ikona

ortodoks kiliselerinde isa, meryem ve ermişlerin tahta üzerine yapılmış olan dini içerikli resimleri.

yunanca resim demek olan ikona sözcüğü sanat tarihinde taşınabilir levha resimleri için kullanılır. hıristiyan inananlar için kutsal kabul edilen kişiler resmedilir. ikona hakkında bilimsel ve ayrıntılı bir kaynak verecek olursak; otto demus'un "byzantine mosaic decoration"a bakabiliriz.

ortodoks kiliselerindeki meryem, isa ve aziz tasvirlerinin genel adıdır. günümüzdeki ikon, ikoncan kullanımı buradan gelir. örnek gravür, tasvir, betim yaklaşımlarından hareketle.

neil olson adlı abinin
yazdığı okurken göbeğimin çatladığı kitap.
bu tarzı sevecem diye zorladım
olmadı.
kitaptan tek öğrendiğim şey ikona kelimesi oldu.
mümkün mertebe kullanmaya özen gösteriyorum.
çünkü ikona gibiyim, nem eksik ikonalardan.

konya'nın eski adı ikonia, ikonya,konya'dır. tasvirler,resimler,hatta heykeller şehri demek bizans zamanında...

ikona; ortodoks kiliselerinde isa, meryem ve azizleri resim yoluyla betimlemek için tahta bacak üzerine yapılmış dini içerikli resimlerdir. ikona, üç boyutlu bir sanat türüdür. hristiyanlıkta ikonası yapılan ilgili kişinin arkasında güneş diski bulunur. ikonanın etimolojisi yunanca "benzerlik", "resim", "portre" anlamlarına gelen eikon'a dayanır ve ikona, yunanca εἰκών olarak yazılır. ikona ile alakalı olarak konyanın adının etimolojisi iconium'a dayanır yani "ikonaların şehri". ikonaların sürdürülmesinden yana olanlara ikonofil, ikonalara karşı olanlara ikonoklast denir.
ilgili linkler:
1) sanatinyolculugu.com/ikona-...
2) nereye.com.tr/ikonalarin-or...
3) sanatsozlugum.blogspot.com/...
4) sanatlaakal.com/ikona-nedir/
hz. isa ve azizleri betimleyen bir ikona

bizans’ın bir dönem kafayı bozduğu nesne. 8. yüzyıl civarı bunların bir imparatoru vardı 3. ya da 4. leo, imparatorluğun doğusundan biriydi*, dolayısıyla islamiyet’in tesiri altında kalmıştı. hepinizin de bildiği üzere islamda, özellikle de tutucu mezheplerinde, heykeldir resimdir hiç hoş karşılanmaz ve daha da önemlisi bunların olduğu yerde ibadet edilmez putperestlik olduğu gerekçesiyle. tutucu olanlar bunu bu resimleri heykelleri ortadan kaldırarak yapar* ama üstünü örtmek de uygulanır*. imparatorun etkilendiği de buydu işte, bundan etkilenen imparatorun diktesinden hareketle gelişen hristiyanlık mezhebi de ikonoklazm’dır; tam türkçe karşılığı tasvir kırıcılıktır. bakire meryem ve isa mesih tasvirleri önüne dua etmek vb. şeklinde yapılan ibadetlere tamamen karşıydı bu hareket ve pek çok yerde bunları ortadan kaldırdı*.

burada esas kavga şu tabii, tasvir kırıcılık yoğun putperestlik karşıtlığından dolayı musa yasası’nın yani tevrat’ın önemini arttıran bir şey, islam ile de benzer kılıyor dini dolayısıyla abbasiler ile karşıtlığı zayıflatıyor. ayrıca hristiyanlığın bağımsız bir dinden ziyade yahudiliğin bir kolu gibi görülme ihtimalini güçlendiriyor, bir nevi bizanslılık kimliğine saldırı oluyor yani; dinin romalı yanını yok saymaya yönelik çünkü. dolayısıyla kavga biraz oryantalist bir şekilde seyrediyor, doğu batı kapışması gibi algılanıyor. ikonseverlerin kazanmasıya bizans roma’dan miras aldığı ve helen kültürü ile sentezlediği kültürünün özgünlüğünü korumuş oluyor, islam’a ve yahudilik’e karşı bir nevi duvar örülmüş oluyor. hristiyanlığın isa’nın tanrısal rolüne çok önem verme nedeni de budur, diğer iki din* isa’yı ve onun aşırı uluhiyetleştirilmesini kabul etmiyor çünkü. mesela sonraları katolikler ile ortodokslar ayrıldığında da bu oldu, farklılıklar vurgulanmaya başlandı ve en ufak taviz küfür/şirk olarak algılandı*.