1.
psikoseksüel (ruhsal-cinsel) gelişme doğumdan sonra gözlenen ve belirli aşamalardan geçen bir evrimdir. bu aşamalar kişiliğin kuruluş ve olgunlaşmasının temelini oluşturan birtakım evreleri içerir; kişinin, her evreyi zamanında ve tüm gereği ile yaşadıktan sonra, yine zamanında, bir sonrakine geçmesi koşulu vardır. ilkel benlik (id), “almak, elde etmek, zevk almak” temeli üzerine oturmuştur ve tek amacı bunları elde etmektir (acıdan hazza ulaşma). bu amaca ulaşmak için hiçbir kural, ahlak ve vicdan kısıtlayıcı ya da cezalandırıcı izi görülmez. “id” sürekli olarak ister, arzular ve amacına ulaşmak için en küçük bir kısıtlama ya da duraksama tanımaz. bir süre sonra çevrenin etkisi başlar; eğitim, yasalar, gelenekler, ahlak, vb etkenler id’in ölçü tanımaz isteklerine gem vurarak ve törpüleyerek, toplum içinde ve toplum kurallarına uyan kişiliğe dönüşür; “ego” oluşmuştur. ego, isteklerini, haklarını ve sınırlarını bilen bir kişilik bileşenidir. daha sonra da “süperego (ahlaki benlik)” olarak nitelendirilen en üst benlik gelişir; böylece, gerektiğinde başkalarının yararına olacak her türlü özveriyi göstermek, paylaşmak, bağışlamak gibi yüksek ahlak göstergelerini içeren bir benlik türü ortaya çıkar.
psikanalizin kurucusu sigmund freud'un psikoseksüel gelişim teorisinde gelişim 5 evreye ayrılmıştır.
1) oral dönem(0-1 yaş)
2) anal dönem(1-3 yaş)
3) fallik dönem (4-6 yaş)
4) latent (gizil) dönem (7-11 yaş)
5) genital dönem (12-18 yaş)
freud kuramında cinsel gelişimin kişiliğin gelişimindeki önemini
vurgulamaktadır.
psikanalizin kurucusu sigmund freud'un psikoseksüel gelişim teorisinde gelişim 5 evreye ayrılmıştır.
1) oral dönem(0-1 yaş)
2) anal dönem(1-3 yaş)
3) fallik dönem (4-6 yaş)
4) latent (gizil) dönem (7-11 yaş)
5) genital dönem (12-18 yaş)
freud kuramında cinsel gelişimin kişiliğin gelişimindeki önemini
vurgulamaktadır.
devamını gör...
2.
freud'un psikoseksüel gelişim teorisi'dir.
tanimlar:
1. oral donem(0-1): libido agiz bolgesinde yogunlasmistir. oral donemin amaci bebegin ebeveyniyle yakinlasarak guven duygusu kazanmasidir.
2. anal donem(1-3): tuvalet egitimiyle birlikte yeni libido odagi anal bolge olur. anal donemde cocuk, tuvalet kontrolunu edinirken kurallariyla koyan ebeveyniyle mucadele etmek yoluyla bagimsizligini kazanir.
3. fallik donem(3-6): libodo odagi bolge genital bolgelerdir. cocuk nasil dogdugunu merak eder. cinsiyet farkini anlamaya calisir.
bu donemde kiz cocuk babaya ilgi duydugundan* annesinin, erkek cocuk da anneye ilgi duydugundan* babasinin onu cezalandiracagini dusunur.
4. gizil(latent) donem(6-12): cinsel durtuler sessizlesir.* libido odagi bolge yoktur. guclu ogrenme, oyunlarda etkinlik, cevrenin kesfedilmesi, cevredeki insanlar ve nesneler ile daha yeterli iliski kurma saglanir. bu donem sosyal yeteneklerin ve iletisim becerilerinin gelistirilmesi acisindan onemlidir.
5. genital donem(12-20): bireyin cinsel istek duymaya baslamasindan dolayi libido odagi genital bolgelerdir. cinsel olgunluga erismeye baslanir. ergen, aileden bagimsizlasarak karsi cinsten olgun ve saglikli iliskiler kurabilmeyi ogrenmeye yonelir. meslek secimine dair tasarilarda bulunma ve yuva kurma istegi belirir. toplumdaki yeri ve yapmak istedikleri konusunda catismalar yasar.
analiz:
1. oral donem(0-1):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: bireyin kendine ve insanlara guven duygusu gelisir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: bireyin benmerkezcilik, kiskanclik gibi kisilik ozellikleri olusabilir.
sigara, alkol bagimliligi, tirnak yeme, asiri beslenme, gerginlik, guvensizlik gibi davranislar ortaya cikabilir.
c. yaklasim nasil olmali: bebegin beslenme ve bakimi, zamaninda ve yeterli miktarda karsilanmalidir. beslenme ne eksik ne de asiri olmalidir.
2. anal donem(1-3):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: cocuk ve ebeveyn arasindaki mucadele basarili sonlanirsa kisisel ureticilik, yaraticilik, ozerklik, girisimcilik, is birligi kurma ve kurallari anlama ozellikleri gelisir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: diski tutan cocuklarin kisiliginde asiri duzenlilik, inatcilik ve cimrilik ozellikleri gorulur. diski kontrolune karsi gelen cocuklarda ise savrukluk, daginiklik, karsi gelme ve ofke kisilik ozellikleri olur.
c. yaklasim nasil olmali: ebeveyn, tuvalet egitiminde cocuga karsi hosgorulu olmali ve baski yapmamalidir.
3. fallik donem(3-6)
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: cinsel kimlik olusurken sucluluk duymadan girisimde bulunma, icsel surec ve durtulerin denetim ve kontrolunun olusmasi saglanir. cinsel kimlik kazaniliyor ve cinsiyet rolleri ogreniliyor.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: asiri cekingenlik, yogun sucluluk duygulari, asiri kiskanclik, girisim kisirligi, cinsel iliskiden kacinma ve cinsel sogukluk gorulebilir. alisagelmis kadin ve erkek rolleri reddedilir. cinsel problemler ortaya cikiyor.
c. yaklasim nasil olmali: bu donemde ebeveyn, cinsel merak ve sorularindan dolayi cocugu ayiplamamali ve susturmamalidir. ona kendi vucudunu ve organlarini tanitmali. ardindan cinsel konular hakkinda basit duzeyde bilgiler vermelidir.
4. gizil(latent) donem(6-12):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: icgudusel durtulerin kontrolu ve cinsel yonden sessizlik, benligin ve yeteneklerin gelismesini saglar. cocuk kendi cinsiyle ilgilenir ve kendini oyuna verir. bilissel, sosyal ve kulturel acidan gelisecegi etkilesimlere girer.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: kontrolun olmamasi, ogrenme ve yeteneklerinin gelismesinde enerjinin yeteri kadar yuceltilip kullanilmamasina yol acabilir. icsel kontrolun asiriligi da kisilik gelisimin olgunlasmamasina, takintili karakter ozelliklerinin yasa gore erken ortaya cikmasina neden olabilir.
c. yaklasim nasil olmali: bu donemde ebeveyn, cocugun bilme, anlama, ogrenme istegini desteklemeli, meraklarini ve ilgilerini engellememelidir.
5. genital donem(12-20):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: aileden bagimsizlik kazanilarak aile disi iliskilere baslanir. olgun bir kisisel kimlik duygusu kazanilir. boylece kisi kendini gerceklestirme doyumuna ulasir. calisma alanlarinda anlamli amaclarda, degerlerde, sevgide, yaraticilik ve ureticilikte basarili olur. anlamli iliskiler kurabilir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: kimlik bunalimina dusebilir. asiri bagimli veya asiri bagimsiz tavirlar sergileyebilir.
c. yaklasim nasil olmali: ebeveyn, ergenin ailesiyle fazla ic ice olmak istemeyisini ve yalniz kalma ihtiyacina saygi duymali. sosyallesmesini engellememelidir.
tanimlar:
1. oral donem(0-1): libido agiz bolgesinde yogunlasmistir. oral donemin amaci bebegin ebeveyniyle yakinlasarak guven duygusu kazanmasidir.
2. anal donem(1-3): tuvalet egitimiyle birlikte yeni libido odagi anal bolge olur. anal donemde cocuk, tuvalet kontrolunu edinirken kurallariyla koyan ebeveyniyle mucadele etmek yoluyla bagimsizligini kazanir.
3. fallik donem(3-6): libodo odagi bolge genital bolgelerdir. cocuk nasil dogdugunu merak eder. cinsiyet farkini anlamaya calisir.
bu donemde kiz cocuk babaya ilgi duydugundan* annesinin, erkek cocuk da anneye ilgi duydugundan* babasinin onu cezalandiracagini dusunur.
4. gizil(latent) donem(6-12): cinsel durtuler sessizlesir.* libido odagi bolge yoktur. guclu ogrenme, oyunlarda etkinlik, cevrenin kesfedilmesi, cevredeki insanlar ve nesneler ile daha yeterli iliski kurma saglanir. bu donem sosyal yeteneklerin ve iletisim becerilerinin gelistirilmesi acisindan onemlidir.
5. genital donem(12-20): bireyin cinsel istek duymaya baslamasindan dolayi libido odagi genital bolgelerdir. cinsel olgunluga erismeye baslanir. ergen, aileden bagimsizlasarak karsi cinsten olgun ve saglikli iliskiler kurabilmeyi ogrenmeye yonelir. meslek secimine dair tasarilarda bulunma ve yuva kurma istegi belirir. toplumdaki yeri ve yapmak istedikleri konusunda catismalar yasar.
analiz:
1. oral donem(0-1):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: bireyin kendine ve insanlara guven duygusu gelisir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: bireyin benmerkezcilik, kiskanclik gibi kisilik ozellikleri olusabilir.
sigara, alkol bagimliligi, tirnak yeme, asiri beslenme, gerginlik, guvensizlik gibi davranislar ortaya cikabilir.
c. yaklasim nasil olmali: bebegin beslenme ve bakimi, zamaninda ve yeterli miktarda karsilanmalidir. beslenme ne eksik ne de asiri olmalidir.
2. anal donem(1-3):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: cocuk ve ebeveyn arasindaki mucadele basarili sonlanirsa kisisel ureticilik, yaraticilik, ozerklik, girisimcilik, is birligi kurma ve kurallari anlama ozellikleri gelisir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: diski tutan cocuklarin kisiliginde asiri duzenlilik, inatcilik ve cimrilik ozellikleri gorulur. diski kontrolune karsi gelen cocuklarda ise savrukluk, daginiklik, karsi gelme ve ofke kisilik ozellikleri olur.
c. yaklasim nasil olmali: ebeveyn, tuvalet egitiminde cocuga karsi hosgorulu olmali ve baski yapmamalidir.
3. fallik donem(3-6)
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: cinsel kimlik olusurken sucluluk duymadan girisimde bulunma, icsel surec ve durtulerin denetim ve kontrolunun olusmasi saglanir. cinsel kimlik kazaniliyor ve cinsiyet rolleri ogreniliyor.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: asiri cekingenlik, yogun sucluluk duygulari, asiri kiskanclik, girisim kisirligi, cinsel iliskiden kacinma ve cinsel sogukluk gorulebilir. alisagelmis kadin ve erkek rolleri reddedilir. cinsel problemler ortaya cikiyor.
c. yaklasim nasil olmali: bu donemde ebeveyn, cinsel merak ve sorularindan dolayi cocugu ayiplamamali ve susturmamalidir. ona kendi vucudunu ve organlarini tanitmali. ardindan cinsel konular hakkinda basit duzeyde bilgiler vermelidir.
4. gizil(latent) donem(6-12):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: icgudusel durtulerin kontrolu ve cinsel yonden sessizlik, benligin ve yeteneklerin gelismesini saglar. cocuk kendi cinsiyle ilgilenir ve kendini oyuna verir. bilissel, sosyal ve kulturel acidan gelisecegi etkilesimlere girer.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: kontrolun olmamasi, ogrenme ve yeteneklerinin gelismesinde enerjinin yeteri kadar yuceltilip kullanilmamasina yol acabilir. icsel kontrolun asiriligi da kisilik gelisimin olgunlasmamasina, takintili karakter ozelliklerinin yasa gore erken ortaya cikmasina neden olabilir.
c. yaklasim nasil olmali: bu donemde ebeveyn, cocugun bilme, anlama, ogrenme istegini desteklemeli, meraklarini ve ilgilerini engellememelidir.
5. genital donem(12-20):
a. donemin olumlu gecmesi halinde kisilik: aileden bagimsizlik kazanilarak aile disi iliskilere baslanir. olgun bir kisisel kimlik duygusu kazanilir. boylece kisi kendini gerceklestirme doyumuna ulasir. calisma alanlarinda anlamli amaclarda, degerlerde, sevgide, yaraticilik ve ureticilikte basarili olur. anlamli iliskiler kurabilir.
b. donemin olumsuz gecmesi halinde kisilik: kimlik bunalimina dusebilir. asiri bagimli veya asiri bagimsiz tavirlar sergileyebilir.
c. yaklasim nasil olmali: ebeveyn, ergenin ailesiyle fazla ic ice olmak istemeyisini ve yalniz kalma ihtiyacina saygi duymali. sosyallesmesini engellememelidir.
devamını gör...