insan kendini yalnızca insanda tanır

goethe'den, ta öteden bir aforizma.

bazen ayna lazımdır kıyas için. kendini tanıma yolunda şairden ta önce birçok dini anlayış ve felsefe de aynı konuya dikkatleri çekmiştir. bir alevi deyişi de şöyle der:

"bana okudun mu diye sormayın
kitap okumadım insan okudum
kitabı insandan ayrı görmeyen
insanı sınırsız umman okudum"

(bkz: insan okudum)

öfkeni yenersen iyi biri olmana gerek kalmaz.

o kadar doğru ki ve aslında sık sık kendimize desek fena olmaz sanırım.

herkes karşısındaki insanda kendinde olan özellikleri görür, buradan yola çıkarak her insanda gözümüze çarpan özellikler aslında kendi yansımamızdır diyebiliriz. bilinç dışı olarak bizden bir parça bulduğumuz insanları samimi bulmamız da buradan kaynaklanmaktadır.

her insanda kendinden bir parça bulur insan...o bulduğu parçayı sever aslında. kendine tanıdık geleni, aşina olduğunu sever... çocukluktaki hisler, bilinçaltına kaydedilir, sonraki yıllarda o hisleri yaşatacak kişileri bulmaya ve tekrar tekrar o hisleri yaşamaya yol açar. ancak çeşitli terapilerle duygular sağaltılırsa, başka hisler de yaşamaya başlar. aksi taktirde, bu döngü hep sürer, kişiler, yerler, zamanlar değişir ama yaşanan hisler hiç değişmez.

bir yansıma olarak insan; ihtimaller dahilinde ya da haricinde karşısında bir sebepten kendisine benzer olanı çeker. yakın ya da uzak çevrede var olan kişiler yansımamızdır çoğunlukla.
bir tecrübe edinme olarak insan; her insanda olan yoğun duygu ve dürtüyü kırmak için vardır. hani herkesin yaşadığı kendisine ağırdır derler ya, bu aslında bir çeşit kabullenmektir. tecrübe etmediğin acının ya da mutluluğun tarifini görmek insanı kabullenme konusunda dizginler. herkesin başına gelebilir aldatmacasından bahsediyorum.

insanın ilk aleti yine bir insandır. insan kendini yalnız insanda daha iyi tanır.

yorgo seferis işi biraz daha öteye götürerek

"ruha gelince,
tanıyacaksa kendini,
bir başka ruhun
derinliklerine bakması gerek:
hem yabancı, hem düşman, aynada gördük onu."

demiştir.

güvenilmez tanım. katılmadığım tespit.
insan kendini bilimle tanır. felsefesi objektif bilgiyle beslenmeyen insan, tespitlerinde, en fazla yüzde elli isabet şansına sahiptir.

1 gercek. cunku birbirimizin yansimasiyiz.

insan kendini insanda görür.
insanlar, seni sana yansıtır.

gördün diye tanıyamazsın kendini.
gördüklerinin hepsi, henüz işlenmemiş bir veri.

kendini tanımak için gördüklerini yönetebilmek, kullanabilmek, fazla olanı törpüleyebilmek, olumsuz olguları dönüştürebilmek, eksik olanı çoğaltabilmek gerek.

gerçekten hissederek, bilinçle yaşayabilmek ve en mühimi de görmek eyleminin bitmez, sonsuz bir yolculuk olduğunun idraki ile ilerlemesi gerekir kendini tanıyabilmesi için insanın.

insan kendini insanda görür
yalnızca kendinde bulur
kendinde tanır.

dolayısıyla evet, insan yine kendini insanda tanır.
karşısındakinin vesilesiyle okur,
özünün gerçekliğiyle öğrenir, bilir, tanır.