1960 darbesi vs 1980 darbesi

1960 darbesine gelene kadar olan süreçte adı demokrat parti olan yapının halkı inim inim inlettiğinin gerçekliğini söylemek isterim. buna karşı çıkan bütün demokrasi çevrelerinin, en yoğun anti demokratik baskılara uğradıkları da doğrudur.
ve hatta bazı devlet büroklatlarının eşleri tutuklanmamak için adnan menderes'le yatmak zorunda kaldığı gerçekleri son dönemde gün yüzüne çıkmıştır. konuyla ilgisiz ama sormadan kendimi alamayacağım, hani komünistlerdi seks hayattında marjinal sapıklar?

fakat bütün bunlara rağmen, 1960 darbesi demokrasiyi değil sadece günü kurtarmıştır. o yıllarda hala genç sayılabilecek bir cumhuriyetin hayatını karartmıştır. iktidarlardan ezilen halklar, kendi haklarını demokratik yöntemlerle arayacaklarına ''amaan zaten ordu gereğini yapar'' gibi ahlaksız bir kolaycılık uykusuna dalmıştır. 1960 darbesinden sonra başarısız en az 12 darbe daha sayabilirim. genç türk subaylarında darbecilik zehri habis bir ur'a dönüşmüştür.
1964 yılında ismet inönü kıbrıs'a çıkarma yapmanın uygun olacağını görüp, ordunun bu konudaki görüşünü ister. oysa orduda güç kuvvet yoktur. bence bunun asıl sebebi, o darbeden sonra türk ordusunun subayları sabah erken kalkıp darbe düşlemekten dolayı, gerçek görevleri hakkında taktik ve strateji geliştirmekte antremansız olmalarından gelir.

1980 darbesi ise bu ülkenin başına gelen en ahlaksız şeydir. 1983 seçimlerinde turgut özal, her mahallede bir milyoner şiarıyla yola çıkmış fakat başaramamıştır. lakin darbeciler her mahallede, demokrasi, beraber yaşama bilinci, ve en ufak insan erdemlerinden bile yoksun insanlar yaratmayı başarmışlardır.

1980 darbesi, 1960 darbesinin getirdiği özgürlük ortamının sonunu getiren ve günümüzdeki muhafazakar yapının önünü de açan bir darbe aynı zamanda. 1960 darbesinden öncesi ise baskıcı idi.

iki bok karsilastirilirken birisinin daha bok olabileceğini anlamamızı sağlayan versus. derbeler her zaman kotudur. boktur. ama hiç kurumayani her daim üzerindeki dumanı tuteni 1980 darbesidir. bu darbe sonrasında yürürlüğe giren anayasa ortada. insanımızın hali ortada.

60 darbesi her ne kadar özgürlükçü gibi dursa da yine de darbedir ve darbeler kötüdür. 80 darbesine hiç girmiyorum bile. kenan evren gibi faşistlerin at koşturduğu, haksız yargılamalar ve idamlarla türk halkını canından bezdirdiği bir darbe. 60 darbesinde ise şöyle bir durum var; demokrat parti'nin ekonomiyi kötü yönetmesi ve iç huzuru sağlayamaması gibi sebeplerden dolayı hızla güç kaybediyor. sonraki seçimlerde ismet paşa liderliğindeki chp'nin kazanacağı çok açıkken asker gelip darbe yapıyor(ismet paşa da bunu bildiği için şiddetle darbeye karşı çıkmıştır) devamı ise malum. asılan adnan menderes kahramanlaştırılıyor ve bugüne dek gelen bir sağ iktidar dönemi başlıyor. uzun lafın kısası ordu yönetime el koyduğu zaman çoğunlukla sonu kötü biter. darbeler kötüdür ve halkın kendini kurtarması gerekiyorsa bunu sandıkla yapması gerekir, postallılar ile değil.

en kötü demokrasi, darbeden iyi diyerek; kazananı olmadığını düşündüğüm bir karşılaştırma.

darbelere lanet olsun!

bu konu bitirme tezim olduğu için sanırım konuşabilirim.öncelikle her mahalleye bir milyoner menderesin sloganıdır.(bkz: aydın'a deniz geldi)bm'ye girdikten sonra; avrupa'nın baskısı, abd'nin mali yardımından faydalanmak ve nato'ya dahil olmak için halka oy kullandırdılar.bazı saçma olaylardan sonra(açık oy gizli sayım gibi)menderes başa geldi. birinci seçim döneminde -gelen yardımlarla birlikte-ülke kontrolsüzce ve plansız aşırı büyüme sağladı.ikinci seçim döneminde ise bu kontrolsüz büyüme kontrolsüz borçlanmaya sebep oldu ve bu sırada ülke halen büyümeye devam ediyordu. üçüncü seçim döneminde ise borçlar ödenmez hale gelmişti ve dünya bankası daha fazla borç vermek istemiyordu. menderes'ten bir planlama kurumu inşa etmesini, onların (nasıl ve kaç yıl içerisinde geri ödeyeceğine dair) ayrıntılı bir rapor sunmasını istedi.menderes planlama yapmanın inönü usulü orducu bir zihniyet olduğunu düşündüğü için buna karşıydı ve inatçı bir tutumla reddetti zaten daha sonra asıldı.bu hikaye son 20 yıldaki süreçle aşırı benzerlik içeriyor değil miz?(şehirlerarası yolların çoğu menderes döneminden kalma, "ama yol yaptı"sözü oradan geliyor.gerçi sonra yolunuz var ama kullanacak aracınız yok diyerek önce traktör sonra otomobil sattılar bize ama olsun...zaten kapitalizm bu demek)80 darbesine giden yollar ise cehennem gibi iyi niyet taşlarıyla örülmüştü. 71 muhtırasından sonra ortalık iyice karışmıştı.ülke o kadar başıboş bir haldeydi ki 74 senesinde, ecevit tek başına iktidar olurum diyerek koalisyon hükümetinden istifa etmiş, ülke dört ay başbakansız bile kalmıştı. ancak orduyu harekete geçiren şey; ne her gün sokaklarda görülen cesetler, ne halkın içler acısı durumu, ne de ordunun hala güçlü olduğunu göstermek içindi.demirel'in şeriatı getirme girişimi orduyu harekete geçiren temel sebepti.darbeler ülkeleri en az 30 yıl geriye götürür derler,ancak türkiye gibi halkı uyuyan,cahil,demokrasiden habersiz ülkelerde kaçınılmaz oluyor.darbe dönemlerinde ki faili meçhul ölümleri, insanlara edilen işkenceleri söylemiyorum bile...21.yüzyılın 15 temmuzunda bile palalı ruh hastalarının yirmi yaşındaki genç askerlerin boğazını kesmelerini izledik.kim bilir o dönemde nasıl canilikler yaşandı.umarım japonya'da ki gibi oy verme şartı en az lise mezunu olmak olur.gerçi insanlar protein alamadığı için beyinleri iyice ekmeğe döndü, ne olacağını kestirmek güç.

diğer yazarların aksine bu darbelerin oluşturduğu olumsuzluklardan daha çok eğer ki olmasalardı başımıza gelebileceklere dem vurmak istiyorum.
evet darbe her zaman dolaylı ya da doğrudan acıyla beraber gelir
fakat genç cumhuriyet buna zorunlu kalmıştır
türkiye cumhuriyeti şeyhler dervişler ülkesi değildir.
diğer yandan 60 darbesi öncesi dpnin basini cekiyor olduğu hukuksuzluklar ve dış politikada yapılan hatalar yüce türk askerini darbeye zorunlu bırakmıştır. darbenin sonrasında yapılan hukuksuzluklar ise bambaşka bir konudur

1960 anayasasi bu ülkenin görüp görebildiği en demokratik anayasaydi.

darbeler her daim kötüdür ismimden de anlaşılacağı üzere darbelere karşı bi tutum içindeyim.lakin 1960 darbesi sonrası olan anayasa ülkenin en demokratik en özgürlükçü anayasasıydı.80 darbesi anayasası en katı ve özgürlük kısıtı getiren anayasadır dönenin şartları vesaire denecek ama 80 darbesi olmasa bugün malum pislik örgütler yaşıyor olmaz türk siyaseti çok daha farklı halde olurdu.

1960 darbesi, ilericiyken 1980 darbesi ise gericidir. 1961 anayasası, en demokratik ve devrimci anayasadır.

darbe mi övüyoruz?
düşünsene burada darbe övüp sonra cumhuriyet, demokrasi falan diyorlar.
silke surulecek akıl yok.

60 darbesi bir avuç azgın subay tarafından,
80 darbesi ise paşalar tarafından yapılmıştır.

60 darbesi gereksiz 80 darbesi ise zaruridir

60 darbesi vatansever yarı taraflı subaylar, 80 darbesi ise tam taraflı yarı vatansever subaylar tarafından gerçekleştirilmiş başarısız kaos darbeler dir.

her 20 yılda bir darbe, her 10 yılda bir muhtıra, her 5 yılda bir silkeleme ekonomik krizini şiyar edinmiş luayikçi rejimin kendini koruma dürtülerindendir. ayrıca bu darbelerden birine taraf olanların ikiyüzlülüklerini de ortaya çıkarır.

demokrat adam, heç bir darbeye taraf olmaz.

her ikisi de "nato-gladio" hakimiyetini -günümüze kadar- tesis eden ameri-klanist darbelerdir!.
istiklal harbimiz -bu sebeple- hala bitirilememiştir? muhakkak ki "tür k ürt milleti lehine" nihayete erdirilecek "sulh ve salah" hakim kılınacaktır -bi iznillah-, yoksa iblis dölleri galip gelecek değildir!.

#3564320
arkadaş özetlemiş.*

ikisinin arasındaki farkı çok umursamıyorum ama ikisi ve diğer darbeler ve darbe girişimlerinin ortak bir özelliği var: türkiye'yi abd yörüngesine daha fazla sokması
1960: darbe olmasaydı ya haziran ya da temmuz ayında (hangisi olduğunu unuttum) adnan menderes moskova'ya bir ziyaret gerçekleştirecek, belki de sovyetler ile ciddi bir işbirliği kuracaktı.
1971: türkiye'nin kıbrıs konusunda "başına buyruk " hareket etmeye başladığı, johnson mektubunun yazıldığı, nihayet süleyman demirel'in "yeni bir dünya kurulur ve türkiye yerini alır" dediği dönem.
1980: türkiye'de sol siyasetin çok güçlü olduğu., türkiye'nin bir sabah doğu bloku ülkesi olarak uyanabileceği, nato'da türkiye'nin abd direktiflerine direndiği bir dönem . bana göre 12 eylul darbesi türkiye cumhuriyetinin yüzyıllık tarihindeki en büyük kırılma noktasıdır.
1997 (28 şubat) : necmettin erbakan'ın siyasal kimliğinin de ( siyasal islamcılık) etkisiyle dış politikada yeni açılımlar (d-8) denediği dönem. bu girişim erbakan'ın görevden ayrılmasıyla akamete uğramıştır.
2016( 15 temmuz) : bu dönem türkiye'nin batı ittifakının güvenilirliğinin daha geniş bir kamuoyu tarafından sorgulandığı bir dönemdir. bunun nedeni batının türkiye'yi demokratik değerlerden vazgeçmekle suçlarken türkiye de batıyı güvenlik kaygılarına karşı kayıtsız kalmakla suçlamış bunun sonucu türkiye'nin rusya'yla yakınlaşması olmuştur. "türkiye cumhuriyetinin en uzun gecesi"nde başarısız olan bu darbe girişimi sonrası o zamanlar için 14 yıldır iktidarda olan akp'nin ilk meclis grup toplantısına putin'in danışmanlarından alexander dugin'in katılmış olması manidardır.
kısacası darbe bildirisini okuyanların ismi ister alparslan, ister memduh, ister kenan. ister çevik ister akın olsun yazarı hep aynı kişilerdi.

her ikisi de türkiye'nin, o dönemdeki yeni uluslararası düzene entegrasyonunu sağlamak üzere yapılmış operasyonlardır. temelindeki saikler yerel politik sorunlardan evvel ekonomiktir ve bu yönüyle politiktir. 4 ağustos (1958), 10 ağustos (1970)*, 24 ocak (1980) kararları o darbelerden çok önce süreci başlatmıştır ve darbelerin de arka planındaki sebeplerdir.

olayı bize demokrasi, sağ-sol çatışması, adnan menderes'in köpeği üzerinden anlatmaya çalıştılar, çünkü esas mesele olan türkiye'nin dönüşümünün görünmez olmasını, tıpkı kaynayan sudaki kurbağanın haşlandığını farketmemesi gibi farketmememizi istediler. nitekim farketmedik de. anayasalar dikkatlice incelenirse yapılan dönüşümün hedeflediği şeylerin nasıl incelikle oluşturulmuş olduğu da görülür.
sonuç olarak türkiye borçlu, bağımlı ve "demokratik" bir ülke haline gelmiştir.

not: abd'nin bahsettiğim entegrasyonu oluşturma süreci adnan menderes döneminde başlamıştı zaten. kastettiğim, ülkenin ekonomik olarak yönetilebilir bir ülke haline gelmesi için gereken normatif yapının anayasal düzeyde gerçekleşmesi için gerekli olan radikal dönüşümün bu darbelerle gerçekleştirilmiş olmasıdır. 1961 anayasası'nın görece demokratik oluşu bu gerçeği değiştirmez.

çok sevdiğim devrimci siyasetçi evo morales'in şu sözünü de bırakıp gideyim: "dünya üzerinde darbe olmayacak tek ülke abd'dir. çünkü bir tek orada abd büyükelçiliği yok."
(bu sözleri sarfeden evo morales de yine abd destekli bir darbe ile indirilmiş, ne kadar haklı olduğunu yaşayarak görmüş ve göstermiştir.)

bunlar böyle sıkışınca işte darbe öven adamlar. cumhuriyet, demokrasi, özgürlük dillerinden düşmez ama tüm bunlara düşmandırlar aslında. bu beyaz türkler kendilerinden olmayana hiçbir hak tanımazlar. bunlar iktidar olacağına bir hırsız ordusu iktidar olsun daha iyi.

1960 darbesi'ni yapanlar albayken 1980 darbesi'ni yapanlar ise generaldir ve amiraldir yani 12 eylülcüler, 27 mayısçılardan daha üst rütbelidir. örneğin, 27 mayıs darbesi'nin liderleri olan cemal madanoğlu ve talat aydemir, birer albaydır. 12 eylül cuntası'nın 3 yıllığına başbakan olarak atadığı bülent ulusu, bir oramiraldir; darbeyi yapan ekipten kenan evren ve tahsin şahinkaya ise birer orgeneraldir.