1.
fransız filozofu henri bergson'un, les deux sources de la morale et de la religion [ahlak ve dinin iki kaynağı] adlı eserinde öne sürdüğü ve katı toplumsal tabulara dayanan kapalı bir ahlak anlayışının karşısına getirdiği ahlak anlayışı. söz konusu ahlak anlayışı yaratıcı hamleyi temele alan, sevgi ve kutsallığı arayıp bulan kişilerin özgür, kişisel ve insani ahlak görüşüne karşılıkk gelir. böyle bir ahlak, esnek bir yapı sergileyen, değişik kişilikleri hesaba katan ve bu sayede, önyargiları ve görenekleri yıkarak, özgürlük yaratıcısı olan ve evrensel bir çağrı biçimine yükseltilebilen bir ahlak olarak ortaya çıkar.
bergson'un, ancak üstün kişiliklerde, ermişlerde, kahramanlarda somutlaştığını söylediği bu ahlak, toplumsal değil de, kişisel bir ahlaktı. baskı yerine özgürlüğe dayanan açık ahlak, değişmez ve katı olmak bir yana, esneklik ve yaratıcılık özelliğine sahiptir; ilerleyici bir karakter taşıyan, yaşamın en genel yönlerine açık olup, hayatı bütünüyle ku caklayan açık ahlak, bergson'a göre, kişiye özgürlük duygusu verir. açık ahlakın doğal müttefiği ve des-tekçisi, gizemcilikle özdeşleşen, yaratıcı hamlenin dirimsel akışının çıktığı yöne dönüşten doğup, ulaşılmazı kavrama çabasından kaynaklanan dinamik dindir.
devamını gör...