türkü

dönüp dolaşıp dönülecek bir derya denizdir. şunu söyleyeyim; çıkışı yoktur, başka bir şey beğenmez olursunuz, iyi düşünün...

bir ezgi ile birlikte söylenen halk şiirlerinin genel adı. genellikle yazanı ve besteleyeni bilinmeyen, yani anonim eserlerdir.

anadolulu bir kızı çok sevdim. aşk dolu, hüzün dolu, ağlatan o eşsiz sevda türküleri bana hep onu hatırlatır. o kız benim anadolu'daki diğer yarımdır.

türki, türk'le ilgili, türk'e özgü, türkü.

bu ülkeye özgü en güzel değerlerden biri. türküleri çok seviyorum. hemen hepsinde çok büyük aşkların derin izleri var. dünyada hiçbir millet "aşkı" bu kadar güzel yaşamamış ve bu kadar güzel anlatmamıştır. türkülerimiz o güzel aşkların tanıklarıdır. yazanları ve besteleyenleri huzur içinde uyusun.

aşık veysel
aşık mahsuni şerif
arif sağ
musa eroğlu
erkan oğur
ve
yaşayan efsane cem adrian’ın da seslendirip ağlattığı müzik türü, müzik ruhu’dur.

türk'e özgü, türk'e ait anlamına gelen, çoğunlukla hece ölçüsü ile yazılıp (daha doğrusu söylenip, zira yazıya dökme geleneği yok) özgün bir ezgi ile söylenen, anadolu'nun en büyük kültür hazinelerinden biri.

nacizane kendi çalma listem:
youtube.com/playlist?list=P...

adını bildiğimiz, bilmediğimiz birçok ustanın söylediği, türk motiflerini işleyerek icra ettikleri halk şiirleridir.

bizim olan, bizim kültürümüze ait eserleri tanımlamak için kullanılan ad. benim için her gün almam gereken bir besin özelliği taşır. türkü ile yaşamalı hayatı, türkülerdeki gibi bakmalı vatana, insana, doğaya, canlıya, incitmeden ve çok severek.

ezgilerine göre kırık havalar ve uzun havalar olarak ikiye ayrılan,irticalen ortaya çıkıp anonim olarak günümüze kadar ulaşmış,sözlerinde mekanda yaygınlık ve zamanda derinliğin hissedildiği, kelime olarak "türk'e has" anlamında bir kökten gelip halk ağzında türkü şekline dönüşen,işlediği konular itibarıyla (aşk,ayrılık kahramanlık,güzellik,önemli toplumsal olaylar ) içinde bulunduğu toplumun tüm geçmişini bünyesinde barındıran müzikal bir formdur.

"bestelerin türkü olması zaman alır. bir bestenin türkü olması için bir süreç gerekir. hemen türkü olmuyor. türkü denmesi için üzerinden zaman geçmeli, halk benimsemeli, birçok sanatçı tarafından söylenmeli. "

geçtiğimiz günlerde röportaj yaptığım, yıllardır türk halk müziği ile uğraşan ve son 1 yıldır stüdyoya giren ve üstüne klipler de çeken emekli eğitimci uğur oğuz'un sözü. ona, "hocam, meselâ türkü olmadan önce onun ismi ne oluyor? söylenecekken ne diye sunuluyor?" diye sorular yönelttiğimde, "türkü formunda beste deniyor. atıyorum; uğur oğuz'un bestesini çalıyoruz, gibi" cevabını vermişti.

o röportajın tamamını buradan okuyabilirsiniz.

zannediyorum orhan hakalmazdı bu sözü söyleyen
"bir eserin türkü olması için ilk şart anonim olması gerekiyor. eğer sözleri, besteyi kimin yaptığı belliyse o türkü değildir. deyiştir, ağıttır, ezgidir ama türkü değildir."

dilediğim boyuttaki zenginliğin kaynağı. aynı anda birden fazla işi düşünebilip hayata geçirebilme özelliği. ritim duygu gerçek ve hüzünün birleşmeyi en sevdiği ortak nokta. ne teknoloji ne şöhret. içimizden gelen seslerin vucüt bulmuş hali.

rusya coğrafyasından bir halk türküsü.

türkü şöyle:

buradan



sözler şöyle:

tanrıya dua ettim ,
özgürlük için, ulus için, çok düşük eğildi.
 
oysya, sen oysya, benden korkma,
sana dokunmayacağım, merak etme.
 
ve kazak da ulus için adalet istedi,
yeryüzünde adalet varsa, özgürlük de olacaktır.
kazak arkadaşları için dua etti, böylece garip topraklarda
açgözlülük ve kibir onlardan geçerdi.
 
oysya, sen oysya, benden korkma,
sana dokunmayacağım, merak etme.
 
böylece eşlerinin babası ve çocukları beklerdi
dünya çapında adalet arayanlar.
erkekler için kazak nimet istedi,
huzurlu bir köy ekmek veya tuz eksikliği olmaz yani.
 
oysya, sen oysya, benden korkma,
sana dokunmayacağım, merak etme.
 
o kan babasının eşiğine dökülmezdi.
ve bu yalan orada yaşamazdı
tanrı'ya dua ettiği şey buydu.
böylece kazak anavatanı hakkında dua etti
ne gözyaşları ne de sıkıntılar ona dokunamazdı.
 
oysya, sen oysya, benden korkma,
sana dokunmayacağım, merak etme.
 
dağda bir kazak duruyordu. tanrı için dua etti ,
özgürlük için, ulus için, çok düşük eğildi.
 
oysya, sen oysya, benden korkma,
sana dokunmayacağım, merak etme.

------------------------------------------------------

prayed to god,

for the freedom, for the nation, bowed very low.

 oysya, you oysya, don't fear me,

ı won't touch you, don't worry.

 and the cossack also asked justice for the nation,

ıf there's justice on the earth, there will also be freedom.

the cossack prayed for his friends, so that in the strange land

greed and arrogance would pass off of them.

 oysya, you oysya, don't fear me,

ı won't touch you, don't worry.

 so that their wives father and children would wait for

those who seek mother justice around the world.

for the men, cossack asked for blessings,

so that the peaceful villages wouldn't lack bread or salt.

 oysya, you oysya, don't fear me,

ı won't touch you, don't worry.

 that blood would not be shed in his father's threshold

and that falsehood would not live there - that's what he prayed to god.

thus prayed that cossack about his motherland

that neither tears nor distress could touch it.

 oysya, you oysya, don't fear me,

ı won't touch you, don't worry.

 ın the moutain a cossack stood. he prayed to god,

for the freedom, for the nation, bowed very low.

 oysya, you oysya, don't fear me,

ı won't touch you, don't worry.
------------------------------------------------------

на горе стоял казак. он богу молился,
за свободу, за народ низко поклонился.

ойся, ты ойся, ты меня не бойся,
я тебя не трону, ты не беспокойся.

а еще просил казак, правды для народа,
будет правда на земле, будет и свобода.
за друзей молил казак, чтоб их на чужбине
стороною обошли алчность и гордыня.

ойся, ты ойся, ты меня не бойся,
я тебя не трону, ты не беспокойся.

чтобы жены дождались и отцы, и дети
тех, кто ищет правду-мать да по белу свету.
для людей просил казак да благословенья,
чтобы были хлеб да соль во мирных селеньях.

ойся, ты ойся, ты меня не бойся,
я тебя не трону, ты не беспокойся.

чтобы крови не лилось у отчего порога,
чтоб да кривде не жилось он молился богу.
так молился тот казак за землю родную,
что б не горе, не слеза ее не коснулись.

ойся, ты ойся, ты меня не бойся,
я тебя не трону, ты не беспокойся.

на горе стоял казак. он богу молился,
за свободу, за народ низко поклонился.

ойся, ты ойся, ты меня не бойся,
я тебя не трону, ты не беспокойся.

bir erkin koray şarkısıdır aynı zamanda, sözleri nazim hikmet'in kuvayi milliye destanı şiirinden;

dörtnala gelip uzak asya'dan
akdenize bir kısrak başı gibi uzanan
bu memleket bizim!

bilekler kan içinde, dişler kenetli ayaklar çıplak
ve ipek bir halıya benzeyen toprak
bu cehennem, bu cennet bizim!

kapansın el kapıları bir daha açılmasın
yok edin insanın insana kulluğunu
bu davet bizim!

yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür
ve bir orman gibi kardeşçesine

bir rody dünyada şarkısı. hep birlikte ağlayalım.

open.spotify.com/track/0J14...

kelime anlamı "türki" ifadesinden çıkışla "türk’e özgü-has, türk’e ait" olarak bilinir.

bir başka yaklaşım * "türk küyi - türk küyü" ifadesinden ses düşmesiyle "türkiy" ve sonra "türkü" haline geldiğini söyler.

küy; merkezi asya”da yaşayan türk topluluklarında geleneksel müzikte sözsüz ezgilere verilen isimdir.
türk küyü; türk ezgisi anlamındadır.

şairim, zifiri karanlıkta gelse şiirin hası,
ayak sesinden tanırım.
ne zaman bir köy türküsü duysam,
şairligimden utanırım. demiş bedri rahmi eyüboğlu.
bir malatya türküsü örneğin bir ay doğar, erzurum sarı gelin, gaziantep yolu, munzur dağı silelenmiş.
erzurum dağları kar ile boran. yüce dağ başını duman kaplamış, yine mi gurbetten kara haber var.
seher vakti bu yerlerde kimler ağlamış.
çimenler üstünde gözyaşları var.
sabahin erken saatinde çimenler üzerinde çiğ damlaları olur ya. onu gözyaşı yapmış adam kadın kimse işte. o kadar çok gözyaşı taze.
telgrafçı akif olmuş sonra, mezarımın taşı urfa'ya karşı, başkaldırmış sonra . o kadar çok türkü yazılmış yakılmış. demek o kadar acı çekilmiş .

dinlerken; geçmişten geleceğe, soy ağacından insanlarla iletişim kurabildigin; yasamlari , hisleri ve bize iletmek istedikleri mesajları kavrayabildigin ; huzur veren ezgiler

acılara karşı silahlanmaktır...

enerjimi türkülerden alıyorum. türküsüz bir hayat tahayyül edemiyorum, bu sebeple dinlediğim aşıklara ve ozanlara sıkça esaslı bir dua ediyorum. iyi ki bu dünyaya gelmişler de bize bu harika ezgileri dinletmişler diye.

"iyi ki silahlanmışız acılara karşı
türküsüz çıkmamışız yollara
ekmekten ve gömlekten önce
aşk
ve sevinç doldurmuşuz koynumuza
iyi ki koparmamışız çiçekleri
sevgiyi öfkesiz takmışız yakamıza..."
(adnan yücel)

ek: bu girdiyi yazarken bozkırın tezenesi bana eşlik etmiştir. ruhu şad olsun.

türkü dinlemeyi severim.
en son dinlediğim parçadır.
buradan

o kadar kurcaladım, araştırdım , bir eserin "türkü" olarak kabul edilme ve onaylanma süreci hakkında bir şey bulamadım, net bir yanıt yok. atıyorum veysel dedemin yaptıkları tamamen türkü kabul ediliyor ama musa dedeminkilere hepsine türkü denmiyor. atıyorum volkan konak denen zevzekte birşeyler okuyor ama türkü denmiyor denemiyor. şöyle bir teori uydursam mesela; eserin üzerinden en az 50 yıl geçmiş olması lazım desem oda değil, musa dedemin çoğu eseri anında türkü kabul edildi. yapısal, ezgisel bir kuralı var desem alakası yok, oyun havası da türkü, arguvan ağıtıda.
neyse silktir et dinleyelim yeter.

kalktı havalandı