ahlak kavramı tanrı'nın varlığına mı bağlıdır sorusu

sabah kahvaltısında çocuklarla muhabbet konumuz..
dünyadaki istisnasız her kültürde ve her toplumda vazgeçilmez olan temel ahlaki kurallar bulunur:
misafirperverlik, çocuklara zarar vermemek, sevdiklerini korumak, aynı toplumda yaşadığın insanların eşlerine veya kızlarına göz dikmemek ve mallarını çalmamak, verilen sözü tutmak, küçüklerin yaşlılara saygı göstermesi, fedakarlık yapmak, düşmanları kahretmek gibi gibi...
bunların aksini yapan insanlar her toplumda ahlaksız addedilirler. bunu sağlayanlar kutsal kitaplar veya bir tanrının yolladığı elçiler değil insani içgüdülerdir, dinler var olsa da olmasa da bu değişmez.
ahlak tanrı inancına değil insan doğasına bağlıdır. aksi taktirde tanrı kavramı henüz yokken insanlar ahlaksızdı anlamına gelir..

tanrıyı devre dışı tuttuğumuz koşullarda ahlak kavramı empatiye, dolayısıyla akıl yürütmeye bağlıdır. hatta tanrı korkusuyla ezbere bir şekilde sergilenen ahlak anlayışına nazaran böylesi daha anlamlıdır.

bunun cevabını bulabilmek için ahlak kurallarının ilk olarak hangi tarihte, hangi olaylar sonrasında şekillenmeye başladığını bilmek gerek diye düşünüyorum. eğer dinî olaylardan hemen sonra, onların yorumlanmasıyla ortaya çıkmışsa sorunun cevabı evet olur. aksi durumda hayır denir. içgüdüleri savunma olarak sunacak olursak, içinde öldürme içgüdüsüyle yaşayan biri de ahlaksızlığı "içgüdüsel olan o değil, budur." şeklinde pekâlâ savunabilir çünkü.

bir dinozorun dötünde bulunan monolitin üzerinde yazılan şeyler ahlak kavramının zannettiğimizden çok daha uzun zamandır dünyamızda var olduğunu kanıtlıyor olabilir. *

yukarıda açıkladığım son gelişmelerin ışığında değerlendirilmesi gereken sorunsal.

bu sorunun cevabı için izlenecek iki yol var 1. tanrı nın varlığına karar verdikten sonra sıra dinlerin varlığına geliyor. dinler var, ona inanan insanlar var, tanrı nın emir ve yasaklarına ve ona göre şekillenen insan davranışları ahlaki temelleri var.

dindar insanlar ahlaklarını öncelikle inançları üzere inşaa ederler. kendileri inanmasa bile ailelerinden aldıkları ahlak çok büyük ölçüde inanç temellidir. 7 sülalesi ateist birisini bulmak çok zordur ama o bile yaşadığı toplumun inanaç temellerinden aldığı ahlaki öğretiyi kendi bulduğu yeni birşey yada insanın hiçbirşey öğrenmese bile uygulayabileceği şeyler olduğunu zanneder. örneğin inşallah diyen ateist.

2. yol tanrı yoktur ahlak denilen şey insan ihtiyaçlarına göre birarada yaşayabilmek için mantıklı olan kuralların yine ilk olarak o olmayan tanrının buyrukları olduğunu iddia eden yine kendilerinin peygamber olduğunu iddia eden insanlar tarafından sistemleştirilmiştir. ilk olarak hahajajsjs yani evet tanrı nın kendisi yoksa bile kavramı olmasa yine ahlak olmazdı.


allah ın varlığına ve peygamberine şüphesiz ve kesin olarak iman eden birisi olarak insanın zayıf, kötüleşmeye ve bozulmaya meyilli, nefsinin terbiyesinin zor bir varlık olduğunu biliyorum. ona haddinin, sınırlarının bildirilmesinin nimet olduğuna inanıyorum.

----! alıntı !----

bunu sağlayanlar kutsal kitaplar veya bir tanrının yolladığı elçiler değil insani içgüdülerdir

----! alıntı !----

insan doğuştan ahlaki içgüdüler ile donatılmış bir varlık veya sosyolojik terimi itibari ile bir soylu vahşi değildir. geceleyin etrafınızda belirlen bir silüete ani tepki vermeniz bir içgüdüdür ama ahlak, rekabet ve işbirliğinden oluşan insan topluluklarının öğrenilmiş manzumeleridir.

(bkz: erdemin kökenleri) - matt ridley

dinsiz ahlak vardir diyen net maldir bu arada.

gecen ben de bunu konustum biriyle, tecavuz neden kotu dedim. kotu iste dedi, dinsizdi. herkes bilir ki kotudur dedi. ama sonra konu oyle 1 yere geldi ki, ha yanlis anlama, ahlak gorecelidir ha dedi.

ahlak goreceli ise, tecavuz kime gore neye gore kotudur.

burda dinsiz argumani var, evrim agaci'nin da kullandigi 1 arguman,

soyle ki, ahlak diye bildigimiz seylerin bicogu aslinda evrimseldir, icguduseldir. viva'nin da dedigi gibi.

fakat acikcasi aldatma da yuksek oranda genetiktir, psikopati 100'de 100 oranda, sosyopati 100'de 50 oranda, aldatma sanirsam yuzde 25 mi ne oranda genetiktir, hepsi bi bakima icguduseldir, genden kaynaklidir.

ted bundy ohh gideyim de adam oldureyim risk olsun demedi, adam bundan zevk aliyodu. bu kendisinin elinde olan bisey degildi. genleri buna elverisliydi cunku.

yani demek istedigim, katl de icguduseldir, pedoifli de icguduseldir, tecavuz de icguduseldir.

hakeza ensest de icguduseldir. hic kimse durduk yere ebeveyninden hoslanmaz, adamin buna biyolojik, genetik altyapisi var demek ki.

madem burda sunu sormamiz lazim,

kotu ve iyi bicok sey icgudusel, yani biyolojiktir. yardim etmeyi, etmemekten daha iyi yapan ne?

demek ki 1 sey icgudusel diye ahlaki olmuyor. iyi-kotu bicok sey insanin tabiatinda vardir.

bunlara iyi veya kotu demektir mesele, bunu da sen kafana gore yapabilirsin, ama ahlakin goreceli olmak zorundadir din yoksa.

yani ben subyanciysam, efendim benim genetik altyapim bu, bana gore ahlaki sorun yok diyorsam, sen beni ahlaksizlikla suclayamazsin.

neden? cunku senin ahlakini benim ahlakimdan daha uste koyan hicbi sey yok.

ahlak kavramı insan olmanın gereğidir.
ahlaklı olmak için bir tanrıya ihtiyacınız yoktur.
tanrı kavramını koyarsanız kendinize şu soruları sormalısınız ;
1. ben inandığım tanrı için mi ahlaklıyım yoksa insan olduğum için mi?
2. inandığınız tanrıya bağlı olarak ahlaklı olursan o tarafta ödül var diye mi ahlaklıyım?
cevaplarınızı kendinize ahlaklı bir şekilde verin.

ahlak kavramı tanrı'nın varlığına bağlı olacaksa saf ahlaktan söz edilemez. ahlak ahlaktır. bir şeye bağlı yaptığın şeyin adı ise başkadır.

tanrı varlığı peşinden dini getirecektir.
din de insanlığa ödül/ceza sistemini temele alan bir ahlak inşa edecektir…

iki insan düşünelim…
biri mensubu olduğu din ona yardım et dediği için bir düşküne yardım ediyor,
diğeri inançsız bir insan olmasına rağmen tamamen vicdani dayanaklarıyla inşa ettiği kendi ahlakı ona söylediği için bir düşküne yardım ediyor…

iki örnekte de bir düşküne yardım edildiği ortada.
soruyorum, hangisi daha samimi ve anlamlı?

ahlaktan önce her bireyin inşa etmesi gereken bir vicdan var…
asıl soru bu vicdanı dinle yahut dinsiz inşa etmek mümkün müdür? mümkün ise dinle inşa edilmiş bir vicdan şaibeli değil midir?

insan olabilmeye bağlıdır. ahlak bir erdemdir, içten gelir, dış mihraklara aldanmayınız.

dinsiz ahlak vardır.
şimdi sana göre mal mı oluyorum?

hayır değildir. öte yandan ahlak dediğimiz şey, bize doğuştan yüklü olarak gelmez. onu biz yarattık. yani neyin ahlaki olup, olmadığı insana endeksli olarak ele alındı hep.
bunun sebebi bu değer yargılarını üreten varlığın insan oluşu ile alakalı.
yine ahlaki değerler, zamanın ruhuna göre de biçim alıp değişti.
ezcümle , neyi , nerede ve nasıl yapmamız gerektiğini biz belirliyor ve biz yargılıyoruz.
gerisi hikaye.

öyle olsaydı bu kadar müslümanı/hristiyanı/yahudiyi ahlaksızlık yaparken göremezdik.

elbette değildir. ahlaklı bir birey olabilmek için yalnızca ahlak disiplinini elde etmelisiniz. buna aileniz de yardımcı olabilir, veya siz yeterince zeki iseniz zaten birilerine ihtiyaç duymadan bu disiplini elde edersiniz. ahlak bir erdemdir, insanın içinde olan bir şeydir; herhangi bir manevi inanç doğrultusunda ahlaklı* olursanız zaten bunun adı ahlak olmaz.

kendinizle baş başa kaldığınızda ahlaklı oluşunuzun temel sebebini iyi düşünün derim. öldükten sonra cennete gideceğinize olan inancınız buna en büyük etkenlerden biri ise, siz ahlaklı bir birey değil yalnızca tanrının pazarlığını kabul etmiş sıradan bir inanç sahibi insansınız demektir.

ahlak globaldir

din yereldir

tanrı evrenseldir