sanat sanat için mi yoksa sanat insan için mi sorunsalı

bunu cidden merak ediyorum. bence bu o sanatı yapan kişiyle alakalı o hangisi için yapıyorsa onundur..

soru eki olan 'mi'; sanat için mi ayrı yazılmalı, yoksa insan için mi sorusu yanıt bulduğunda aydınlanacak olan sorunsal.

düşün. yarım asırdır tartışılan bir nevale bu.

her tür entel ortamına salatalık gibi gider, göze batmaz.

ben hemen nacizane cevaplayayım, seks içindir.

sarılabileceğim bir çift meme varsa uyuşurum. sanat bu-olayımız bu.

(bkz: sanat sanat için midir sanat toplum için midir sorunsalı)

yanlış hatırlamıyorsam tarık buğra trt ile bir röportajında, sanatın sanat için olması hakkında birşeyler söylerken,

"sanat sanat için sözü yanlış anlaşılır, yanlış yorumlanır, toplumdan kopuş olarak* olarak algılanır. sanat sanat içindir demek sanatın bağımsızlığına inanmak, sanatı kendi kuralları ile çerçevelemek demektir bana göre."

benimde bunu duyduktan sonra sanat için sanat anlayışına karşı duruşum değişti.

aslında sanat sanat için derken bir nevi sanatın namusunu kurtarıyoruz.

sanat sanatçı içindir. sanatçının arzuları, tepkileri, hayalleri, hayatıdır. istediğini yansıtır eserine. toplumu eğitmek isterse onu, sanat kavramını geliştirmek isterse onu yansıtır. neticede yine sanatçı kendi neyin altına imzasını atmak isterse onu üretir.

geçelim efenim bu masalları; şu kahpe dünyada her şey para içindir...

sanat insan içindir. sanatçı sanat için yapsa bile amacı kendini rahatlatmaktır. her koşulda belirleyici etken insandır. burada önemli olan soru toplum için midir yoksa sanatçı kendi için mi yapar olabilir. bana kalırsa toplum için yapan insanlarda temelinde kendini düşünür, bu yüzden sanat sanatçı içindir.

içinde bulunduğumuz çağın koşullarına ve sanatın/sanatçının amacına göre değişir. eğer amaç toplumu uyandırmak, aydınlatmak ise sanat toplum içindir diyebiliriz. yok, eğer sanatçı kendini rahatlatmak, içindeki zehri atmak istiyorsa ve estetik kaygılar ön planda ise sanat sanat içindir demek daha mantıklıdır. her iki durumda da sanatçı zihninde birikenleri aktarmak, kendi yorumunu ve bakış açısını katarak bir şeyleri ifade etmek ister; dolayısıyla sanat sanatçı içindir demek çok da yanlış olmaz.

sanat sanat içindir. çünkü toplumun insanları eğitilemeyecek kadar rezil durumda. sadece bu dönem için demiyorum bunu. insanlar zaten eğitilemiyor bari sanat yapan adam hakkıyla yapsın. sanatlı kafiyeli şiirini kitabını yazsın. fikrim bu yönde.

sanat babam için.

sanat aslında anlayanı içindir.

sanat tabii ki insan içindir. bir çeşit iletişimdir. içindeki hislerini farklı materyeller kullanarak karşı tarafa aktarma şeklidir.
kimse sadece kendi dinlesin diye beste yapmaz, kendi okusun diye yazı yazmaz.
sanatın bir şahsiyeti yoktur. kanlı canlı karşımıza geçip bizi değerlendirmez. onu şekillendiren, değerlendiren, seviyesi belirleyen yine insanlardır.

ben bu tartışmayı gereksiz buluyorum. sanatın özü vardır; sanat, haz uyandırmak ister. dolayısıyla onu özünden koparamayız. ancak şu da var ki sanat toplumdan beslenir ve beslendiği kaynağa geri dönmek zorundadır. dolayısıyla ne eski sevgiliye şiir yazmaktır sanat ne de 1 mayıs bildirisi gibi eser vermektir. tam ikisinin karışımıdır.

allah’ın sanatı yarattığı güzel şeyler bile insan için.

sanat benim için.

sevgilimize şiir yazdık diyelim. bu şiiri ona mı yazdık yoksa bunu okuyup yükselir diye aslında kendimize mi yazmış olduk.

diğer yandan aşık olmasak şiiri yazabilir miydik veya aklımıza yazmak gelir miydi. eğer geliyorsa sanat sanat için yani kendimiz içindir. sonuçta biz de insanız. hayvan olsak şiirden anlamayız.

sanat biz fakirler için değil orası kesin. evet, evet bunu okuyan sen, sanat senin baban için de değil. zenginler için.

sanat para içindir. sanatını oluşturan kişi, bu sanatı satmak isteyecektir. bundan para kazanır.

resimlerini satmaya ressam nasil para kazanır?

bir müzisyenin eserini para verip dinlemezsem veya konserine gitmezseniz ne olur?

bir komedyenin talk showunu izlemesini ne olur?

cevap: para kazanamaz.

bu nedenle sanat para icindir

zamanın neresinden baktığınızla da ilgili biraz. nitekim bu soru son 150-200 yılın meselesidir. bunun öncesinde sanatçı sipariş verilen işi üreten bir elemandır. mısır, yunan, roma heykellerine bakalım, neredeyse hepsi tanrı ve tanrıça heykelleri. dinden nemalanan sınıfın halkı keklemek için yaptırdığı işler. batı resmi de aynı şekilde neredeyse 15. yüzyıl ortalarına kadar kilise siparişi olarak yapılmıştır. sanatçı müşterinin isteğini yerine getirmiştir. müşteri ise o ürünü cahil kitlelerin manupilasyonu için kullanmıştır.
rönesans ve reform sonrasında büyüyen kişisel servetler farklı bir müşteri kitlesi getirmişse de sanatçı siparişle çalışmaya devam etmiştir. daha önceleri bir zanaatkar olarak görülen sanatçının yaptığı işin sanat olarak tanımlanması 19. yüzyılı bulmuştur. o zamandan bu zamana sanat kimin için sorusu sorulmaktır.