zamanın hızı değişirse fark edebilir miyiz sorunsalı

zamanın akışının var olduğunu kabul ettiğimiz zaman karşımıza çıkacak olan bir sorunsal.

zamanın hızını ölçerken referans aldığımız mekan ve hız neresidir? eğer bulunduğumuz yer ise, bulunduğumuz yerde (veya bütün evrende diyelim) zamanın akışı hızlanırsa bunu farkedebilir miyiz?
ayrıca hızlanırsa neye göre hızlı olmuş olur? yani mesela bundan 1 milyon yıl öncesinden şimdiye kadar olan sürede var olan zamanın akış hızı bugün iki katına çıksa bunu kimse farkedebilir mi?
ya da farkedelicek anlamlı bir değişiklik olur mu? mesela bizim saatimizle 1 saat olarak ölçtüğümüz sürede güneş her zamanki kadar yer değiştirecekse zamanın akış hızının artması veya azalması herhangi bir şeyi etkiler mi?
tüm bunlar, aynı mekan ve aynı hızda, zamanın akış hızı sabit midir yoksa değişken yani artıp azalıyor olabilir mi sorusunu da getirir.

sorular, sorular.

cevaplamanın çok da zor olmadığı sorunsal. haliyle o kadar da sorunsal değil.

benim için bu sorunun cevabı hayır, hissedemiyorum ben. bir gökdelenin tepesinde olduğunuzda akan zamanın hızıyla deniz seviyesindeyken akan zamanın hızı arasında fark hissetmiyorsanız sizin için de hayır olmalıdır bu sorunun cevabı. zira gökdelenin tepesindeyken deniz seviyesine göre çok daha yüksek bir hızla döndürür dünya sizi ve ne kadar hızlı hareket ederseniz zaman o kadar yavaş akar. (bkz: görelilik kuramı)

zamanın gerçek mi yoksa yanılsama mı olduğuna dair net bir cevap bile yokken tartışılması biraz mantıksız olan bir başlık.

zaman hızlanırsa bence bunu fark edebiliriz. zamanın hızlanması demek, saatin de zamanla birlikte daha hızlı hareket etmesi demektir. normalde 1 saatte yapacağınız işi 2 saatte yapıyorsanız aslında sizin hızınız yavaşlamamış, zamanın akışı hızlanmıştır. bazen şunu söylerler "önceden bir günde şu kadar şey yapardık şimdi günler kısaldı, yetmiyor." derler. bence bu biraz doğru. sanki çocukken zaman daha yavaştı.. şimdi zamanın nasıl geçtiğini anlamıyorum. dört gözle gelmesini beklediğim vakitler, günler geliyor; geçiyor. bir bakmışım beklediğim günler geride kalmış. sizde olmuyor mu?

zamanın hızı veya akış hızı ya da akması gibi bir durum olmadığı için çok ta sorun etmememiz gereken sorunsal. tanım olarak bir hızdan veya yönden bahsetmek mümkün olsa da bunlar duruma, mekana ve gözlemciye göre değişkenlik gösterdiği için keyfi çıkarımlardır. yıllık izne ayrıldığınızda iki haftanın hemen geçmesi zamanın hızlı aktığına değil sizin işinizden ne kadar nefret ettiğinize dalalettir. *

erken boşalmamdaki değişiklikle hemen fark edebileceğim durumdur.
bi de şimdi zaman göreceli ya. uzayın başka bir yerinde ben aslında geç boşalıyorum.
acaba neresi orası.

zıplayınca fark edersiniz.

radyo teleskop verileriyle ve ışık hızına yakın hızlardaki olası zaman genişlemesini çok hassas bir lorentz faktörüyle { lorentz faktörü: ((1 - v^2 / c^2))^(-1/2) veya dt0 = dt(1 - β^2)^(-1/2) } hesaplayan löplöpleştirici adını verdiğim süper ötesi deli manyak gözlük icadımla elbette ki fark etmek mümkündür.

210 lira.

bence hayır.

zihniyetimiz ile birlikte algıladığımız evren hareketliliğinin değişimlerini farkedebiliriz. istersek teknik bir bakışla sanat yaparcasına bunu metalaştırabiliriz bile.

ama zaman, algımız cinsinden bir madde değil, maddenin hareketliliği de olmadığına göre.. elimizde sadece ne ve nasıl olduğu tartışması devam eden bir kavram kalıyor. evet zaman sadece bir kavram bana göre. evren zamandır ya da evrenin omurgası zamandır desek bile bizim için gerekli zaman kavramı içeriği açısından hükmünü yitirirdi.
bence zaman madde ya da madde alaşımlı değil bir şey olarak bir şey de değil. zaman kendi başına bir gerçeklik değil. evren teorileri gibi, denge unsurunu bir şey olarak algılama yanılgısı var ortada. evren sorgulamalarından, ayakları yere basan teoriler çıkartabileceğimiz sorunsal grubu evrenin sınırları ile ilgili olandır. evrenin oyunları olacaktır elbette, tıpkı insanın ve canlıların adaptasyon mucizeleri gibi, çökmemek için direnç ağları örecektir. teorileştirdiklerimiz ve zamanın ta kendisi olduğunu zannettiklerimiz bunlar mıdır¿

zamanın hızı yoktur.
zamansal boyutta hareket hızı vardır.
zamanın geçtiği illüzyonu; tıpkı hareket eden bir trenin penceresinden ağaçların geçtiğini düşünmek gibidir.
özetle saatler bizzat zamanı değil , ne kadar zaman harcadığımızı ölçer.

oyun muymuş canım yaşamak? o halde dursun zaman. farkediliyor farkediliyor; namıdiğer gelecekten gelen zat.

izafiyet denen bişey var. zaman bana göre hızlıyken sana göre yavaş geçebilir. zamanın hızı zihnin bir oyunudur. o yüzden hızı diye bişey yoktur. o yüzden hızlanması ya da yavaşlaması söz konusu olamaz.

anksiyete küçüklükten beri bana tam olarak bunu hissettiriyor, benim hareketlerim hızlıyken çevre yavaşlıyor gibi. zamanı anksiyetik ben büküyor.

gece vakti sözlüğün iq seviyesinin ortalamasının arttığından eminim ama bunu kanıtlayamam. gece vakti beyinler tam kapasite çalışıyor sanırım.

edemeyiz çünkü zaman sabittir, birey belirler akışını. boyutumuzda zamanın belli bir sınırı vardır bu sınırda zamandan değil bizden kaynaklanır bana göre. insan da kendi zamanının akışını belirlediği için hissedemez hızını.

meja yazmamis sonra gelirim..

ya fark etme hızın da değişirse?

ben gerçekten 2020 yılı itibariyle evrenin ayarlarıyla oynandığını düşünüyorum.

geçen sene 2019 gibi değil mi sizce de? aklım almıyor.

30 yaşı bir geçin, o vakit anlarsınız her şey nasıl da hızla akıp gidiyor.

sanırım zaman, içinde yaşayanca (ki o kendi zamanında. yani başkalarının olan zamanlar da var, olabilir.) 'hızı' algılanan bir şey değil. o, geriye dönemeksizin (yer olarak dönse bile zaman farklı olacak çünkü) ve hızı farketmeksizin yaşıyor. ta ki, bir başka zamanda yaşayanla ikinci karşılaştığında hız farkını algılayabilecekler.
einsteinin görelilik kuramı bunu gösteriyor. ikiz kardeşlerden biri dünyada kalıp öteki ışık hızına yakın süratte bir uzay yolculuğuna çıkıp bir kaç saat sonra dünyaya dönse, dünyadaki ikizinin kendisinden çok çok yaşlı biri olduğunu görebilecek.. çünkü o bir kaç saati farklı hız zamanlarında yaşadılar gibi...