paleolitik diyet

%37 protein %41 karbonhidrat ve %22 yağdan oluşan diyet. ayrıca bu diyetteki lif, vitamin ve mineral oranı günümüz beslenme biçiminden oldukça yüksektir. bu diyette yüksek hayvansal protein, düşük doymuş yağ ve düşük oranda tuz alımı vardır. modaya alet edilen bu diyet bazı kişilerce uygulanmaya çalışıldı. paleolitik diyet, (bkz: neolitik dönem)e geçişle beraber tarımın da etkisiyle değişip günümüzde akdeniz beslenme biçimi denilen beslenme biçimine yakın bir hale büründü.

taş yiyosun yani..

paleolitik diyet, mağara insanı diyeti, taş devri diyeti ya da daha bilinen adıyla "paleo diyeti", avcı toplayıcı atalarımızdan ilham alınarak hazırlanmış bir beslenme yöntemidir. günümüzün en büyük ve yaygın sağlık sorunlarından olan obezite, şeker hastalığı, tansiyon gibi hastalıkların eski çağlarda olmamasından yola çıkarak sağlıklı bir diyet olduğunu söyleyebiliriz.

paleo diyeti, adından da anlaşılacağı gibi yalnızca o dönemde bulunan gıdaların tüketilmesi, günümüz beslenme alışkanlıklarının büyük bir parçasını oluşturan tahıl ürünleri, ambalajlı gıdalar, hazır yemekler, işlenmiş şeker gibi gıdalardan uzak durulmasını içerir. her türlü et, balık, sebze meyve, işlenmemiş kuruyemişler (çiğ badem, yer fıstığı vs.) ve yumurta tüketilebilir.

paleolitik çağın çok uzun sürmesinden dolayı, hangi kısım dahilinde inceleneceğine dair türlü araştırmalar söz konusu. kimileri yumurta ve süt ürünlerini diyet içerisinde saymazken, kimi uzmanlar bunları dahil edebiliyor. dolayısıyla süt ve süt ürünlerini opsiyonel olarak tüketebilirsiniz. kimi uzmanlar, doğal/saf tereyağını da diyetin bir parçası olarak kabul edebilmekte. malum, modern çağ. en nihayetinde cevizlibağ'da mamut avlayıp eve sürükleyerek götürmüyoruz, değil mi? bu noktada, sağduyunuza güvenerek hareket etmeniz en doğrusu olacaktır.

diyet kimler için sorusuna gelecek olursak, ağırlıklı olarak diyabet hastaları ve yağ yakımı gerçekleştirmek isteyen kimseler için çok uygundur. insülin hassasiyetini artıran ve yüksek protein kaynaklarıyla birlikte yağ yakımını da oldukça hızlandıran bir diyettir. protein üç makro arasında vücut tarafından sindirimine en çok enerji harcanandır. 500 gram proteinli besin aldığınızda, vücut bunu sindirmek için harcadığı enerjiden dolayı aslında 400 gram almış gibi olabilirsiniz mesela. harika, değil mi?

içeriğinde yüksek protein, düşük karbonhidrat ve ortalama yağ bulunmaktadır. genel itibariyle protein oranı %40-50, karbonhidrat oranı %20lerde ve yağ oranı %30-40 civarında olan bir paleo programı standartları karşılamakta diyebiliriz. kalori açığı yaratılan beslenme düzenleri ile birlikte kısa vadede beklenenin üstünde sonuçlar yakalamak işten değildir.

bana göre dikkat edilmesi gerekenlerin en başında, meyve ve sebze tüketimini sık tutmak gelir. diğer besin kaynaklarından edinilebilecek olan vitamin, mineral ve liflerin eksikliğinin meyve ve sebzelerle kapatılması gerekmekte. sadece et yemek üzerine bir beslenme düzeni değil haliyle, dengeli olması gerekiyor. bu yüzden mevsim meyveleri ve olabildiğince katkısız sebze yemeklerine önem verin.

not: bu yazı, kafa sözlük kulüplerinden diyet ve sağlıklı yaşam kulübü bünyesinde hazırlanmıştır. ilgili linkten katılım sağlayarak siz de kulübün ve sözlük bünyesindeki diğer kulüplerin bir parçası olabilirsiniz.

daha sağlıklı yarınlar dileğiyle.

bu diyeti uyduranlar zil cahil. paleolitik insanın sürekli et yiyebildiğini varsayıyorlar. gerçek ise farklı. sürek avı, paleolitik dönem deyince akla ilk gelen insan türü olan neanderthal'len için oldukça zor. genelde geyik, domuz, mammut gibi hayvanları uzun süre takip edip bir köşeye ya da uçuruma sıkıştırmaya çalışıyorlar. günlerce aç kalıyorlar. nadiren ama bol yemek zorundalar. yaşamak için daha çok yabani bitkilere dayanmak zorundalar. o da düşük kalori ve bolca zehirlenme demek. muhtemelen en uzunu 1.70, en şişmanı 50 kg civarı. özellikle buzul dönemlerinde gıda kıtlığı öyle bir boyutta ki, avlanma mevsimi dışında, gıdanın az olduğu dönemlerde bebekleri öldürdükleri biliniyor. çoğunun basit bir enfeksiyondan öldüğünü kemik kalıntılarından biliyoruz. herhangi bir ilaç olmadığı için basit bir kesikten kaynaklanan enfeksiyon, kemiğe kadar ulaşabiliyor. maksimum ömür 30'larda. paleolitik dönemde sebze diye evcil bir tür yok. deneme yanılma yöntemiyle yenen kök ve yapraklar var. o zamanlarki yabani patates, bugünkü sarımsaktan biraz büyük. yani paleolitik insan için bolca açlık, çok az protein var.

paleolitik dönemde sütten bahsetmişler bir de. o dönem görebileceğin tek süt, insan sütüdür. o da muhtemelen gıda yetersizliği yüzünden 1-2 ya da iki ay bebek besleyebiliyordu.