senaryo yazmak

becerinin yanında bir o kadar da sabır gerektiren bir eylemdir.

öncelikle iyi bir hikâye yazarı olmak, ortalama bir senaryo yazacağınız anlamına gelmez. senaryonun bir matematiği vardır. ilk kez senaryo yazımını deneyimleyen kişilerde sıklıkça görülen hata; senaryonun mizansen bölümünü, edebi bir metin gibi betimlemeleridir.

yüreğinin çarpıntısı yavaşlıyordu. demiri bırakıp bir adım geri çekildi. yerdeki bardak kırıntılarına baktı, oda bozulmuştu kadın gelmezdi artık-roman

demiri bıraktı. bir adım geri çekildi. yerdeki bardak kırıntılarına baktı.-senaryo

yüreğinin çarpıntısı yavaşlıyordu ; bu, görüntü olarak aktarılabilecek bir şey değildir. ayrıca burada karar mercii yönetmendir. senaryo yazarı; yalın bir dil kullanarak his aktarımını yönetmene bırakmalıdır.

aynı şekilde; oda bozulmuştu, kadın gelmezdi artık ; bu kısım, anlatımı kuvvetlendiren bir aktarım olsa da görüntü olarak karşılığı olmadığından senaryo formuna uygun değildir.

bazı belediyelerin yapabilene çok iyi ödül verdiği yarışma.

insanı çıldırtan bir olaydır. hastalıktır manyaklıktır. yazılan senaryonun biri tarafından beğenilmesi ise orgazm olmaktır.

oldukça zor olduğunu düşündüğüm eylemdir.

bolca okumak ve bilgi birikimi ister.

yazmak da disiplin ve çalışma isteyen bir beceridir. eğer bir şeyi çok istiyorsan muhakkak yaparsın. haldun taner her sabah kalkıp yazarmış. yalıda sabah kitabı böyle oluşmuş. yazın, durmadan yazın.

senaryo yazmak disiplin işidir lafına asla katılmıyorum. ben hayatımda gördüğüm en disiplinsiz insanım. en azından insan olduğum iddia ediliyor. hes kodum var oğlum benim. senaryo yüzde beş esinlenme, yüzde doksan beş terleme. her senaristin kendine ait bir yöntemi vardır. ben kendi uyguladığım yöntemi anlatacağım izin verirseniz. kibar ve çekici bir uslubum olduğunun farkındayım.

evet ilk başta bir konunuzun olması gerekir. ya durun vurmayın burası önemli. benim tavsiyem en iyi bildiğiniz konulardan birini seçin. bilmediğiniz bir konu seçerseniz araştırıp öğrenmek zorundasınız. bu kesin sayın okuyan. mesela, benim gibi düz bir adam gidip aşk konusunu seçmemeli. ben son yazmaya uğraştığım senaryo'da en iyi bildiğim konuyu seçtim alkolizm. zaten içindeyim ve yeterli okuma yapmıştım hakkında. bir önceki senaryoda mevlana konusu geçiyordu. üç yıl boyunca mevlana hakkında araştırma yapmak zorunda kaldım. neyse konunuzu seçtiyseniz ikinci aşama.

2. aşama, konu hakkında her şeyi okumalı ve olaya hakim olmalısınız. ben yılların alkoliğiyim bu olayı biliyorum diyemem. teorik bilgi olmadan yürüyemezsiniz. yürüseniz de yanlış yollara saparsınız. yeterli bilgiyi topladınız. şimdi bu konu hakkında kimler hangi filmleri çekmiş bunları izlemelisiniz ki tekrarı durumuna düşmeyin. dünyadaki tüm filmleri tabii ki izleyemezsiniz ama en azından ulaşabildiklerinizi izleyin. bu konuda yazılmış romanları okuyun.

3. aşama karakterlerinize can verme zamanı. en azından başroldeki karakterlere ama yan karakterlere de çalışırsanız çok daha başarılı olursunuz. alkolik bir adam, örneğinden yürürsek. bu adam kaç yaşında? hangi okullarda okudu? içmek dışında ne yapar? arkadaş çevresi nasıl? ailesiyle ilişkileri nedir? cinsel tercihi nedir? neleri sever? konuşma tarzı nasıldır? ayıkken ve içerken neşeli midir hüzünlü mü depresif mi? şakacı bir insan mıdır, soğuk mu? bunun gibi aklınıza gelen tüm soruların cevabını bilmeniz lazım. ya bunlar senaryoda geçmeyecek ki ben bilsem ne olur, diyemezsiniz. başına gelecek olaylara karşı karakterinizin nasıl tepki vereceğini bilmeniz önemli.

karakterlerinizi artık tanıyorsanız, kafanızda onları farklı ortamlarda buluşturup hayali sohbetler ettirin. bu diyalog yazarken çok işinize yarayacak.

izninizle anlatacağınız olaya gelelim. olayın neresinden başlayacaksınız. adamın doğumundan da başlayabilirsiniz tam en karışık olayların ortasından da. genelde filmler ve kitaplar insanların hayatlarından bir kesittir. kural olmamakla birlikte tavsiyem mümkün olduğu kadar geç başlayın olaya. tam anlaşılsın diye kısa bir örnek verelim. senaryonuz ''adam işten çıktı bir yere gitti içti içti evine sallanarak yürüdü ve uyudu'' olsun. işi siktir edin yolu boş verin ilk içkisini boş verin filme son içtiği içkisinden başlayın. yazdıklarınızın ilk kısmını silip atmak da bir çalışma şekli.

şimdi olayları anlatıyorsunuz. anlatmayın gösterin. çok sinirlendi yazmayın. sinirlendiğini gösterin izleyiciye. diyelim bir yan karakter var. karakterin hikayesi mümkün olduğunca sonlansın. net kural değil ama yaparsanız iyi olur. olayları sahne sahne yazarken dikkat etmeniz gereken olay merak unsurunu kullanmanız. seyirci filmden yarıda çıkmasın istiyorsanız seyirciye merak unsurunu vermek zorundasınız. her sahne sonunda seyirciye merak edilecek bir iz bırakın. olayları anlattınız senaryo bitti mi? daha yeni başlıyorsunuz. her karakterin gözünden senaryoyu okuyun. on beş gün kadar kenara bırakın senaryoyu. başka şeylerle uğraşın.

sürenin sonunda tekrar okuyun senaryonuzu. hataları daha kolay göreceksiniz. hataları düzeltin. ilk sahnelerde düzeltme yaparsanız mutlaka sonraki sahnelerde de değişiklik olması gerekecektir. değişiklikler bitti. bir senaryo en az on kez değişecektir. buna hazırlıklı olun. bitti senaryonuz. şimdi en zor kısım, fazlalıkları atma zamanı. sahne sahne okuyoruz. bu sahneyi çıkarıp atarsam filmde bir eksiklik olur mu, diye düşünüyoruz. pek bir şey değişmez diyorsak o sahneyi, o en beğendiğimiz sahneyi göz yaşları içinde atıyoruz. çünkü o fazlalık gereksiz. insan kıyamıyor ama işin doğrusu bu. yazdığınız sahnelerin yüzde yirmisini atmanız beklenir. diyelim ki atmaya kıyamıyorsunuz. zekasına güvendiğiniz bir arkadaşınızdan senaryonun yüzde yirmi sahnesini atmasını isteyin sonra tekrar okuyun sahnelerin atılmış haliyle. muhtemelen daha doğru bir senaryo var elinizde.

aklı başında, senaryonuzu çalmayacak bir kaç insana okutun. mutlaka beğenmedikleri yerler ve anlayamadıkları şeyler olacaktır. çok beğendim diyenleri dikkate almayın, bir sonraki senaryolarınızı onlara göndermeyin. hatta arkadaşlığınızı kesin. onlar gereksiz insan. anlaşılamayan yerleri düzeltin, gerekirse çıkarın atın. beğenmedikleri yerlerdeki eleştirileri dikkate alın. bu işler tamamsa ikinci kuluçkaya yatma zamanı gelmiştir. birkaç ay kenara atın senaryoyu, başka işlerle uğraşın. süre dolunca senaryonuzu tekrar okuyun. beğenmediğiniz eksik ya da fazla yerler olacaktır. gerekiyorsa en baştan yazmak da dahil tüm seçenekleri değerlendirin. tekrar yazmak en sağlıklı düzeltmedir.

ve sonunda senaryonuz bitti diyelim. senaryonuzu kendiniz çekmeyecekseniz ve bir yapımcıya ya da yönetmene okutacaksanız kesinlikle imla hatası olmasın. ben ilk yazdığım senaryoyu çok ünlü bir yapımcıya okuttum. okutmak için çalmadığım kapı gezmediğim yol kalmadı. sözlükçülük alışkanlığıyla büyük harf küçük harf dinlemeden yazmışım. adama aldı senaryoyu eline bu ne ya dedi olmamış yeniden yaz. okumadın ki muğa koyduğum dedim. sen daha kendi senaryona saygı duymuyorsun imla hataları yapıyorsun senin saygı duymadığın şeyi ben niye okuyup zamanımı harcayım dedi. benim gibi senaryonuzu kendiniz çekecek ve ben yönetmenliği de yaparım diyen biriyseniz o zaman kafanıza göre yazabilirsiniz.

haydi kaleminize sağlık. iyi çalışmalar.

geceleri kafam...

bir sürü karalama,bir sürü düşünce,sahnelerin hayali ve daha sonra o emeğin ekmeğe dönüştüğünü izlemek...

... senaryo yazmak, yazdığınız senaryoyu yapım desteği bulup çekemedikçe, roman yazarlığından farksızdır. onlarca senaryo ödülü dahi alsanız, berbat senaryolu işler anlamsız bütçelerle çekilirken siz ödüllerinize sarılıp oturursunuz. türkiye'de senaryo kavramının çatı yoksunluğu ne yazık ki, eleştiri konusu dahi edilmez, zira senaryo yazımı hakkında kimsenin teknik bilgisi yoktur ama herkes izlediğinin senaryosu hakkında ahkam keser. üstelik halen inatla karakter yaratımı konusunda bol sıkıntılı senaryoların vücut bulmuş haline bakıp duruyoruz.

biz beceremiyoruz bu işi. konu hep kısıtlı alandan oluyor. tv'deki işlerin %90'ı asmalı, kesmeli tarih(!)* dizileri.

hele yaz dizilerimizden bahsetmek bile istemiyorum. zaten sayın murat soner bunları tek tek değerlendiriyor.

allahın cezası bi iştir. hiç bulaşmayın desem de bazılarınız büyük sözü dinlemeyip o uçurumdan illa ki kendileri atlayacaklar tabi. nerden biliyoruz? biz de geçtik maalesef o yollardan.

kolay görünen zor iştir. heleki bu zamanda.
eskiden izleyici sadece filme açtı, sonra yönetmene ve aktöre aç oldu, şimdi ise kaliteye aç.
kötü bir kurgu, mantıksal hata, kötü bir son senaryoyu batırabilir.

özgün olanından yazmanın çok zor olduğu bir eylemdir. özellikle son yıllarda, film izleme platformlarının da yapımcılık sektörüne atılması ile birlikte artan talebe karşılık veremeyen senaristler; kitap uyarlamalarına ve tekrar filmlerine yönelmiş durumdalar..