eduardo galeano

latin amerikalı, yazar ve gazeteci.
2015 yılında aramızdan ayrıldı.
2,3 yıl kadar önce açık radyo'da her sabah açılışı eduardo galeano metinleri ile yaptıkları bir dönem vardı ve çok keyifliydi.
yaşadığı çağa tanıklık eden dürüst çıkarımları ile evrensel olarak sevilen bir insandı.


alarm: bisikletler!

"dünyadaki kadınların eşit haklara ulaşması yolunda bisikletin yaptığını ne başka bir şey ne de başka bir kimse," yaptı diyordu susan anthony.
mücadele arkadaşı elizabeth stanton da şöyle diyordu:
"biz kadınlar oy kullanma hakkına doğru pedal çeviriyoruz."

philippe tissié gibi bazı doktorlar bisikletin düşük ve kısırlığa sebep olabileceği konusunda uyarırken, bazı meslektaşları bu edepsiz aletin ahlaksızlığı teşvik ettiğini, zira mahrem yerleri seleye sürtündükçe kadınların zevk aldıklarını savunuyorlardı.

gerçek şu ki, bisiklet yüzünden kadınlar kendi başlarına çıkıp dolaşıyor, evden uzaklaşıyor ve özgürlüğün tehlikeli zevkini tadıyorlardı. ve yine bisiklet yüzünden, pedal çevirmeyi engelleyen o bunaltıcı korse elbise çıkıp müzedeki yerini alıyordu.

kadınlar isimli kitabından

der eduardo galeano.

aklıma futbol / özellikle de / güney amerika futbolunu getiren yazar.

sadece futbolun bu dünyadaki yeri, önemi, önemsizliğini belirten yazıları ile bile başka bir sürü yazarın ömrü boyunca yazdıklarından kat kat doğru çıkarımlar yapmıştır.

itaatsizliği cezalandırmak ve özgürlüğü disiplin altına almak için, aile geleneği, kadınları aşağılayan, çocuklara yalan söylemeyi öğreten ve korku hastalığını yayan bir terör kültürünü sürdürmektedir. insan haklarının evde başlaması gerekir.demiştir.

galeano muhalif bir yazar, hem de en ateşlisinden. galeano aynı zamanda uzlaşma bilmeyen bir yazar. onu ikna etmek mümkün değil. dik başlı. karşı çıkmaya karar verdiyse birine ya da bir şeye karşısında durmak mümkün değil. ne korku tanıyor ne de aman dileyene merhamet ediyor. galeano acımasız bir muhalif. ama bilenmesi gereken nokta şu ki galeano saçmasapan ideolojik düşünceler ya da siyasi çekişmeler peşinde değil. onun derdi bambaşka.

galeano, zulmetme heveslilerinin karşısında ama sadece kendin kanından olanlara yapılan zulmün değil genel anlamda zulüm kavramının karşısında. latin amerika’yı yerle yeksan eden barbar ispanyol be portekizlilerin de karşısında, bir zamanların mazlumu şimdinin zalimi yahudilerin de karşısında onlara zamanında zulmeden nazilerin de. doğaya işkenceyi yetenek bilen, hayvanları kendinden aşağı gören insanın da karşısında; insanları ezen, onları süründüren tanrılarında karşısında. sömürülen kara kıtanın, fakirlerin, zavallıların, kadınların, çocukların, bitkilerin, böceklerin, madencilerin, hayvanların yanında galeano.

galeano, zamanın ruhu. galeano, gezegenin vicdanı. galeano bir yazardan çok fazlası, o bizim abimiz, kardeşimiz, babamız, canımız, ciğerimiz. bizim yerimize acı çeken bir yalvaç o.

uruguaylı gazeteci yazar. ülkesindeki faşist yönetimlerce yıllarca sürgün yaşamıştır. abd kapitülasyonlarının ülkesini nasıl sömürdüğünü anlatan "latin amerikanın kesik damarları" isimli kitabı mazlum ulusların başucu kitabı olmuştur. kitabın ön sözünde aslında bütün bir kitabı şu sözlerle özetlemiştir.
bu arada bizler, amerikalı diye adlandırılma hakkını dahi yitirdik.
oysa haitililer ve kübalılar, mayflovver göçmenleri plymouth kıyılarında boy göstermeden bir yüzyıl önce yeni halklar olarak tarih sahnesine çıkmış bulunuyorlardı. bugün bütün dünyanın gözünde amerika demek, abd demektir. bizler, ne idüğü pek belirli olmayan ikinci sınıf bir amerika'da oturmaktayız.
kesik damarların kıtasıdır latin amerika. keşfedildiği günden beri burada her şey, önce avrupa, daha sonra da kuzey amerika sermayesine dönüşmüş ve o uzaktaki iktidar merkezlerinde öylece birikmiştir, öylece birikmektedir.

mutlu azınlığın doyması için yığınların açlıktan ölmesi gerekir.*

(bkz: ve günler yürümeye başladı)
uruguay'lı güzel adam.
bu adamın her kitabını okuyun mutlaka.
ama şu kitabı en önce okuyun derim;
(bkz: latin amerikanın kesik damarları)

para az değil, hırsızlar çok kalabalık.*

aynalar ve latin amerika'nın kesik damarları kitaplarını hususiyetleri tavsiyesiyle ettiğim yazar.

polisin kitap yasaklamasına gerek kalmadı, yalnızca fiyatları bile kitapların yasaklanmasına yetiyor.

demiştir.

eduardo germán hughes galeano  1940-2015 yılları arasında yaşamış uruguaylı gazeteci ve yazardır.

tam adı eduardo germán hughes galeano olan uruguaylı yazar ve gazeteci olarak tanınır; 1940/ 2015 yılları arasında yaşamış, akciğer kanserinden hayata veda etmiştir.



bazı kitapları

ve günler yürümeye başladı
yürüyen kelimeler
biz hayır diyoruz
aynalar
kadınlar