uzay çöpü

uzay görevleri, yapay uydular, meteorlar gibi dünya dışı faaliyetlerden ve kozmik cisimlerden geriye kalan ve dünya yörüngesinde dolanan atıklar.

"keşke bu çöplerin hepsinin nerede olduğunu ve büyüklüklerini bilsek de kendimizi ona göre ayarlasak." evet, bunun bir yolu var ve aslında çoğunun boyutlarını ve yörüngesini biliyoruz. aşağıda vereceğim site, çöplerle ilgili verileri sunuyor bize:

link

hemen telaşlanmayın, durum bu animasyonda gördüğünüz gibi değil. yani daha doğrusu çöpler bu kadar yoğun görünmüyor dünya etrafında. animasyonda dünyayı temsil eden küre, gerçek dünyaya kıyasla minicik olduğundan, var olan çöpleri manzaraya dahil ettiğimizde son derece yoğun görünmeleri normal.

animasyonda gördüğünüz turuncu noktalar yapay uyduları gösteriyor. mavi noktalar roket gövdeleri, griler ise çöpler. yalnız bir sorunumuz var; 1 santimetreden küçük uzay çöplerini tespit edemiyoruz.

şimdi birileri "1 cm'den ne olacak ki?" diye sorabilir. hemen göstereyim ne olacağını...

buraya bakalım

burada gördüğünüz şey, 10 cm'lik katı alüminyum bir blok. ortasındaki yangın yerine dönmüş bölge ise, uzaydaki hızlarla hareket eden 10 gramlık bir plastiğin meydana getirdiği etki.

gravity adlı filmi izleyenler, benzer durumu hatırlayacaktır. uzay çöplerinin en küçükleri bile, yüksek hızlar nedeniyle büyük zarar verme potansiyeline sahip. insanoğlu ilk başlarda bunları tahmin edemediğinden, yaptığı işten geriye kalan ıvır zıvırı toplamaya pek de kafa yormadı. ancak ilerleyen zaman ve uzay çalışmalarının artmasıyla beraber gördük ki, bu çöpler ne kadar çok birikirse başımız da o kadar çok derde girecek. bu nedenle günümüzde birçok ülke, uzay çöpü temizleme projeleri geliştirmeye başladı.

ingilizce’de “space debris” de denilen, 1 ekim 1957’de sputnik 1 ile başlamış, diğer uzay görevlerini ve küresel iletişimi tehlikeye sokan kirlilik.

bunu seven, bunu da ilginç bulabilir: (bkz: kessler sendromu)

(bi insan alçak yörünge uzay çöplüğünü neden sever demeyin, meşrebine göre)

saatte 7000 km civarında bir hızla savrulan cisimler topluluğu.

ama işin daha acayibi hepsinin çetelesini tutmamız. binlerce zerzevatın yerini, yönünü bilmemiz. ve hatta "şu fırlatmadan çıkmış bütün hurdayı göster" deyince şıp diye bulmamız. gravity (film) 'deki problem perk olası değil yani.