zen ve motosiklet bakım sanatı

zen ve motosiklet bakım sanatı’nda, uçları deneyimlemiş, delirmiş, akıl hastanesinde yatmış, elektroşok tedavisi görmüş, hor görülmüş, öte yandan 170 puanlık ıq’su ile deha olarak hayranlık ve kabul görmüş robert pirsig’in, oğlu chris ve arkadaşlarıyla çıktığı motosiklet yolculuğunu ve norm dışı benliği phadrus’la olan hesaplaşmasının bir yansımasıdır.

kitap, çalışmayı nitelik üzerinden özgürleşmeyi öngörür. aylaklığı vaaz etmez, aksine çalışmayı yüceltir. kişi özgürleşmek istiyorsa çalışırken niteliğe odaklanmalıdır.

kitaptan alıntı;

"ve eğer bir öğrenci, verilen ödevi iş olsun diye yaptığını gösteren … bir referanslar yığını ya da baştan savma bir taslak getirmişse kendisine, kurallar açısından ödevi yaptığını, ama nitelik amacını yerine getiremediği, bu nedenle ödevinin değersiz bir şey olduğu söyleyebiliyordu."

sanat ve teknoloji arasındaki ilişkiyi antik greklerin 'techna' sözcüğünü kullanış şekline bakarak açıklayan kitaptır. yazarın elektroşok geçmişi olan bir akademisyen olması ve düşünce insanı oluşundan bu hâle geldiği gerçeği kitabı ilgi çekici hâle getirmektedir. bir motosiklet gezisini anlatırken araya -yazarın bazen hatırlamakta zorlandığı- tedavi öncesi kişiliğinin yaşadıkları ve düşünceleriyle ilgili değerlendirmeleri girer.

pirsing'in oğlu ile yaptığı bir motosiklet yolculuğu üzerinden, hayatının "nitelik nedir" meselesine kafayı taktığı bir dönemini anlattığı kitap. motosiklet grubu hedefine yaklaştıkça arkadaş da geçmişinde kafayı yeme noktasına yaklaşır.

bu kitap, kullanma klavuzları yazarak hayatını kazanan pirsing'in ideal kullanma klavuzlarından birinin ilk cümlesinde gördüğü üzre, sakin kafayla okunmalıdır.

batılı bir zen tanımı yapan bu kitap batının akılcılığını onun yöntemleriyle alt etmeye çalışıyor. fakat bir yerden sonra bilimsel yöntemden farklı bir paradigmadan anlatıyı kurmaya başlıyor. işte burada zen tanımı başlıyor. zenin dağlarda uzaklarda olması şart değil. robert pirsig'in dediği gibi zen her yerdedir. zenle bağlantısını kuramamıştım belirli bir süre kitabın o farkındalığı yaşadığım ansa bir kitabı vermenin bitirdiği hissiyata benzerdi. bitirmedim belki de bitirmem araya başka kitaplar sokuyorum. ben halen böyle kitaplar karşısında dehşete düşüp etkileniyorum. yazarın tanımını yaptığı klasik güzellik her yerine sinmiş kitabın.