kızıl yükseliş

amerikalı (bkz: bilim kurgu) yazarı (bkz: pierce brown) tarafından yazılan dört kitaplık kızıl isyan serisi'nin 2014 yılında yayınlanmış ilk kitabıdır. orijinal adı (bkz: red rising)'dir. serinin diğer kitapları sırasıyla (bkz: altın oğul), (bkz: sabah yıldızı) ve (bkz: demir altın)'dır. bir yanıyla (bkz: distopya) havası da vermektedir.

seri ülkemizde (bkz: pegasus yayınları) tarafından basılmış ve ilk kitabın çevirisini (bkz: selim yeniçeri) yapmıştır. kapağı şöyle;


konusuna gelecek olursak; insanlar saç ve göz renklerine göre ırklara ayrılmış, en üstte altınlar olacak şekilde bir hiyerarşi oluşturulmuştur. diğer bütün renkler onların hükümdarlığı altındadır. hiyerarşinin en dibinde ise kızıllar yer almaktadır. renkler de kendi içinde ayrılıyor fakat çok detaya görmeyeceğim.

baş kahramanımız (bkz: darrow) mars madenlerinde çalışan ve marsın yaşanabilir bir hale gelmesi için helyum-3 çıkaran bir cehennemdalgıcı'dır. bir adikızıl'dır. babası; yasak olan bir şarkı söylediği ve dans ettiği için idam edilmiştir. karısı (bkz: eo)'nun başına gelenlerden sonra tüm hayatı değişecektir..

kitap genel hatlarıyla muhteşem bir distopya tadı bırakıyor. yazarın oluşturduğu kurgu, teknolojik aletler, hiyerarşi ve düzen kendisine hayran bırakmak ile kalmıyor, adeta bambaşka bir diyara sürüklüyor. uzun zamandır doğru düzgün kitap okuyamayan ben birkaç günde kitabı bitirip serinin diğer kitaplarını almak için can atıyorum.

hikayeyi sadece darrow'dan dinlemek biraz tadımı kaçırsa da * yazarın dış detayları da sıkmadan aktarması bunu aşmamı sağladı. güç, hırs ve öfkenin nelere mal olup neleri başarabileceğini çok iyi bir şekilde anlatılmış..

en sevdiğim alıntı şuydu;

önce olumlu yönlerden başlayalım; evvela yazım dili akıcı. kendisini okutuyor. coşkuyu vermesi gereken yerde veriyor. stratejik ögeleri çok güzel kullanılmış. hafif ters köşeler, şaşırtıcı ufak sürprizler barındırıyor. bu sayede sıkılmıyorsunuz. son düzlükte gerekeni yapıp heyecanı iyice arttırıp diğer kitaba yatırım yapıyor *

amma velâkin çok özgün olduğunu söyleyemeyiz. evvela kast sistemi işi çok da yaratıcı değil. farklı bir mecraya kayıp hayal gücü biraz daha zorlanabilirdi. fazla bilindik geliyor insana. mitoloji ile çok fazla temas var. bu tarz kitaplarda bu durum 9 kusurlu hareketten biri sayılır. kontrolsüz serpiştirmeler insanın biraz canını sıkıyor . darrow karakterinin gelişimi fena değil ama ilk çıkış noktası ile son kertede vardığı nokta kanımca biraz abartılı duruyor.

okunur mu? elbette okunur. söylediğim gibi yazım tarzı işi kotarıyor ama kurgu romanlar içerisinde çok da fark yaratacak bir distopya değil. fazlaca esinlenme var. biraz çerezlik diyebiliriz. ama böyle kitaplara da ihtiyaç var. kafayı biraz dağıtmış oluyorsunuz. kızıldan altına dönüş kısmı bir hayli heyecanlı. onun da altını çizmek lazım.

pierce brown'ın 3 kitaplık serinin ilk kitabı. bu sene kendimi de aşarak, farklı türler deneyimimin bir diğer kitabı oldu. kitaplıkta 2 yıldır bekliyordu ve dedikleri gibi 'doğru zamanı bekliyordu'. aşağıda yazdıklarım tamamen spoiler. demedi demeyin.

bir kızıl olan darrow'un hikayesini okuyoruz. mars'ta yerin altında zor koşullarda helyum-3 çıkaran bir cehennem dalgıcı. halk , öncüler olduklarına ve mars'ta tek olduklarına inandırılmış. mars yaşanabilir hale gelince, diğer insanlar da onlara katılacak ve mars'ta mutlu bir hayat süreceklerdir. mutlu son... hayatın boyunca bir yalana inandırılıyorsun, doğruyu gördüğün zaman peki insanda hiç öfke olmaz mı? öfkeli olduğu için darrow'u suçlayabilir miyiz? eo'nun başına gelenler ve bir yalanın içinde yaşamak haliyle öfkeyle beslenmiş bir isyanı tetikleyecekti.

öncelikle kast sistemi sadece yerin altında çalışanlar arasında yok. renklerin en üstü olan altınlarda da kast sistemi var. en iyi renk grubundasın diye şanslı olmadığını enstitüye girince öğreniyorsun. diğer renkler değil,altınlar da hayatta kalma mücadelesi içinde; kontrolsüzce çoğalmalarına izin verilmiyor ve yüzdesel olarak sapma olduğu zaman hemen müdahale ediliyor. bunu da kendi renk grubunda olanlara yaptırmaları da işin ayrı acı kısmı. öfkeyle yoğrulmuş olan darrow ancak acılarını bir yana bıraktığı (daha doğrusu saklamayı) öğrendiği zaman oyunun kurallarına göre hareket ediyor.

kitabı genel olarak değerlendirirsem, biraz cesur yeni dünya'dan, biraz 'biz'kitabından ve biraz da 'açlık oyunları' filminden esintiler gördüm. hatta açlık oyunlarıyla benzerlik fazla. bölgede hayatta kalma mücadelesi veren altınlar ve olimpos köşkünde sürekli onları izleyen gözetmenler ve seçiciler. yani özgünlüğü pek yok diyebilirim. ama yine de kitap akıcı gidiyor ve okutuyor kendini. sadece o kadar heyecanlı gidişe sanki sonu öyle alelacele yapılmış gibi. ben sonda daha büyük bir patlama beklerdim. sonunun zaten mutlu olacağını tahmin etsem de,gidiş yolunda biraz daha heyecan iyi olurdu.

işin özü, mükemmel bir kitap değil ama mutlaka kendini okutan bir kitap. özellikle distopik kitapların yanından çok geçmeyen okuyucular için özgün bile sayılabilir. ben gidip bir yakmaç yakayım şimdi*. iyi okumalar efendim.

bilim kurguya çok merakım olmamasına rağmen bayıla bayıla okuduğum, müthiş bir serinin ilk kitabı. kitabın yazarı pierce brown'ın daha yazdığı ilk kitapta bu kadar büyük başarı yakalaması, onun ne kadar yetenekli ve hayal gücünün ne kadar geniş olduğunu gösteriyor. onun bu başarısına imrenmemek mümkün değil.

sağ olsunlar diğer yazarlar kitabın konusu ile ilgili ayrıntılı bilgi verdikleri için ben o kısmı atlıyorum. elimden geldiğince daha teknik konulara değineceğim. yazar, bir karakterin ruhen, fiziken ve mantalite olarak geçirdiği evrimi bize kendi çizdiği mantık çerçevesinde mükemmel bir şekilde gösteriyor. darrow'un başladığı nokta ve geldiği yer arasındaki süreç adeta ilmik ilmik işlenmiş. hiç oldu bittiye getirmeden, kimi zaman karakterin iç dünyasındaki çelişkilerin okuyucuyu biraz sıkma pahasına da olsa satır aralarında verilmesi bence çok ustaca olmuş.

hikayenin en başından itibaren ana karakterle birlikte okuyucu da bir hedefe kilitleniyor. bakın, tüm hikayeler birbirine benzer. herhalde gökyüzünün altında bu zamana kadar yazılmamış bir şey kalmamıştır. ama bunu nasıl sunduğunuz, okuyanın sunulanı içselleştirip içselleştirmemesidir asıl önemli olan. o yüzden darrow adım adım ilerledikçe insan içinden ''hadi oğlum hadi devam'' diyor :) pierce brown kurguyu o kadar güzel işlemiş ki her dönemeçte karşımıza başka bir sürpriz çıkıyor. en tecrübeli okuyucuların bile tahmin edemeyeceği durumlarla karşı karşıya kalıyoruz.

diğer yandan her ne kadar olaylar marslı darrow'un etrafında şekillense de yazar kahramanımızı çok güçlü yan karakterlerle hatta darrow kadar önemli yer tutan figürlerle destekliyor. tüm hepsi adeta nev-i şahsına münhasır olan bu karakterleri çok seveceğinize inanıyorum. tabii içlerin de nefret edecekleriniz de olacak ama zaten bu yazarlık başarısı değil de nedir?

eh bu kadar güzelleme yaptığıma göre ben lafı daha fazla uzatmamayım sevgili dostlar :) sizlere iyi okumalar dilerim...

başka bir sözlükte tavsiye üzerine edindiğim pierce brown kitabı. ne zaman elime aldım ne zaman bitti anlayamadığım kitaplardan. sözlüklerden kitap keşfetmek çok eğlenceli. en azından aynı dili konuştuğumuz insanlarla aynı platformda olmanın verdiği huzur var. kitap s.fiction consept için tam bir hazine. sinemaya uyarlanmadan tamamını okumak istediğimdir aynı zamanda. kesinlikle seriye devam edeceğim.