bulgur

anadolu nun temel gıdası.

buğdaydan elde edilen temel gıda maddesi.

çocukken dövülmesini zevkle izlediğim tahıl grubundan gıda maddesidir. yapımı çok zordur. önce buğdaylar temizlenip yıkanacak, kurutulacak sonra değirmenlerde, bulgur değirmeni denen farklı bir dişli ile öğütülecek. çocukluğumda i; yaz tatillerinde gittiğimiz köyümüzde bulgur taşı denen içi oyuk bir taş vardı ve içine kaynatılıp kurutulmuş buğdayları koyup, karşılıklı iki kişi sırayla ellerindeki tokmaklarla( tahtadan yapılmış, saplı büyük çekiç gibi bir şey) döverek kırıyorlardı. bu ritüel epey uzun sürüyordu. arada yaşlı bir teyze elleriyle buğdayları karıştırıp, havalandırıyor, tozlarını savuruyordu. izlemesi çok keyifli. tak tak tak tak. sıralı bir rütin ile. tak tak...

pirincin yarısı fiyatında olan, ata yiyeceğimizdir.

ne zaman yesem acayip uykumu getiren, esnemekten bitap düşmeme sebep olan gıdadır.

buğdaydan elde edilen, incesiyle kalınıyla birçok yiyeceğin ana maddesi olan bir bakliyat türü. bol miktarda b vitamini içerir. taş, ot, tohum gibi yabancı maddeleri ayıklanan buğday sürekli karıştırılarak iyice kaynatılır. kaynatılan ve irileşen buğday süzüldükten sonra bez örtüler üzerine serilerek doğal ortamda kurutulur. iyice kuruyan buğday özel değirmenlerde öğütülür ve bulgur'a dönüşür. sonra da bulgur, değişik kalibredeki eleklerden elenir ve tanesinin iriliğine göre boylara ayrılır. en kalın bulgur pilavlık, daha incesi ise köftelik (çiğ köfte, kısır) olarak tanımlanır.

(bkz: bulguru kaynatırlar)

buğday kaynatışırken ve hayata (bkz: hayat) serilmiş bezler üzerinde kurutulurken çıkan koku sanırım, domates salçası pişerken çıkan kokuyla beraber yeryüzünün en güzel kokusudur. insanı alıp güneşli tarlalara götürür.
sonra serçeler ve güvercinler serili buğdaydan paylarını almaya gelirler. güvercinler kenardan kenardan, serçeler tam ortadan. alır kaçarlar. sanki bir şey diyecekmişiz gibi.