romantizm dönemi

"...o gizemli yol içimize açılan yoldur..."

ah hadi biraz da romantizm.

avrupa'nın sonuncu büyük kültür dönemi sayılan bu dönem 18. yüzyılın sonlarında başlar 19. yüzyılın ortalarına kadar sürer. bu dönemden sonra edebiyat, felsefe, sanat, bilim ve müziği tümüyle kapsayan bir dönemden söz etmek ise imkansızdır.
romantizm almanya'da aydınlanma çağının tek yanlı usçuluğuna (akılcılık) tepki olarak ortaya çıkar. artık 'duygu, hayal gücü, yaşamak, bencilik ve arzu' vardır. artık rahat bir nefes almanın zamanıdır.

romantikler kendini kant'ın mirasçısı olarak görür, bazı sanatçılara tapardı. örneğin beethoven..
'ay ışığı sonatı' ve 'kader senfonisi' sanatçının duygularını dile getirdiği eserlerindendir.

rönesans ve romantizm arasında da benzerlikler vardır, kant: "sanatçı bilme yeteneği ile özgürce oynar" derken, alman şair schiller: " insan sadece oyun oynarken özgürdür çünkü ancak o zaman kendi kurallarını koyar" der.
hatta sanatçı bazen da tanrı'ya benzetilir çünkü sanatçı da kendi gerçeğini yaratır.

tembellik romantizmin özüdür.
burjuvalar günlük işlerle uğraşırken, bir romantik yaşamalı ve hayal kurmalıdır.

imkansız aşk teması ilk kez 1774'te goethe'nin genç werther'in acıları kitabında işlenir.
bu kitaptan sonra intiharlar artınca danimarka ve norveç'de bir dönem bu kitap yasaklanır. yani romantik olmak da göründüğü gibi pek kolay değildir, söz konusu duygular oldukça güçlüdür.

romantikler de doğayı bir bütün olarak gördüğü ve doğada 'tanrısal ben' yakalamış olduğu için spinoza, plotinos, jacob böhme ve giordano bruno gibi rönesans filozoflarının da düşüncelerini benimser.
bu dönemde yaşamış olan en önemli romantik filozof 1775-1854 yılları arasında yaşayan schellingtir.
schelling ruh ve madde arasında ayrım olmadığını, insan ruhu ile fiziksel gerçekliğin tanrı'nın ya da evrensel ruhun ifadesi olduğunu savunur.

yani insan evrensel ruhu doğada da kendi içinde de arayıp bulabilir. novalis bu sebeple " o gizemli yol içimize açılan yoldur" der.
ona göre tüm evren içimizde ve evrenin sırlarını çözmek için önce kendimizi tanımamız gerekir.