alp er tunga

alp er tunga öldi mü
isiz ajun kaldı mu
ödlek öçin aldı mu
emdi yürek yırtılur
ödlek yırag közetti
ogrı tuzak uzattı
begler begin azıttı
kaçan kalı kurtulur
ulşıp eren börleyü
yırtıp yaka urlayu
sıkrıp üni yurlayu
sıgtap közi örtülür
begler atun argurup
kadgu anı turgurup
mengzi yüzi sargarup
körküm angar törtülür
ödlek arıg kevredi
yunçıg yavuz tavradı
erdem yeme savradı
ajun begi çertilür
ödlek küni tavratur
yalnguk küçün kevretür
erdin ajun sevritür
kaçan takı ertilür
bilge bögü yançıdı
ajun atı yençidi
erdem eti tınçıdı
kerge tegip sürtülür
ögreyüki mundak ok
munda adın tıldak ok
atsa ajun ograp ok
taglar başı kertilür
könglüm için örtedi
yitmiş yaşıg kartadı
kiçmiş ödik irtedi
tün kün keçip irtelür

kaşgarlı mahmud'un divan-ı lugat-it türk'ü eseri sayesinde, sözlü dönem türk edebiyatından günümüze ulaşmayı başarmış tek sagu örneğidir.

türkiye türkçesi:

alp er tunga öldü mü?
kötü dünya kaldı mı?
felek öcünü aldı mı?
şimdi yürek yırtılır.

feleğin silahı hazır
gizli tuzak kurdurur
beyler beyini vurdurur
kaçsa nasıl kurtulur?

beyler atlarını yorup
kaygıdan çaresiz durup
beti benzi sararıp
sarı safrana döndüler.

erler kurt gibi hıçkırdı
yaka bağır yırtıp durdu
acı ağıtlar çığırdı
yaş akar gözler kurur.

antik zamanlar usülü schrödinger'in kedisi.

ahamenişlerle savaşırken iran'ın efsanevî komutanı (bkz: rüstem) tarafından başı uçurulmak suretiyle öldürülmüş iskit/saka prensi.

iran hükümdarı keyhüsrev ne yapıp ettiyse de saka hanı alp er tunga'yı bir türlü yenememiştir. bir gün keyhüsrev, alp er tunga'yı bir düelloya davet eder fakat keyhüsrev'in esas amacı alp er tunga'yı pusuya düşürmektir. alp er tunga tek başına savaşmaya gider, keyhüsrev ise ordusuyla gelir. savaş alanına gelindiğinde ise keyhüsrev ordularına alp er tunga'yı öldürme emrini verir. alp er tunga ise düşman elinde ölmemek için suya atlar akabinde boğularak hayatını yitirir

boş işlerde pek maharetli olan yazarların pek ilgisini çekmeyecek hayatına dair güzel bir detaydır.

doğrusu alp er tuna'dır. batılıların yaptığı latince transkripsiyonu olduğu gibi alan aklıevveller yüzünden adamın adı onlarca yıldır alp er tunga olarak biliniyor. bakın bu bir dramdır.

yanlış hatırlamıyorsam firdevsi şahname'de rustem-i zal diye bahsediyor keyhüsrev' den.

tunga kaplan manasına gelir. oğuz kağan destanı’nda geçen oğuz’un ormandaki hayvanı öldürmesiyle tunga’nın lakabını alması büyük benzeştir.

afrasyab

iskitler (sakalar)’e ait olan bir destan kahramanıdır. iran şairlerinden firdevsi, şehname adlı mesnevisinde iskit-pers mücadelesini anlatırken ünlü hükümdar alp-er tunga’dan da bahsetmiştir.

alper tunga’nın mezarını (bkz: prof.dr. necati demir) özbekistan’ın buhara kentinde bulmuştur.

(bkz: afrasiyap)

ölmedi mi o yaaa

saka hayranı efsanevi bir türk komutanıdır.

alp er tunga; farsça afrasiyab olarak bilinen, saka(iskit) türklerinin önemli bir kağanıdır ve tomris hatunun dedesidir. türk edebiyatında kendi adına ithafen alp er tunga destanı vardır. iskit-türk başbuğu alper tunga, keyhüsrev'in başında olduğu ahameniş imparatorluğu ile şiddetli mücadeleler halindedir. bir gün pers-iran ordu komutanlarından birisi olan rüstem, alper tunga'ya kalleşçe pusu kurarak onu şehit eder ve alper tunga'nın arkasından iskitler tarafından alper tunga öldü mü sagusu[ağıt, mersiye] yakılır.

iskit türkleri'nin efsanevi kağanı ve kahramanı alp er tunga

hakkında şöyle bir şiir de mevcut olan efsanevi komutan.

alp er tunga ölmedi,
yüreğimde yaşıyor.
uygarlık savaşında,
bayrağı o taşıyor.

tonga sözcüğünün kökeni üzerine..(kubilay fener)

sallamayın, okuyun..
kabul edilen en yüksek olasılık sanskritçe tunga'dan geldiği ,yani ulu alp er..

kabul edilmeyen ama benim desteklediğim , kedigillerden nesli tükenmiş olduğu sanılan bir yırtıcı ,pars- ama fosil yok) kaplan gibi. (söylencelerde bu hayvan var ,oğuz han destanında da )
daha sonra bu kelime iskitçe'den türkçe'ye prens olarak geçiyor ,te(i)ğin'e dönüşüyor.
kaplan gibi kuvvetli alper,prens..

diğer araştırmalar en geniş olarak ,salık verdiğim yazıda.
iskitlerin ön türk atadan geldiği muhakkak hatta kesin ama zamanla persleşiyorlar ,pers-farsça'ya yakınlaşıyorlar, bazı kabileler ayrılıyorlar, gök türkler bunlardan biri ,aşiane-mavi kabile.
kesin olarak şu var ön türk atadanlar ve gök tanrı inanışındalar en büyük kanıtı alp er'in kızının ismi, kaz..
tabi iranlılar günümüze kadar araştırıyorlar haklı olarak ön türk atadan gelma iskeitlerin fars ulusuna dahil olmalarını kabul ettiriyorlar ,bizse sümerleri-eyileri hatta meksikanları,truvalıları sonrası ,anadolu ve balkanlıları ayrıca lazları,çerkezleri, kürtleri şunu bunu yapma peşinde boş beleş saçmalıklar ile uğraşıp türk kültürünü bırakıp araplaşma sevdasına düşmüşüz,buğün ülkücü denilen kesim başta mhp ve bbp türklüğü değil arap kültür asimilasyonu savunuyor..

başlık altında ve çeşitli kaynaklarda verilen şiirin gerçek iskit döneminden kaldığına dair bir kanıtta yok.

aaaa sümerler türk, nah türk ,asssittir.