fakir baykurt

yılanların öcü eseri ile tanınan bir yazardır.

fakir baykurt'un kitaplarıyla biraz geç tanıştım ben ama tanışınca da tüm kitaplarını okumak istedim diyebilirim. ilk tanışmamda üniversitedeki bir hocamın bana hediye etmesiyle oldu. eşekli kütüphaneciydi kitabın adı. hatta kitabı imzalayıp hediye etmişti. kendisinden çok şey öğrendim. bunu görmeyecek olsa da teşekkürü bir borç bilirim.
alıntı yapmadan geçemeyeceğim.
--- alıntı ---

"beyim diyor, bizim yolumuz, köprümüz, çeşmemiz yok; kitaplığı ne yapacağız? anlatıyorum ona: eğer kitaplığınız olursa, yolunuz, çeşmeniz, köprünüz de olur."

--- alıntı ---

köy edebiyatı denince akla ilk gelen usta isim.

kendisi köy enstitüsünden çıkan bir yazarımızdır. okuma ve yazma aşkını burda kazanmıştır. halkı en iyi bilen yine halktan olan kendisidir. haliyle yazdığı eserler de oldukça başarılıdır.

asıl adı tahir baykurt'tur. postacının tahir sözcüğünü fakir diye söyleyişini benimseyerek adını 1927 yılında fakir baykurt olarak değiştirmiştir.

yılanların öcü, yazarımızın ilk romanı ve aynı zamanda ırazca üçlemesi'nin ilk cildidir. romanda muhtarın haksızlıklarına karşı direnen yoksul köy halkı işlenir. eser cumhuriyet gazetesi'nde tefrika edilir. hatta yunus nadi roman yarışmasında birincilik bile almıştır fakat romanın oyun haline getirilmiş versiyonu devlet tiyatrosu'nca oynanması engellenmiş ayrıca film sansür kurulunca engellenmek istenmiş. dönemin cumhurbaşkanı cemal gürsel'in kişisel buyruğu sayesinde sinemalarda gösterime girmesi sağlanmışsa bile ankara'da ulus sineması'ndaki gala gecesinde film ve yazar el altından kışkırtılan kişiler tarafından gazoz şişeleri atılarak saldırya uğramıştır.. protestolar piyeste ve filmde "müstehcen fıkra" olduğu için yapılmıştır amma velakin filmde ve piyeste herhangi bir "müstehcen fıkra" söz konusu bile değildir. eylemlerin asıl nedeni siyasi ve toplumsal nedenlere bağlanabilir.

fazla söze gerek yok.. fakir baykurt eserlerinde ankara'nın bitmiş köylerinde dolaşrken gördüğü bozkır köylerini onların yağmura aç otlarını hayvanlarını ve halka sırt çeviren yönetimini anlatmıştır.

akla köy romanlarını getiren yazar.

köy enstitülü yazarlarımızdandır. bir üniversite hocamın aktardıgı anekdota göre çocukken köydeki kahvenin önünde durup çay içebilenlere özenirmiş fakirmiş hakikaten annesi bir gün onun bu haline içerleyip kahvenin önünden seslenip kahveciye oğluna bir çay getirmesini söylemiştir fakir baykurt o kadar heyecanlanmıştır ki gelen çayı eli titrediğinden dökmüştür. annesinin kızacagını da düşünmüştür malum o dönem çay topraklarımıza yeni girmiş pahalı bir icecek ancak annesi gözleri dolarak tekrar cebınden biraz para çıkarıp bir çay daha istemiştir.. köy gerçeğini yaşayarak yazan yazarlardandır başarısı bundan gelir kanımca.

köy enstitülerinin bize kazandırdığı onlarca halkçı aydından biridir.

akla gelen başkaları:

mahmut makal
mehmet başaran
talip apaydın
ümit kaftancıoğlu
dursun akçam
yusuf ziya bahadınlı
hasan kıyafet
adnan binyazar

ve daha niceleri.

dedemin okul arkadaşı olan pek kıymetli bir zattır. *

fakir baykurt


1929-1999 yılları arasında yaşamış türk yazar ve sendikacı.
asıl ismi tahir'dir. ona savaşta vurulup geri dönmeyen amcasının adı verilmiştir.
erken yaşta babasını yitiren baykurt okula gideceği sırada çobanlık, suculuk, kâtiplik, ırgatlık gibi işlerde çalıştı.

ilk şiiri fesleğen kolum 18 yaşında iken yayınlandı, türkçe öğretmenliği yaptı.

askerden izin günlerinde yılanların öcü'nü yazdı, bu kitap türk edebiyatının klasikleri arasına girdi.

yılanların öcü kitabı yüzünden açığa alındı, öğretmenlikten men edildi, yine de kitap yazmaya devam etti.

bir süre amerika'da yaşasa da türkiye'ye döndü, çeşitli ülkelere gitmeye devam etti, 1999 yılında almanya'da pankreas kanserine yenik düştü. zincirlikuyu mezarlığına defnedildi..

yılanların öcü rusça'ya bile çevrilmiştir.

en bilinen eserleri

1954: yılanların öcü
1961: ırazcanın dirliği
1961: onuncu köy