shaolin futbolu

göreceli olarak, izlenebilecek en absürt spor filmlerinden biri, belki de birincisi olan, 2001'de vizyona girmiş hong kong ve çin ortak yapımı fantezi/komedi filmidir. ben bunu 2001 ve 2003 seneleri arasında falan defalarca kez izlemiştim ve 19-20 sene sonra az önce gene izledim ve buraya tanıtımını yapmaya karar verdim. imdb'ye göre 10 milyon dolar bütçesi olan bir filmdir bu yapım. ingilizce ismi olan shaolin soccer adıyla bilinir daha yaygınca ve orijinal adı siu lam juk kau'dur. kendisinden 1 sene önce (yani 2000'de) gösterime giren crouching tiger, hidden dragon (bkz: kaplan ve ejderha) kadar bilinmese de dünyada, gene de global anlamda iyi tanınan çin yapımlarındandır.

öncelikle buradaki amerikan etkisinden bahsetmek yerinde olur kanımca. zaten en başta futbola "soccer" denmiş ingilizce isminde ki bu da amerikanların yaptığı bir şey. bu filmin kesinlikle çin kültürünü dünyaya tanıtma gibi bir misyonu var bence; daha doğrusu öyle bir amaç güdülmüş filmin hazırlanmasında ve yapılmasında. ben böyle düşünüyorum/hissettim en azından. mizahi yönü çok kuvvetli bir film shaolin futbolu ve buradaki kimi komik sahneler çin'in kültürünü yansıtsa da kimisi de direkt herkesi güldürebilme potansiyeli taşıyor bence. bazı komedik sahnelerde net bir amerikan mizahı etkisi algıladım ve aslında amerikan mizahı da bir bakıma "dünyaya mal olduğundan", burada global tanınırlık/bilinirlik amacı güdülmüş bana sorarsanız. filmin özellikle ilk 40 dakikası kadarlık bir sürede biraz sabredilmesi, bazı bize uzak espri tarzlarına tahammül edilmesi gerekebilir ama bu aşama geçildikten sonra film inanılmaz bir eğlence sunuyor gerçekten.

bu aynı zamanda bir fantezi filmi. yani yapımda öyle uçuk ve akıl almaz sahneler var ki benim diyen animelerin çoğu bu bakımdan bu filmle aşık atamaz. the matrix'ten esinlenilen ve hatta araklanan bazı sahneler bana tebessüm ettirdi. çinlinin elindeki 10 milyon dolar bütçe hiç de azımsanamaz zira bilindiği gibi onlarda insan gücü çok ucuz. bu konuda bir bilgim yok ama bu paranın büyük oranının görsel efektler için harcandığını tahmin ediyorum ve oyuncuların nispeten ucuza oynatıldığı kanısındayım.

filmin negatif yönlerine gelirsem... ilk olarak, bazı pek de komik olmayan sahneleri çok uzatmışlar veya tekrarlamışlar. mesela bi elemanın kafasında sürekli bira şişesi kırılması beni epey baydı. başka da benzer örnekler verebilirim ama spoiler fazla vermemek için burada bırakayım. bir de, romantik sahneler de filmi sıkıcılaştırmış. yani böyle bir filmde öyle sahneler olmamalı falan demiyorum ama bunu becerememişler bence shaolin futbolu'nda.

çin kültürü çok değişik bir kültür. ben üniversitede "çağdaş çin'in temelleri" isimli bir seçmeli ders almıştım ve bilge shaolin rahibi karizmasındaki sinoloji bölüm başkanı profesör hocamız bize oralarda geçirdiği 20 senesinden sayısız şey anlatmıştı. çin'in global dünyaya kaplan ve ejderha veya burada tanıttığım shaolin futbolu gibi eserlerle açılması ve kültürünü tanıtmasını destekliyorum ve değerli buluyorum zira dünyanın büyük kısmı bu gizemli kültürü neredeyse hiç bilmiyor. evet, bu film belki de inanılmaz bir tanıtım yapmıyor ama sanatın da görevi bir yere kadar. çin kültürünü derinlemesine öğrenmek isteyen biri de gidip orada en az birkaç ay kalmalıdır bence. neyse, biz eğlencemize bakalım. bu çılgın filmi izleyin derim. beğenmeseniz bile eşsiz absürtlüğünü takdir edeceksinizdir zannederim.

vakti zamanında her biri farklı kung fu tekniğinde ustalaşmış 5 kişinin kurduğu takımla ulusal turnuvaya katılma hikayelerinin anlatıldığı film.

bundan sonrası spoiler!


filmin açılış sahnesinde bir eleman penaltı kaçırıyor ve taraftarlar öfkelenip sahayı basarak bu elemanın bacağını kırıyor. haliyle futbol kariyeri biten bu eleman, penaltı kaçırma konusunda onu ikna eden sözüm ona arkadaşının yanında şeytan takımı diye bir takımı çalıştırıyor. tabi arkadaşı her anlamda hain bir tip olduğundan bunu yanından sepetliyor ve işine bakıyor. derken hikayemizin ana kahramanıyla tanışıyorlar ve bi bakıyor bizimkinin bacak bacak değil, bildiğin roketatar. gel diyor sana futbol öğreteyim takım kuralım vs derken yukarıda bahsettiğim diğer elemanları da alıyorlar yanlarına ve futbol antremanlarına başlıyorlar. tabi bu ekip yıllardır kung fu yapmamış, biri barda kafasında şişe kırdıran biri, diğeri desen bulaşıkçı, öbürü muhasebeci gibi bir şey, biri de böyle sokak serserisi. ana kahramanımız da bu arada kağıt toplayıcı. derken bi hazırlık maçı alıyorlar bizim tekmecinin belalılarıyla ve saha karışıyor. tam bu esnada bizimkilerin güçleri geliyor yani hatırlıyorlar aldıkları eğitimleri ve adamların haşatını çıkarıyorlar. sonra ulusal turnuva başlıyor bunlar tek tek herkesi 60-0 gibi skorlarla geçerken her filmin olmazsa olmazı aşk giriyor araya. bizim tekmeci biriyle flört ediyor, kız da boş değil ama bizimki mal. yok ben seni arkadaş olarak görüyorum falan çekiyor kıza. kız da yavrum bu taraklarda bezi olan biri olmadığından o da ayrı mal tabi. saçlarınla yüzünü kapama diyor bizimki kıza kız da gidip bildiğin kafayı kazıtıyor.

tabi final şeytan takımla bizimkiler arasında. başlarda her zamanki gibi sağlı sollu çalımlar paslar, şekilli şukullu olaylar ama şutu çekince anlaşılıyor ki rakip takım insan değil. gökteki uçağa çarpsa delip geçecek kadar sert olan şutu kaleci bir eli cebinde diğer eliyle basit bir şekilde durduruyor ve topu tekrar yuvarlıyor bizimkine. "gel la gel dene hadi" der gibi de diğer takım arkadaşları da müsade ediyor. bizimki çatala çakıyor yok, bi daha dene diyor. havada uçarak yolluyor en son şutu saha havalanacak neredeyse şutun hızından ama nafile. kaleci bildiğin beton. neyse sıra şeytan takıma geçiyor ve başlıyorlar olaya. adamların derdi gol atmak falan değil. penaltıda ayağını kırdırdığı gibi şimdi de tüm takımını sakatlayacak bizim hain arkadaş. nispeten başarıyor da. devre arasına girdiklerinde kaleci sakat, normal yani kung fucu olmayanlar kaçmış, kaleye yeni geçen elemanın da haşatını çıkarınca hakem diyor ki "sayınız eksik, ya adam bulun ya da hükmen kaybedin" tam bu esnada bizim saçları kazıtan kız geliyor ve kaleye geçiyor. tabi toptan da anlamayan biri ama az kung fucu da değil. neyse çıkarıyor bizimki rakip takımın şutunu yara bere almadan ve döndere döndere topu atıyor sevdiceğine. sonra bizimki de döne döne mevlana gibi gelişine bi çakıyor gol.

film biterken manşetlerde de "ilk defa bir hücum oyuncusu kalecisiyle evlendi" kısaca aşkta tamam ulusal turnuva da. bir de herkes kung fu öğrenmeye başlamış sorma gitsin.