1.
"bayram" kelimesi pek çok farklı dilde farklı anlam ve köklerle kullanılmıştır. paδrām kaynaklarında "ofa" olarak geçer. anlamı ise "sogd patrām" yani ; neşe, huzur, mutluluk, sükûn' dir.
günümüzdeki bayram sözcüğüne (anlam olarak) en yakın halini mısır kaynaklarında görürüz, iki kelimenin birleşiminden oluşur.
ir *pati- geri, tekrar + ir *rāma- sükûn, barış ve mutluluk (= sans rāma)
bu sözcük sanskritçe aynı anlama gelen rāma sözcüğü ile eş kökenlidir.
ram hepimizin bildiği gibi bir mısır tanrısıdır. ancak mısırlılar özel gün ve geceleri "ram geceleri" olarak nitelendirip kaynaklara geçirmişler.
gelelim orta asyada bayram sözcüğünün kullanımına;
bu sözcük proto-iranca (ana-iranca) yazılı örneği bulunmayan *pati- "geri, tekrar (önek)" ve proto-iranca (ana-iranca) yazılı örneği bulunmayan *rāma- "sükûn, barış ve mutluluk" sözcüklerinin bileşiğidir.
türk tarihinde en eski yazılı kaynak kullanımları şunlardır;
badram [ divan-i lugat-it türk ]
beyrem [ divan-i lugat-it türk ]
bayram [ mukaddimetü'l-edeb]
1300 yılından önce yazılan eserde cümle içinde şu sekilde geçer;
( bayramḳa ḥāzır boldılar...)
bu kaynak, kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
o zaman burada şunu da belirtmeden geçmeyelim, iran yazıtları (bu kelime söz konusu olunca) mısır yazıtlarını solluyor ve tarihe bayram kelimesini, ilk yazılı olarak bırakan irani kökenli "badram" kelimesi, damgasını vuruyor.
arapçasını biliyorsunuz “ıyd”. “iyd”, adet kelimesi ve dönmek anlamına gelen avdet kelimesi ile aynı kökten.
bayramların tekrar tekrar gelen bir yapısı ağırlık basıyor ki, allah gerçekten de tekrarına kavuştursun.
yeri gelmişken değinelim, bayram kutlamalarında ķültleşmiş bir dua olan “allah tekrarına kavuştursun” duası kelimenin aslına uygun bir duadır. bayram zaten gelecek. onda bir problem yok da; o geldiğinde biz burada olabilecek miyiz, manasında bir mesajla gün yüzüne çıkıyor. aslında yine kendimize dua etmiş bulunuyoruz dostlar.
kisaca arapca عيد kelimesi için "esenlik icinde dönüp duran gün" açıklanmasını yapsak, hatalı bir tanım olmaz diye düşünüyorum.
son olarak yakın tarih sözlükler “bayram” hakkında ne demiş bakalım ve sizi çok sıkmadan bitirelim.
bayram kelimesi tüm türk lehçelerinde “bayram” olarak, kazak ve kırgızlarda “maryam” olarak da geçiyor.
kubbealtı lügati’nde eski türkçede badram- bayram şeklinde geçtiği belirtildikten sonra “kökü kesin olarak belli değildir” denilmiş.
haydaaaa o kadar yazdın yazdın, kökü belli değildir deyip nasıl biteceksiniz demeyin. adamlar bulamamış ben ne yapayım?
kucağınıza tatlı bir belirsizlik bırakıyor, hepinizin her dilde bayramını kutluyorum. bir gün de "kutlu" kelimesini inceleriz...
günümüzdeki bayram sözcüğüne (anlam olarak) en yakın halini mısır kaynaklarında görürüz, iki kelimenin birleşiminden oluşur.
ir *pati- geri, tekrar + ir *rāma- sükûn, barış ve mutluluk (= sans rāma)
bu sözcük sanskritçe aynı anlama gelen rāma sözcüğü ile eş kökenlidir.
ram hepimizin bildiği gibi bir mısır tanrısıdır. ancak mısırlılar özel gün ve geceleri "ram geceleri" olarak nitelendirip kaynaklara geçirmişler.
gelelim orta asyada bayram sözcüğünün kullanımına;
bu sözcük proto-iranca (ana-iranca) yazılı örneği bulunmayan *pati- "geri, tekrar (önek)" ve proto-iranca (ana-iranca) yazılı örneği bulunmayan *rāma- "sükûn, barış ve mutluluk" sözcüklerinin bileşiğidir.
türk tarihinde en eski yazılı kaynak kullanımları şunlardır;
badram [ divan-i lugat-it türk ]
beyrem [ divan-i lugat-it türk ]
bayram [ mukaddimetü'l-edeb]
1300 yılından önce yazılan eserde cümle içinde şu sekilde geçer;
( bayramḳa ḥāzır boldılar...)
bu kaynak, kayıtlara geçmiş ve bu kelimenin kullanıldığı yazılı ilk kaynaktır. kullanımı daha öncesinde sözlü olarak veya günlük hayatta yaygın olabilir.
o zaman burada şunu da belirtmeden geçmeyelim, iran yazıtları (bu kelime söz konusu olunca) mısır yazıtlarını solluyor ve tarihe bayram kelimesini, ilk yazılı olarak bırakan irani kökenli "badram" kelimesi, damgasını vuruyor.
arapçasını biliyorsunuz “ıyd”. “iyd”, adet kelimesi ve dönmek anlamına gelen avdet kelimesi ile aynı kökten.
bayramların tekrar tekrar gelen bir yapısı ağırlık basıyor ki, allah gerçekten de tekrarına kavuştursun.
yeri gelmişken değinelim, bayram kutlamalarında ķültleşmiş bir dua olan “allah tekrarına kavuştursun” duası kelimenin aslına uygun bir duadır. bayram zaten gelecek. onda bir problem yok da; o geldiğinde biz burada olabilecek miyiz, manasında bir mesajla gün yüzüne çıkıyor. aslında yine kendimize dua etmiş bulunuyoruz dostlar.
kisaca arapca عيد kelimesi için "esenlik icinde dönüp duran gün" açıklanmasını yapsak, hatalı bir tanım olmaz diye düşünüyorum.
son olarak yakın tarih sözlükler “bayram” hakkında ne demiş bakalım ve sizi çok sıkmadan bitirelim.
bayram kelimesi tüm türk lehçelerinde “bayram” olarak, kazak ve kırgızlarda “maryam” olarak da geçiyor.
kubbealtı lügati’nde eski türkçede badram- bayram şeklinde geçtiği belirtildikten sonra “kökü kesin olarak belli değildir” denilmiş.
haydaaaa o kadar yazdın yazdın, kökü belli değildir deyip nasıl biteceksiniz demeyin. adamlar bulamamış ben ne yapayım?
kucağınıza tatlı bir belirsizlik bırakıyor, hepinizin her dilde bayramını kutluyorum. bir gün de "kutlu" kelimesini inceleriz...
devamını gör...
2.
et şöleni. jenosit !!!
devamını gör...