boyut

bir cismin uzunluk, derinlik, genişlik gibi özelliklerinden her biri.

aynı zamanda uzayda, içerisinde hareket ettiğimiz düzlemler için de kullanılır.

atatürk orman çiftliğinde bir küçük oyun alanı vardı orada 9 boyutlu bir zımbırtı vardı. gerçekçi olsun diye o dönem eleman millet koltuklarında otururken suyun içinden geçtikleri noktalarda hortumla şu fışkırtırdı. boyut denildiğinde aklıma hep o gelir.

çok film izlemesemde
aklima gelen 3d film

boyut nedir ? insan olarak algılayabildiğimiz boyutların, nasıl tespit edildiğini hepimizin anlayabileceği basit örneklerle açıklamaya çalışayım.

bir cismin, bir maddenin kaç boyutlu olduğunu belirlemenin en kolay ve anlaşılır yolu üzerinde bulunan herhangi bir yeri belirleyebilmemiz için kaç noktaya ihtiyaç duyduğumuzu belirlemektir.

0. boyut ile başlayacak olursak eğer, bu boyut yalnızca bir noktayı ifade eder. 0. boyut dediğimiz nokta, sadece noktanın kendisinden oluştuğu için, üzerinde belirlenecek tek yer de kendisidir. bu yüzden noktaya 0. boyut diyoruz.

1. boyuta bakacak olursak, bu boyut bir çizgidir. başı ve sonu vardır. sayı doğrusu üzerinden hayal edecek olursak eğer, 0'dan başlayıp 17'e kadar geldiğimizde; 17 birim çizgiden oluşan bir çizgi çizmiş oluruz. bu 1. boyuttur.

2. boyutu açıklarsak, bu bir alanı ifade eder. matematikte çizmiş olduğumuz koordinat sistemlerinin tamamı iki boyutludur. koordinat sisteminde x ve y eksenlerinde noktalar belirlersiniz, bu iki noktanın düzlem üzerinde oluşturduğu alan 2 boyutlu bir alandır. veyahut haritalar... haritaların tamamı 2 boyutlu uzay düzlemindedir. bir çoğumuzun oynamış olduğu "süper mario" oyunu 2 boyutlu bir uzay alanını ifade eder. bu oyunda yalnızca sağa ve sola gidebilirsiniz. yukarı zıplayıp bir daha aşağı inersiniz. kare, dikdörtgen, üçgen, beşgen vs... tüm bu geometrik şekiller 2 boyutludur.

3. boyut nedir diyecek olursak eğer, şu an üzerinde yaşadığımız dünya, evimiz, odamız vs. tamamıyla 3 boyutludur. oturduğumuz koltuk, okuduğumuz kitap, işlemleri yaptığımız oyunlar oynadığımız bilgisayarımız, sürdüğümüz arabamız, yediğimiz yemek... bunların hepsi; 0, 1 ve 2 boyuttan oluşmuş olan 3 boyutlu uzayın ta kendisidir. 3. boyut bir küptür. önce kareler çizilir, sonra bu karelerin birleştirilmesiyle küp oluşur ve bu 3. boyuttur.

tüm bu hissedip görebildiğimiz boyutların dışında bir de 4. boyut dediğimiz bir boyutun varlığı bilinmektedir. 4. boyut zamandır. siz bu yazıyı okurken, film izlerken, yürürken, uyurken vs. akıp giden zaman 4. boyutun kendisidir. 0-1-2 ve 3. boyutlar mekânsaldır. ancak 4. boyut ise zamansaldır. 4. boyut tesseract adı verilen bir küptür. küpün kendi köşelerinden genişletilmesi ile meydana gelmiştir. 4. boyutun bir zaman değiştirme aracı olduğu düşünülmektedir. bizler 3 boyutlu dünyada yaşayan ve 3 boyutu algılayabilen varlıklarız. 4. boyutu bu yüzden algılamamız pek olası değil.

maddenin veya cismin genişlik, uzunluk, derinlik gibi özelliklere sahip olması.

fizik ve matematikte bir uzayın ya da nesnenin boyutu, gayriresmî olarak bu uzay ve nesne üzerindeki herhangi bir noktayı belirlemek için gereken minimum koordinat sayısı olarak tanımlanır.

biz 4 boyutu bilebiliyoruz, 5. boyutun ölüm olduğu zannediliyor.
beşinci boyut diye samanyolu dizisi olduğunu ve dizideki insanların ölüp başka bir boyuta geçtiğini, onun 5. boyut sayıldığını unutmamak gerek.