kar küresi

kar küresi için bir çocukluk simgesi olan biblo diyebiliriz ama ben bu yaşıma rağmen çok severim ve hatta utanmadan mümkün oldukça eskilerini alır biriktiririm.

esasen bir kağıt ağırlığı olan kar küresinin ilk tanımı şöyle yapılmış: "ters çevrildiğinde kar fırtınasını andıran beyaz tozcukların düştüğü cam kubbeli kağıt ağırlıkları". cam kürelerinin en popüler olduğu zamanlar 1800'lerin sonları. kesin olmamakla birlikte mucidinin erwin perzy adlı avusturyalı olduğu kabul edilir.

perzy, 1900'lerin başında, viyana'nın dışında bir tıbbi alet tedariki ile iştigal ederken bir cerrah ondan ameliyathanesi için daha parlak olmasını istediği bir ampul geliştirmesini ister. perzy, bir mumun önüne ışığın şiddetini arttıracağını düşündüğü, içi su ve küçük yansıtıcı parçacıklarla dolu bir cam küre yerleştirir. bu cerrahın işine yarayacak türden bir şey değildi çünkü parçacıklar çarçabuk yere iniyordu. ama perzy küçük, beyaz parçacıkların görüntüsü kar yağışını hatırlattığı bu eğlenceli nesnenin yani kar küresinin (schneekugel) ilk resmi patentini böylece almış oldu. şu anda erwin perzy, viyana'da kar küreleri yapan üçüncü nesildir.

sanayi devriminin ardından zengin ve soylu sınıfın ilgisini çeken kar küreleri 1. dünya savaşı'ndan sonra iyice popülerleşti ve 1920'lerin sonlarına gelindiğinde ünü amerika'ya ulaştı. 1927 yılında pittsburgh'lu joseph garaja amerika'da ilk kar küresi patentini aldı. giderek amerikan fenomeni haline gelen kar kürelerini büyük firmalar tanıtım aracı olarak kullandılar. 2. dünya savaşı sonrası giderek yaygınlaştı, plastik üretimindeki ve enjeksiyonlu kalıplamadaki yenilikler sayesinde daha ucuza maledilebilen vazgeçilmez bir hediyelik eşya olarak raflardaki yerini aldı.

bugün dünyalar güzeli sevgilimden gelen hediye. hayatımdaki ilk kar kürem. pilini falan taktım böyle çok hoş çalıyor, karlar falan çok güzel düşüyor böyle. hoşuma gitti. çok da mutlu oldum. çok seviyorum ya.

inanılmaz bir şaşkınlık içindeyim. hiç kar kürem olmadı benim. olan arkadaşım da yoktu. kimse bir kar küresi hediye etmedi bana, ben de kimseye almadım..kar küresiz bir kuşaktık demek ki biz. kim bilir belki de rastladım biryerlerde ilgimi çekmedi. yazılanları da okuyorum kafam karışıyor. ancak sanırım artık çokta geç. kar küresiz göçüp gideceğim bu dünyadan.! (baktığımda şanslılar arasında görüyordum kendimi.. kar küresiz şanslılardan mışım ya meğerse.)

şu eşyayı da iyi şişirttik "yaaaağğ bana kar küresi alsanağğ" diye diye. çocukluğumdan beri sevdiğim eşyaların popülerleşmesiyle fiyatlarının artması durumu çok canımı sıkıyor. 600'den tutun 2000'e kadar gidiyor. daha pahalıları vardır da benim yüreğim dayanmaz görmeye siz bakabilirsiniz.
bunun dışında bir kadına alınabilecek en güzel hediyelerden biri bence ama yeni üretilenlerden değil. eski tip teyzelerimizin halalarımızın evinde çocukken gördüklerimizden. balerinli, melekli, yılbaşı temalı.. tabi bunun müzik kutusu hali çok daha başkadır.

eskiden baya populerdi. şık 1 goruntuye sahiptir.

zamanından beri sevdiğim obje.
biblo miblo gibi işlevi olmayan zımbırtılardan hiç hoşlanmam. ama kar kürelerini seviyorum işte. daha bu kadar popi değilken, kimse için bir şey ifade etmezken koleksiyon yapmaya karar verdim. sağ olsun ilk parçamı da kardeşcağzım aldı. ancak sonrası gelemedi. aman içinde öylesine bir şey olmasın, vay olmuşken büyüğünden olsun derken bunlar bir de patlamaz mı? şimdi hepsi dünya para. çoğu ithal olduğu için çok pahalılandı. sonra dedim dünyayı gezerken biriktiririm. salgın patladı. sonra yuro patladı. sonra vize krizi patladı ve benim koleksiyon ancak dört parçaya ulaşabildi.
anlayacağınız küresel kriz benim kar küresi koleksiyonumu etkiledi.
bu da bizi bir kez daha aynı yere çıkarıyor.
her şey sınıfsal. her şey politik.