gerçeklik ile doğruluk arasındaki fark

felsefik olarak gerçek varlıktır doğru ifadedir.

bilinçten bağımsız nesnel olarak var olana gerçek denir.

doğruluk ise dile getirdiğimiz bir yargının yani önermenin konusuyla olgular ve nesneler arasında uygunluğun bulunmasıdır.

önerme ise adı üstünde kabul edilmesi dileğiyle öne sürülen görüştür.

konu ile ilgili daha detaylı bilgiler için internete ya da chatgpt’ye internet okuryazarı gibi bakmanızı salık verebilirim.

burdan başlayabilirsiniz, edebifikir.com/fikir/dogrul...

ben kendi doğrumu gerçek olarak kabul etmek istiyorum ve buna hiç bir filozof engel olamaz.

gerçek, olandır. doğruluk, sizin olanı nasıl anlayıp aktardığınızla ölçülen bir değer. daha çok niyet gibi, çünkü gerçeklik de spektruma tâbî, algılarımızla biçiyoruz sınırlarını.

gerçeklik ve hakikat arasındaki fark kadar çarpıcı değildir. gerçekler değişebilir, içinde bulunulan şartlara bağlıdır. doğrular yanlış olabilir ya da güncellenebilir, subjektif olabilir ama hakikat değişmez. en azından mutlak hakikat değişmez. bunlar 3/5 cümle ile anlatılması mümkün değil, esasen her kavram üzerine oturulup ayrı ayrı ele alınması, alt başlıklarına ayırıp gerekirse o alt başlıklarıda ayırıp tartıştıktan sonra bütün olarak bakmak gerekir meseleye.

her bireyin kendi doğruları olması ama her bireyin farklı bir gerçeği olmaması durumu.
doğru çok, gerçek tektir.

yani matematik tek hakikattir. aradan trilyonlarca yıl geçse bile öklit in asalların sonsuzluğu ve karekök iki nin irrasyonelliğinin ispatı asla çürütülemeyecektir, milyonlarca evren, milyarlarca yıldız ve karadeliğin enerjisi yakıt olarak kullanılsa, hatta doğrudan tanrının enerjisi bu işe vakfedilse bile pi sayısının tam açılımı asla tahmin edilemeyecek ve hesaplanamayacaktır.

hesaplanamazlık, ve tahmin edilemezlik, pi nin "tam " ondalıklı açılımı için mutlak hakikattir.

gercek somuttur, dogru soyuttur.

her yazılan doğru geldi.
ama gerçek hangisi bilmiyorum.

mavi hapı verin salın beni.

gerçek, doğruya dair zihnimizdeki kavram setlerinin kişisel tercihlerle oluşturulmuş bir tür mağara perspektifi kombinasyonudur.

birbirinden farklı çok sayıda gölge üzerinden onların dışarıdaki aslına erişmeye çalışıyoruz.

cinsiyetimiz, ırkımız, dini ve felsefi kabullerimiz, siyasi ideolojimiz, ve eylemlerimizle düşüncelerimizi sınırlandıran her şey, kişiliğimizi belirledikleri kadar, bize gerçek diye işaret ettikleri şeyin aslına dair öznel bir tevil sunuyor, aslında binlerce mağaraya hapsolmuş ve acaba bu kavramın aslı ne diye sorgulayan aciz varlıklarız her birimiz.

bize saf bilginin gölgesini yansıtan mağaraların, perdelerin, gözlüklerin, lenslerin, aradaki sayısız katmanın objesine dönüşmemek, robotlaşmamak için bazen hepsini aradan çekip bu işin aslı ne ola ki diye sorgulamamız gerek.

en azından böyle bir girişimin mümkün olabileceğine inanmalıyız.

bir köylü, eşeği ardında dağ bayır yürür ve dinlenmek için yer aranır. sırtını yaslayacağı bir kaya kestirir gözüne ve kayaya doğru yürürken de yerde kalınca bir değnek bulur....

''şu değneği toprağa saplayayım da, biri benim gibi dinlenmek isterse bu değneğe eşeğini, atını falan bağlar'' diyerek; değneği toprağa saplar...

yine başka bir köylü de birkaç saat sonra karanlık çöktüğünde ''bu saplanan değneğin burda ne işi var, biri takılıp düşebilir, yaralanabilir...'' diyerekten o değneği saplandığı yerden çıkartır...

şimdi iki köylünün de yaptığı eylemler tam olarak birbirinin zıttıdır... biri saplarken biri saplandığı yerden çıkarmıştır değneği...

ikisinin de yaptığı birbirlerinin zıttı da olsa düşünce şekillerine göre aslında doğrudur...

yani tek bir doğru olmaz...
ama tek bir gerçek olur...

nedir gerçek bu hikayede?

ikisinin de merhametli bir insan olduğudur...
ikisinin de yardımsever bir insan olduğudur...

arasındaki fark kısaca budur...

gerçek bir tanedir... biriciktir...değişmez...
doğrular değişebilir...

doğrular gerçeklerdeki yanlışların düzelticisidir.

iki kelime zaten farklı ve farklı durumları niteliyor. ne diyor müge anlı "haklı olmak değil mutlu olmak önemlidir". aynen.

doğru/yanlış göreceli kavramlardır. birinin doğrusu ötekinin yanlışı olabilir. gerçeklik ise, gözlemciden bağımsız bir olgudur. kimilerince doğru, kimilerince yanlış olarak görülse, tanımlansa, hatta görülemeyip inkar edilse de "var" olandır.
gerçek ve hakikat uydurması, bilim yerine dogmayı önerenlerin saçmasıdır. (bilime ilim, kimyaya simya, fiziğe mana.. uydurmalarıyla sürer gider.)
gerçekliği temel alıp, gerçeklerle sınanıp doğrulanmayan her şey, her düşünce ve tutum hayat, doğa ve zaman tarafından yanlışlanacaktır.
gerçekten yana olun dostlar..

sizin kendi varlığınız bir gerçektir.
sizin nasıl bir insan olduğunuz ise doğru ve yanlış olarak belirtilebilir.

#3267154
öyleyse doğruluk gerçeklik midir?
gerçeklik varlık, doğruluk bir ifade ise
doğruluk da gerçekliği ifade eden bir gerçeklik midir?
yani bu açıdan,
doğruluk da bir varlık olmuş oluyor.

bu durumda,
doğru değişken, göreceli ise
gerçeklik de değişken, göreceli oluyor. *

bir sürü, biir sürüü düşünce havuzu
hepsi gerçek, hepsi doğru
kimi sahte, kimi yanlış
hakikat, gerçek
gerçek ise bir aldanış
aldanış doğru
doğru ise bir aldanış
hakikat, doğru
doğru ise bir gerçeklik.
hakikat,
işte tüm bu deyiş.

gerçeklik henüz ambalajlı olan bir üründür. doğruluk ise paketi açınca karşılaşacağımız asıl üründür.