pontus rum cemiyeti

pontus rum cemiyeti

merkezi samsun olan bir cemiyet olmuş olup, trabzon, samsun ve bazı diğer kuzey anadolu illerinde pontus cumhuriyeti kurma hayali kurmuş bir cemiyet.
pontus cumhuriyeti


karadeniz'de kurulmak istenen pontus cumhuriyeti.


görsel ve alıntı/ vikipedi.

sözde pontus rum devletini diriltmek amacıyla 1904 yılında kurulmuştur. nizamnamesine göre 20 yaşından itibaren her rum silah taşımaya layık görülüyor ve kendi ihtilal ordularının birer neferi sayılıyor, üzerine yüklenen bu vazifeyi yapmaktan kaçınanlar, cemiyet üyelerinden kurulmuş 3 kişilik bir makeme tarafından muhakeme, hatta idam ediliyordu. vesikalar gösteriyor ki, bu teşkilat samsun ve dolayları kıyılarından başlayarak ta içerilere sivas, akdağmadeni kazasının 21 köyüne kadar genişleyip yayılmış ve tarafımızdan buralarda meydana çıkarılmıştır. pontus kulübüne ait kendi mühürlü ve etiketli kağıtları, yunanistanın ikiz kardeşi pontusun kurtuluş gününü sağlamak için, bu çevredeki bütün rumları silah başına, dışarıdakileri de her türlü yardıma davet etmiştir.

merzifon amerikan kolejinde kurulan cemiyetin amacı merkezi samsun olmak üzere ; batum’un kuzeyinden inebolu’nun batısına kadar olan rize, trabzon, ordu, sinop, kastamonu, çankırı,yozgat, sivas, gümüşhane, karahisar-i şarki (şebinkarahisar), tokat, amasya, çorum sancaklarının tamamı ve erzincan sancağının bir
bölümünü kapsayacak bir pontus devleti kurmaktı.

1904 yılında amerikalı din görevlisi klematyos’un girişimleriyle inebolu’da pontus cemiyeti, yine aynı yıl merzifon amerikan koleji’ndeki rum öğrenciler, “rum irfanperver” ve “pontus” adında iki kulüp kurmuşlar, ardından üçüncüsü olarak “musiki” kısmını oluşturmuşlardır. daha sonra kurulan kulüpler “pontus cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir

bu çetelerin bölgedeki ilk olayı kasnakçımermer köyü'nden yakaladıkları 2 türk'ü sırt sırta bağlayıp, diri diri yakarak öldünnek olmuştur. daha sonra bir jandarma, bir er ve tarlada çalışmakta olan bir çiftçi katledilmiştir

buradan

samsun'daki yunan komite üyelerinin başında bulunan reji fabrikası müdürü tokomanidis, orta anadolu ile irtibat kurmaya çalışıyordu. haralambos isimli bir adamın komutası altında türk kıyılarına çıkarılabilen birkaç bin rum'u çete faaliyetlerinde bulunmak üzere sohum'da topladılar. batum'da toplananlar da haralambos çevresinde toplananlara katılmaya teşvik edildi.

nutuk'tan alıntı;

"dağlarda, vücuda getirilen pontus teşkilâtı şöyle idi:

a) birtakım rüesâ maiyetinde müsellah ve muharip kuvvetler;

b) bunların iaşelerine hizmet eden müstahsil pontus ahalisi;

c) idare ve zabıta heyetleri ve şehirlerden ve köylerden erzak temînine memur nakliye kolları.

çetelerin, faaliyet mıntıkaları ayrılmıştı. pontus eşkıyasının kuvveti bidayette 6.000-7.000 müsellah idi. bi’l-âhire her taraftan iltihak edenlerle 25.000 raddesini buldu. bu kuvvet ufak cüz’-i tâmlar halinde ayrılarak, muhtelif mahallerde, tahassun ediyorlardı. pontus çetecilerinin icrââtı, islâm köylerini yakmak, islâm ahaliye karşı akl u hayale sığmaz itisaf ve cinayetler irtikâb etmek gibi, hunhar bir sürünün icrââtından başka bir şey değildi.

biz, anadolu’ya çıkar çıkmaz, türk ahalinin dikkat ve teyakkuzunu davet ettik. melhûz tehlikelere karşı tedâbîr almaya başladık."

nutuk 12.bölüm

pontus çetelerinin bafra ve çevresindeki faaliyetleri

sonuç olarak 25.000 çete üyesinden 11.188'i öldürüldü ve 11.886'sı esir alındı. pontus ayaklanması/isyanı, türkiye büyük millet meclisi tarafından kurulan düzenli ordunun (kuva-yi nizamiye) bölgede kamu düzenini sağlamasıyla sona erdi.

sonra topal osman niye silah kuşandı.

karadeniz bölgesinde etnik gruplar uyruk değil din temelli kümelenmiştir.

hristiyan rumlar olduğu gibi müslüman rumlar da vardır. aynısı gürcüler hatta ermeniler için de geçerlidir. evet müslüman ermeniler karadeniz’in hemşin topluluğunu oluşturur.

bu açıdan bakıldığında pontusçular ayrılıkçı rumlar değil ayrılıkçı hristiyanlardır dersek daha uygun olur. yani bu bir türk-rum savaşı değil en net ifadeyle müslüman-hristiyan savaşıdır.