1.
bir protonun kendinden daha hafif parçacıklara, kendiliğinden ayrışmasını ifade eden teorik süreç.
parçacık fiziğinde neler olup bittiğini standart model ile açıklıyoruz. bu modele göre proton temel bir parçacık değildir. yani kendisinden daha küçük başka parçacıklardan oluşur ki bunlara kuark diyoruz. ancak proton kararlı bir parçacık olarak bilinir. yani durup dururken kuarklarına ayrışması diye bir olay söz konusu değildir.
x ve y bozonları gibi teorik parçacıklar, protonun bozunabileceğini öngören teorilere aittir ama evrende bugüne dek böyle bir şey gözlemiş değiliz. bozunum dediğimiz kimyasal süreçlerde yarı ömür adı verilen bir kavram var. şöyle düşünün; elinizde bir miktar uranyum var. yaklaşık 4.5 milyar yıl sonra bu uranyumun miktarı yarıya düşer. yani uranyumun yarı ömrü ya da yarılanma ömrü yaklaşık 4.5 milyar yıldır deriz. işte bunu proton için düşününce, protonun yarı ömrünün evrenin yaşından bile yüksek olduğunu görüyoruz. bir şekilde protonun bozunmasına aracılık edecek olsaydınız, yarı ömrün 10 üzeri 30 küsur yıl (kaynaklarda net bir sayı yok. nonilyon - dodesilyon arasında bir sayı) mertebesinde olduğunu görürdünüz. yani görmezdiniz. ömrünüz yetmezdi.
kendiliğinden olmasa da bazı aracılar yöntemiyle farklı şekillerde bozunabilir ama proton. mesela 1 pozitron ve 1 nötr pion oluşturabilir. bir başka bozunma süreci sonunda 1 anti müon ve 1 pion oluşturabilir ya da 1 nötrino ve bazı mezonlar şeklinde bozunabilir.
bozunsun ya da bozunmasın, bize faydası ne? eğer bir proton kendiliğinden bozunabiliyorsa, evrenin oluşma anına ilişkin bilgiler verebilir bu olay bize. büyük birleşik teori adı verilen birtakım teorileri doğrulayabilir. son olarak, kararlı diye bildiğimiz bu parçacık eğer bozunmaya uğrayabilecek kadar kararsız ise evrende var olan maddenin, sonsuza dek var olmayabileceğine dair de bir ipucu edinmiş oluruz. yani eğer bu olay keşfedilebilirse, fiziğin temellerini biraz değiştirebilir.
parçacık fiziğinde neler olup bittiğini standart model ile açıklıyoruz. bu modele göre proton temel bir parçacık değildir. yani kendisinden daha küçük başka parçacıklardan oluşur ki bunlara kuark diyoruz. ancak proton kararlı bir parçacık olarak bilinir. yani durup dururken kuarklarına ayrışması diye bir olay söz konusu değildir.
x ve y bozonları gibi teorik parçacıklar, protonun bozunabileceğini öngören teorilere aittir ama evrende bugüne dek böyle bir şey gözlemiş değiliz. bozunum dediğimiz kimyasal süreçlerde yarı ömür adı verilen bir kavram var. şöyle düşünün; elinizde bir miktar uranyum var. yaklaşık 4.5 milyar yıl sonra bu uranyumun miktarı yarıya düşer. yani uranyumun yarı ömrü ya da yarılanma ömrü yaklaşık 4.5 milyar yıldır deriz. işte bunu proton için düşününce, protonun yarı ömrünün evrenin yaşından bile yüksek olduğunu görüyoruz. bir şekilde protonun bozunmasına aracılık edecek olsaydınız, yarı ömrün 10 üzeri 30 küsur yıl (kaynaklarda net bir sayı yok. nonilyon - dodesilyon arasında bir sayı) mertebesinde olduğunu görürdünüz. yani görmezdiniz. ömrünüz yetmezdi.
kendiliğinden olmasa da bazı aracılar yöntemiyle farklı şekillerde bozunabilir ama proton. mesela 1 pozitron ve 1 nötr pion oluşturabilir. bir başka bozunma süreci sonunda 1 anti müon ve 1 pion oluşturabilir ya da 1 nötrino ve bazı mezonlar şeklinde bozunabilir.
bozunsun ya da bozunmasın, bize faydası ne? eğer bir proton kendiliğinden bozunabiliyorsa, evrenin oluşma anına ilişkin bilgiler verebilir bu olay bize. büyük birleşik teori adı verilen birtakım teorileri doğrulayabilir. son olarak, kararlı diye bildiğimiz bu parçacık eğer bozunmaya uğrayabilecek kadar kararsız ise evrende var olan maddenin, sonsuza dek var olmayabileceğine dair de bir ipucu edinmiş oluruz. yani eğer bu olay keşfedilebilirse, fiziğin temellerini biraz değiştirebilir.
devamını gör...
2.
meja arkadaş, yeterlik alanınız olduğu için teşekkür etmekten öte birşey yazamıyoruz.
( ne diyelim yani, yok o bozunma değildir, 'bozonma'dır mı diyeceğiz.)
( ne diyelim yani, yok o bozunma değildir, 'bozonma'dır mı diyeceğiz.)
devamını gör...
3.
yalan yalan isler. proton ne, ben de platon. gozunuzle gordunuz sanki.
devamını gör...