prometheus

kahin tanrı.
pro-metheus önceden öğrenen anlamında olup math yani öğrenmekten gelir ki matematik de bu kökenden gelir. prometheus geleceği gördüğü için zeus ondan korkar çünkü akıl gücü kaba güçten üstündür.prometheusun ateşi(bilgiyi) insanlara vermesini bahane eden zeus onu zincire bağlamış bu nedenle de prometheus desmotes adıyla anılmıştır . zeus bir kartala prometheusun karaciğerini deşip yemesini emreder ve her gün yeniden büyüyen karaciğeri tekrar tekrar sökülür.

edit: olimpiyat meşalesinin de kökeni prometheusun ateşi zeustan çalıp insanlara vermesine dayanır.

promete (pro: öngörü mete: mantık demektir promete öngörü mantığına yani insanın yazgısını anlama manasında bilinç ve basirete sahip olan kimse demektir) titan savaşında bir titan oğlu olarak tarafsızlığıyla zeus'u etkiler ve zeus promete'yi olimpos'daki ölümsüzlerin arasına alır. olympos tanrılarının kuvvet ve kudretine karşılık, prometheus'da kurnazlık ve zeka vardır. oysa promete, zeus ve arkadaşlarına karşı kin besliyordu. dedelerinin öcünü almak için kendi gözyaşlarıyla yoğurduğu balçıktan ilk insanı yarattı. insan mağarada karanlıkta duymaz ve göremez halde yürümektedir. onların uzun yaşam köşkü "dağınık ve tertipsiz rüya gölgeleri gibidir".
promete isyan ediyor ve insanı bekâya yaraşır kılmak ve zeus'un iradesine rağmen kalıcı ve güçlü yapmak için ateş'i çalıyor. insanlara armağan ediyor. bu öykü insanın yaradılış kıssasında ve meleklerin allah'ın kararına "yeryüzünde kan dökecek ve fesatlık çıkaracak bir varlık mı yaratmak istiyorsun" diye yaptığı itiraza yansımıştır. hikaye adem ile havva yaratılmadan önce insanın alçak, fesatçı ve cahil olduğunu göstermektedir. her iki öyküde de kavram anlayış ve anlamlar söz konusudur. prometheus ateşi yani yaratıcılığı bilimi ve uygarlığı alıp insanlara verdiği için tanrılar tarafından cezalandırılır. kafkas dağının tepesine zincirlenir. bir kartal gündüzleri ciğerlerini kemirir. herakles (herkül) kartalı öldürerek son verir işkenceye ve promete affedilir. promete romantizmde tanrılara isyan eden bir kahraman olarak işlenir.
bu arada zeus kendini hiçe sayan insanlara bir ders vermek için hephaistos'a su ve balçıktan ilk bakirenin bir kadının heykelini yaptırır. ve kalbine ruh yerine prometenin ateşi çaldığı yerden aldığı bir kıvılcımı koyar. tanrıçalara onu süsletir ve çekici hale getirtir. ona pandora ismini verir. pandora yani tanrıların armağanı. zeus pandoraya kapalı bir kutu vererek prometheus un kardeşi ephimeteus'a gönderir. promete daha önceden kardeşini zeus'dan hiçbir hediye almaması konusunda uyarmıştır. ephimeteus kardeşinin öğütlerini dinlemez pandora'nın çekiciliğine aldanır ve onunla evlenir.
o zamana kadar insanlar kötülüğü, hastalığı, sıkıntıyı bilmezlermiş. yeryüzünde kötülükler bir kutunun içinde gönderilmişti. tek yapılacak hata kutunun açılması olacaktı. pandora kadın merakına yenik düşerek kutuyu açınca; acılar, dertler, hastalıklar, yaşlılık, kıskançlık, delilik, ahlaksızlık, açlık yeryüzüne yayıldı. kutudan tam umut çıkmak üzereyken pandora kutuyu kapattı, kutuya sadece umudu sokabilmişti. umut hala insanlara kötülüklere karşı durma, acılarını hafifletme cesaretini veriyor.
insanın en bariz ve değerli sıfatlarından biri isyandır. insan sahip olduğu isyan kadar var olabilir. isyanın sönmesi onu hayvan ve bitkiye yaklaştırır. insan isyanı kadar vardır. isyanın temeli umuda dayanır özü bilgi ve ahlakdır

yunan mitolojisinde en sevdiğim hikaye insanın bu oluşum gelişim ve olgunluk safhasını anlatan hikayedir.

gökyüzünden insanlık için ateş çalan bir devdir.bunun öcünü almak için zeus onu bir kayaya bağlatır.bir kartalı karaciğerini yemek üzere ona musallat eder.daha sonra herkül tarafından kurtarılmıştır.

prometheus, ttitanlar’dan iapetos’un öngörü yeteneğine sahip olan oğludur. bir parça balçıktan insanı yaratmış ve ona ateşi vermiştir.* prometheus’un ateşi insanlara bağışlaması bu sayede güçlendirmesi zeus’u sinirlendirmiş, zeus ceza olarak prometheus’u kafkas dağları’na zincirlemiştir. başına kartal koymuştur. kartal her gün gündüz saatlerini prometheus’un karaciğerini yiyerek geçirmiş, gece olunca yuvasına çekilmiş, sabah tekrar gelip prometheus’un eski haline
dönen karaciğerini yemeğe devam etmiştir. ta ki herkül onu kurtarana kadar.

adamımdır. eskiden kendisini zeus'un kankası sanırdım.

prometheus komplike bir isyancıydı.

sadece ateşi çalmadı, aklı insanla buluşturdu.

tanrılar katına ait olan düşünme gücü ayrıcalığına son verdi.

bu sebepledir ki; aynı zamanda eşitlikçi ve imtiyaz karşıtıydı.

akıl insana düşünme gücünü verdi. sorgulama ve değerlendirme yetisini kazandırdı.

önceleri olympos tanrıları tarafından sürü gibi güdülen insan profili, yerini prometheus ’un yakmış olduğu isyan ateşi ile başkaldıran insan profiline bıraktı.

başkaldırı…

ne gerçeklikler dünyasında ne de ondan beslenmiş olan mitolojik dünyada, sevilen bir kavram değildi!

tüm egemenlerin en korkulu rüyasıydı…

erk sahibi asla, egemenlik alanını terk etmek istemez.

zeus içinde öyle oldu. prometheus’u egemenlik alanına müdahale etmeye çalışan bir işgüzar olarak gördü.

egemenler kumpası pek severler, onların iktidarları dümen mekanizmasının başarılı olduğu oranda devam eder.

zeus’ta bunu biliyordu ve böylece pandora çıktı ortaya… kumpaslı egemenler dünyasının görünürde sunulan ilk güzelliği (!)

prometheus ’un kardeşi epimetheus ’la evlendirildi.

egemenlerin kendilerine baş kaldıranların, aile fertlerini kullanarak, intikam almaya başlaması da bu dönemlere rastlar.

oysa gücü elinde bulunduranların hilelerini çok iyi bilen prometheus çok zaman öncesinde uyarmıştı kardeşini.

''zeus’tan ve diğerlerinden gelecek hiçbir armağanı kabul etme!'' demişti.

epimetheus onu dinlemedi. pandora’yı görünce prometheus ’un uyarılarını unuttu.

zaaf…

egemenlerin hep kullandığı zayıf yanımızın adı…

her ne kadar zincirlerinden boşanan prometheus ’un adıyla başlasa da hikâye, genel de epimetheus ’la biter…

işte isyanın ve başkaldırının makûs talihi de gelir tam bu noktaya dayanır.

bu talihi değiştirmenin yolu, prometheus gibi isyan ateşi yakanların ortaya çıkmasını dilemekten çok, yakılan ateşin sönmesine izin vermeyecek olanların, çoğalmasını sağlamaktır.

yoksa ateş göğe kadar uzanmış olsa dahi bir epimetheus çıkar ve her şey tuzla buz olur!

türkiye'nin prometheus'u mustafa kemal atatürk'tür

tevfik fikret in promete şiirinin çıkış noktası kahraman.

rus hava savunma sistemi s500'ün diğer bir ismi.

biz olimposlular sevmeyiz. ateşi sizlere vermesi insanlığın tembelliğe giriş bileti oldu. şimdi bir kıvılcımla düyaya hakim olduğunuzu sanıyorsunuz.

bir anatomi atlasının ismidir.
her tıp fakültesi öğrencisinin bildiği sobotta ve netter'den çok daha öğreticidir.
içinde çeşitli tablolar, şemalar ve sade bir anlatım vardır.

(bkz: anatomi atlası)
(bkz: sobotta)(bkz: netter)

prometheus iyi adamdı
ama tek bir zaafı vardı
insan.

ilk hırsız, (bkz: olimpos)'tan gizlice ateşi açlıp insanların mağaralarına getiren adam; muhtemelen saçı saukalı birbirine karışmış ve vücudundaki kıllardan önünügöremeyen birisi olduğu tahmin ediliyor

kayalıklara ellerinden bağlı şekilde, her öğlen, bir kartal gelip ciğerini yer ve akşam ciğeri tekrar iyileşir. sonsuza kadar bu işkenceyi çeker.

ateşi sırf aşağıda deniz manzaralı bir yerde mangal yapmak için çalmadıysa ne olayım dediğim tanrı.

bırakın o yok isyankar, paylaşımcı vs ayaklarını, bu hıyar ağası olmasa ne pandora'nın kutusu olacaktı ne de dünyada bir kötülük.

sağ taraftaki şerefsiz odur, tipinden belli it uğursuz olduğu herifin.

bazen prometheus olmak gerek.

maldır. gerçi bu biraz ağır oldu. yani sirf insanlar da ekmek yesin diye ateşi tanrilardan calip hayatını karartmıştır. oysa biraz öngörü sahibi olsa insan denen boşbeleş canlı için kılını kıpırdatmaz olimpos'ta şarabını içer sülün gibi tazelerin bacağını okşardı.
şimdi öpülsün ciğerin. hem de her zeus'un günü.

önceden bilen manasına gelen isme sahip düşmüş tanrı. bir de kardeşi epimetheus vardır o da sonradan bilir. türkiye tarihi epimetheusların prometheusları dinlemeyip yemesiyle geçmiştir, artarak devam etmektedir.

ha bir de şu insanlara ateş verme meselesi var. sembolik olarak bilgiyi, başparmağı, teknolojiyi temsil ediyor diyelim. başka bir manası da parodik olarak şöyle olabilir:

prometheus sigara içmeyi çok seven bir tanrıdır. tütünsüz geçen geceleri olduğu için sigarasız kalmanın ne demek olduğunu bilir. bir gün olimpostan milleti seyreylerken sokakta sigarasını yakmak için ateş arayan birine denk gelir. adam arar tarar ateş bulamaz. en son tanrılara yalvarır. prometheus o sırada uyanık ve sokağı seyreder olduğu için ateşi uzatır. siper et der adama, iki elinle siper et.

sonra güm!

-lan ne oldu neden ben bir dağa bağlandım! üstelik evrenin en sağlam içen karaciğerini bir kargaya yem etmişsiniz! puşt zeus! üç dublede nal topluyorsun benim bir büyüğü lak diye gömüp elli şınav çekmemi kıskandın değil mi lan!

titanların soyundan olan
adı önceden gören anlamına gelen, insanların yaratıcısı ve onlara ateşi veren kişi olarak tanımlanır.

deli manyak hırsızın teki işte. hayır tanrı dağındasın, çalabileceğin onca şey arasında sen kalk ateşi çal. ne işine yaradı acaba, kaça okuttu insanlara?