türkçe bilmeden nobel edebiyat ödülü kazanan türk yazar

ilber ortayli iddiası. ben kendi adıma katılmıyorum. böyle bir şey olabilir mi. insan gerçekten hayret ediyor.

orhan pamuk ''kar'' romanını okumaya çalışan her okurun katıldığı tespittir.

yıllar önce bir şekilde ülkeden gitmiş, bugün alanında söz sahibi çok insan var yurt dışında.
gündemdeki covid aşısını buldukları söylenen türkler mesela,
belli ki aylar belki yıllardır türkçe konuşmamışlar.
eski ünlülerden abd'deki doktor mehmet öz, türkçeyle alakası yok adamın, yarım yamalak birşeyler anlatmaya çalışıyor.
ama biz onları sahiplenmekten vazgeçmiyoruz.
ıyi mi yapıyoruz, kötü mü, bu insanlar hala ne kadar türk, ya da bu bir ölçümüdür, onu herkes kendi değerlendirsin, ama bu olmayan, olmayacak bir durum değil.

orhan pumuk'un türkçesi ilber ortaylı'dan daha arı, daha sade, daha güzeldir. "türkçesi bozuk" demek nedir ya! hazımsızlık hissediyorum bunda. ilber hocayı da severim ama orhan pamuk'a bayılıyorum.
ilber hoca kullandığı bol farsça ve arapça kelimelerle çok güzel türkçe konuşuyor zaten(!).

nobel edebiyat ödülünün dili yok. o yüzden olabilir. ilber ortaylı'nın da her konuda otorite gibi görülmesi lüzumsuz. ilber ortaylı'nın iddiası hakkında çok şey denebilir ama şimdilik dursun. ama bu konuda meraklı olanlar postmodern roman ve postmodern dil konularında okuma yapabilirler.

başlıktaki bazı yazarların ilber ortaylı'nın hazımsızlık yaptığını zannetmesi çok komik. aynen kanki almanya da bizi kıskanıyor mesela.

poğaça simit satan seyyar satıcıya (bkz: merhaba poğaçacı) diye hitap eden kendi kültüründen bihaber yazardır.

nobel barış ve edebiyat ödülleri çoğunlukla siyasi saik ve ihtiraslarla verildiği için katıldığım ilber ortaylı beyanı. türkiye'de orhan pamuk'tan katbekat daha iyi kalemi olan edebiyatçılar vardır. en üretken ve türkçeyi en iyi kullanan yazarların başında yaşar kemal olduğu kabul edilir. yaşar kemal dururken orhan pamuk az ötede dursun lütfen. ortalama bir sözlük yazarının dahi türkçeyi orhan pamuk'tan daha iyi kullandığına eminim. yaşar kemal'e verilmeyip de orhan pamuk'a verilen ödülün normal şartlarda kaile bile alınmaması lazımdı.

başlık çok garip demek istediğim başlıktır.
ilber hoca bir fikrini söyledi ve insanlar kişilere aşırı fan olduğu için anlamadan dinlemeden katıldılar komik.
ayrıca ilber hocanın medyada bu kadar fazla yer alması her konuda fikrinin olması falan garip geliyor bana.
ama illa medyada her konuda fikri olan elemanlar olacaksa bu ilber ortaylı olmalıdır.
ve türkçe bilmeme mevzusuna birazcık ucundan katılıyorum.
ama nobel’de türkçe bilmek bir kriter değil .

ilber hoca'nın uzun zaman once sarf ettiği bir cümlenin yeniden gündeme gelmesi ile birlikte orhan pamuk'un edebiyatçılığı ile ilgili tartışmalar başladı. söylenen her laf bu konuda, bana oldukça manasız ve komik geliyor. çünkü bu tartışma yapılacaksa edebiyatın ne olduğu iyi bilinmelidir. ancak bu konu üzerine duran pek fazla insan görmedim. edebiyatın tanımını yapamazsak, edebiyatçılığı nasıl sorgulayabiliriz? ilber hoca'nın edebiyat anlayışı nispeten ayan beyan ortada iken sözlerinin edebiyat hakkında bir fikri olmayanlarca yerilmesi bana pek mantıklı gelmiyor.

edebiyat ne derece görecelidir? hududu nerede başlar nerede biter? emeli nedir? edebiyatçı iddia ettiği işlevi görebilmekte midir? bu soruların cevaplarını zihninizde netleştirdiğinizde orhan pamuk'un edebiyatçılığını da sağlıklı bir şekilde değerlendirmiş olursunuz.

"bazen" kelimesini bilmeyen yazardır ve dolaylı olarak ilber bey haklıdır.

"bazan" bulgaristan'ın köyüdür.

o romanı kar bizde okuduk
bence romanı ingilizceye ceviren her kimse (artık nasıl çevirdiyse) nobel ona verilmeliydi

ilber ortaylı ne kadar bilgili olursa olsun inkâr edilemeyecek şekilde gereksiz bir egoya ve insan aşağılamaya sahip. insanları aşağılamaktan ve insanlara sallamaktan zevk alıyor diye düşünüyorum. bunun pozitifliğini mümkünse yapmayın çünkü insan aşağılamanın kabul edilir hiçbir yanı yok. herkes her şey hakkında fikir sahibi olamaz. bazen geride durmasını bilmesi gereken bir adam. bilgilerine saygı duyuyorum, çok yaşasın ama biraz da uzak durması gerektiğini fark etsin.

bu adamlar nobel ödülünü önlerine gelen vermiyor. orhan pamuk'un cümleleri uzun ama anlaşılır. dilini anlamamak için okumamak gerekiyor. cümlelerin başı - sonu karışıyorsa daha fazla kitap okumanızı öneririm. paragraf çözmek durumunda kalırsanız cümlelerin başını ve sonunu unuttuğunuz için sıkıntılar yaşarsınız.

şimdi bana gelip "popüler kültür o yüzden savunuyorsun," falan diyenler olacak. orhan pamuk'un çok çok mükemmel bir yazar olduğunu düşünmüyorum ama yaşayan bu yazarın değerini bilmemek ve ona haksızlık etmek yalnızca bizim ülkemizin yapacağı bir şey zaten. biz başka milletlerin insanının arkasında dururuz da kendi milletimizden olan bir insanın arkasında durmayız. bu ülkede hangi yazar kitapla müzeyi aynı anda yaptı ya da hangi yazar aldığı ödül parasını orada burada yemek yerine müzeye yatırdı? adama yurtdışında tapıyorlar. masumiyet müzesi ağzına kadar yabancı dolu. insanlar müzede ağlıyor be...

bu ülkenin en büyük sorunlarından bir tanesi de profesör biri doğru da olsa yanlış da olsa "evet hocam haklısınız' demek. profesör olması her şeyi çok iyi bilebileceği anlamına gelmez. insan olduğumu unutmayalım.

hem yaşar kemal ile orhan pamuk'u kıyaslamak bambaşka bir boyut harbiden. yahu yaşar kemal kraldır, anadolu'nun kalbidir, gerçekliğin hasıdır. böyle bir kıyaslama var mıdır ya? kendi değerini neden küçümser insan? ikisi de senden. sevin işte!

i ortaylı ve o pamuk arasında herhangi bir fark görmüyorum,
biri aynı paranın üzerinde ki yazıysa öbürü de tura
ikiside aynı gereksizlikte.......
bunların üstadı azamı bardakçı muradı da unutmayalım........

değme türkçe erbabı yazarların kıyısından geçemeyeceği üretimlere sahip yazar olduğu için katılmadığım başlıktır.
dilin şahsilikle biçimlenen, kurgusal bir tarafı olduğu için kullanım yapısını tercihler belirler.
birçok insan, orhan pamuk'un nobel ödülünü siyasi lobicilik gerekçeleriyle gölgelemeye çalışırken hala dişe dokunur tek bir gerekçe ortaya koyabildiklerini düşünmüyorum. üstelik tam tersi, nobelin ödülü gerekçelendiren yaklaşımını çok iyi kavrayabildiklerini de sanmıyorum. bu ülkede göklere çıkarılıp da dünyada başka herhangi bir otoritenin henüz kayda dahi almadığı figürler de en az ulusalcılar kadar bu halayın başını çekti.
orhan pamuk, benim de raflarda ilk olarak aradığım kalemim değil ki tarzıyla ilgili eleştirel düşüncelerime, başka tanımların birinde değinmiştim. benim alıcısı olduğum edebi bir tarz ya da gelenekten gelmiyor, aslında onun kalemi hiçbir geleneği tek bir çizgi halinde yansıtmıyor. eski edebiyat, modern dönem, postmodern, tasavvuf ne ararsanız var. çok iyi bir okuyucu olarak beslendiği her kaynaktan yansımalar görmek mümkün.
nobel edebiyat ödülü, saygın bir ödüldür. velev ki bugün birilerine siyasi saiklerle verip ikna etmiş olsunlar. dünyada çok ciddi ve nitelikli bir okur kitlesi var, kariyerinin basamakları arasında bu ödüle sıranın dahi gelmediği, evrensel kabulün zirvesini görmüş yazarlarla dolu bir nobel tarihi var. kaldı ki bu, yerel organizasyonlu bir edebiyat seçkisi ya da bir halk oyunları turnuvası değil ki oralarda bile kıyametler kopuyor. öyle kolay mı bu işler?
bu referans aralığına erişmiş bir yazarı, kendi ana dilinde okuyabilmenin ayrıcalığı ve keyfi dururken neden bu polemiklere sarılınır, anlamak güç.

orhan pamuk edebiyatçı olmasının yanında edebiyat bilginidir. cevdet bey ve oğulları'nı yazmadan önce senerce kütüphane çalışması yapmış, osmanlı eserlerini incelemiştir. dostoyevski uzmanıdır, sadece ecinniler'e yazdığı önsöz yeter. varlık dergisi yazarıdır, nabakov hayranıdır. ustaların eserleri geçtim, türkçe çevirilerini özel olarak çalışmıştır. hani bu adama "dilini bilmiyor" demek için adamı okumamış olmak gerek.

seneler önce "müezzin ne demek bilmiyor, kitabında şarkıcı yazmış" diye bir yalan uydurulmuş, şehir efsanesi olmuş. romanına islam ansiklopedisi alıntısı ile başlan, hurufi'leri üzerine kurgu yazmış birinden söz ediyoruz. ayıptır yahu.

türk edebiyatının en büyük yazarlarından biri olmasının yanında, ben de nobel'i -haketmesine rağmen- hakettiği için almadığı görüşündeyim o ayrı.