojisinin en önemli ve büyük kaynağı olan avesta, günümüze kadar gelen en önemli ve kapsamlı pehlevîce olan dînkert, ııı/ıx. yüzyılda yazılmış ve pehlevîce metinlerden oluşan bundehişn, sâsânîler döneminin en önemli tarihi eseri ve şâhnâmelerin temel çekirdeğini oluşturan hudâyinâme ve ııı/ıx. yüzyılda farsçayı, fars edebiyatını ve fars değerini canlandırmak için yazılan şâhnâme gibi eserlerin ortaya çıkmasını sağlayan kutsal kitabın adıdır.
kaynak: pers mitolojisi ve despotizm sembolü zahhâk (link: dergipark.org.tr/tr/downloa... park
makalesi)
fotoğraflar: özhan öztürk pers mitolojisi arşivleri
ekstra olarak diğer mitolojilerden ayıran temel fark pers mitolojisinde birçok hayvanın bulunmasıdır. ejderha,yılan,kartal gibi hayvanlar mitolojinin baş kahramanlarıdır. her geçen gün bu anlatımlara ve millî destanlara konu olan konular gelişmiş; asırlar geçince de doğa üstü özellikler bu hikayelere egemen olmuş ve yetenekli şairlerin dizelerinde kahramanlık efsaneleri olarak işlenmiştir.
devamını gör...